گروه راه و شهرسازی|
توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی به منظور کاهش آلودگی هوا، روان شدن ترافیک و نیز تسهیل تردد شهروندان از اهداف شهرداری تهران محسوب می‌شود. این در حالی است که به گفته محمدعلیخانی، رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر اکثر اتوبوسهای تهران به جز BRTها از رده خارج شده‌اند و عمر 8ساله‌شان تمام شده است و در اصل اتوبوسی نداریم. کمبود اتوبوس در تهران با نبودنقدینگی در شهرداری همزمان شده است و شهرداری تهران پولی برای خرید اتوبوس ندارد. به همین دلیل سال گذشته هیچ اتوبوس نویی وارد ناوگان اتوبوسرانی تهران نشد و فقط در سال 96 درمجموع 80 دستگاه اتوبوس نو وارد ناوگان شده است.
پیمان سنندجی مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، درباره خرید اتوبوس در سال 98 گفته است: «برابر برنامه و مصوبات امسال باید هزار دستگاه اتوبوس را نوسازی کنیم و راهکار آن هم مشخص شده است. تامین منابع مالی این اقدام مهم است. دولت مصوبه‌ای دارد و قرار است از محل صرفه‌جویی سوخت 50 درصد هزینه اتوبوس را به صورت رایگان پرداخت کند. ما هم در حال پیگیری آن مصوبه هستیم و هم باید اوراق مشارکت را پیگیری کنیم. در بودجه 98 هم یک ردیف اعتباری برای خرید اتوبوس وجود دارد.»
اتوبوسهای تهران چنان لنگان هستند و آنقدر تعدادشان با جمعیت ناهمخوان است که هرچه در این سال‌ها وارد فضای شهری شده، همچنان نتوانسته آن‌چنان‌که باید جوابگو باشد و هنوز ناوگان حمل‌و‌نقل‌عمومی علاوه‌بر کسری، کهنسال و فرسوده است. اواسط سال گذشته بود که معاون حمل و نقل شهرداری تهران از احتمال خرید اتوبوسهای دست دوم به کشور خبر داد و گفت: خرید اتوبوسهای دست‌دوم با عمر5 سال از کشورهای خارجی یکی از راهکارها برای توسعه حمل و نقل عمومی است و در شرایط فعلی کمک خوبی برای کاهش آلودگی هوای تهران است. به گفته معاون شهردار، در تهران اتوبوس‌هایی با عمر فرسودگی بالا داریم که حتی تعمیرات و نگهداری آنها هم به سختی انجام می‌شود. در پایتخت بیش از 4 هزار اتوبوس با عمر بالای 8 سال داریم که در حال تردد هستند.
اما واکنش‌ها به این خبر چندان مثبت نبود و صدای فریاد مخالفان بلند شد. یکی از مهم‌ترین مخالفان این پیشنهاد محمد علیخانی بود که از ابتدای شروع به کار پورسیدآقایی در معاونت حمل و نقل دایما با یکدیگر بحث و جدل دارند. به گفته رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران، خرید اتوبوس دست دوم، هزینه غیرمنطقی را به شهرداری تهران تحمیل می‌کند و می‌توان به جای آن، اتوبوس نو وارد ناوگان کرد. او در این باره گفت: ورود اتوبوس دست دوم کار غلطی است، در گذشته اتوبوسهای دست دوم را به شهرهای کوچک می‌فرستد و از شهر خارج می‌کردند، حالا می‌خواهیم اتوبوس دست دوم بخریم که این کار دور باطل است. اگر اتوبوس دست دوم بخریم، آنها هم دو تا سه سال دیگر از رده خارج می‌شوند.اتوبوسهای دست دوم را می‌خرند و بعد می‌خواهند روی آن فیلتر ضد دوده بگذارند.
پیشنهاد به شرکت‌های خصوصی
علی کرونی، دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران از پیشنهاد خرید اتوبوسهای دست دوم به شرکت‌های خصوصی از سوی معاونت حمل‌و‌نقل و ترافیک خبر داد و با تاکید بر اینکه متأسفانه معاونت حمل و نقل به هیچکدام از مصوبات شورا و کمیسیون اهمیتی نمی‌دهد، گفت: به تازگی معاونت طی تماسی با شرکت‌های خصوصی اتوبوسرانی درخواستی مبنی بر ارایه پیشنهاد برای خرید و واردات اتوبوس دست دوم را مطرح می‌کند، گویا هیچکدام از تذکرات اعضا و حتی ریاست شورا تأثیری بر اقدامات از این قبیل معاونت ندارد.
وی ادامه داد: چطور می‌شود که شورا نقشه راهبردی شهرداری طی 5 سال آتی را در قالب برنامه 5 ساله سوم ترسیم می‌کند، اما معاونت حمل و نقل شهرداری به صورت خودسرانه در جهتی عکس تصمیمات شورا اقدام می‌کند.تبعات اینگونه تصمیمات در کارنامه مجموعه شهرداری و شورای پنجم نوشته خواهد شد، واردات اتوبوس دست دوم یک مسیر باطل و اسراف منابع مالی شهر و شهروندان است. مگر غیر از این است که در برنامه سوم شهرداری مکلف شده تا نسبت به خرید و برقی کردن ناوگان اتوبوسرانی اقدام کند.متأسفانه با رویکرد فعلی معاونت حمل و نقل و امتناع از تعامل و هماهنگی با شورا و کمیسیون تخصصی روز به روز شاهد به تأخیر افتادن تحقق اهداف ترسیم شده در حوزه حمل و نقل شهر تهران خواهیم بود.
به گفته او، طبیعی است که با عدم تحقق منابع درآمدی پایدار حوزه حمل و نقل همچون پارک حاشیه‌ای و طرح ترافیک باید شاهد کارهایی از قبیل خرید اتوبوس دست دوم باشیم، بعد از حدود ۲ سال از گذشت دوره جدید مدیریت شهری تازه به فکر تأمین ناوگان آن هم از نوع مستعمل افتاده‌اند درحالی که کمیسیون حمل‌و‌نقل شورا در ابتدای دوره پنجم راهکارهایی جهت برقی کردن ناوگان اتوبوسرانی، تاکسیرانی و همچنین موتور برقی ارایه کرده بود که به علت اهمال و بی‌توجهی معاونت تاکنون اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است. علاوه بر این شرکت‌های خودروساز تولیدکننده اتوبوس نیز از مخالفان سرسخت این پیشنهاد بودند و معتقدند در شرایطی که خطوط تولید اتوبوس در ایران با کمتر از 50 درصد ظرفیت درحال کار هستند، واردات اتوبوسهای دسته دوم شهری به بهانه تحریم‌ها غیرمنطقی است. اما واقعیت این است که سیاست حمایتگرایانه دولت‌ها از خودروسازان که 40 سال است دنبال می‌شود نه تنها کمکی به این شرکت‌ها نکرده بلکه عملا با غیر رقابتی کردن بازار آنها را به سمت درجا زدن و تولید خودروهای بی‌کیفیت و با قیمت‌های بالا سوق داده است. تصمیمی که دود آن مستقیما به چشم مردم می‌رود. در حالی که اگر واردات خودرو آزاد شود شهروندان می‌توانند خودروهای با کیفیت را با قیمت بسیار پایین‌تر خریداری کنند و از سوی دیگر شرکت‌های خودروساز داخلی نیز مجبور می‌شوند برای دور نماندن از بازار رقابتی، کیفیت محصولات خود را افزایش دهند. این موضوع در خصوص اتوبوسهای تولید داخل نیز صدق می‌کند. نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که اتوبوسهای دست دوم خارجی که 4 یا 5 سال از عمر آنها گذشته باشد از کیفیت بالاتری نسبت به اتوبوسهای دست اول داخلی برخوردارند و قطعا جایگزین بهتری برای اتوبوسهای از رده خارج داخلی هستند.
اما دولت سیاست حمایتی خود را درقبال شرکت‌های تولید خودرو همچنان حفظ کرده و به همین دلیل روز گذشته از ممنوعیت ورود اتوبوسهای دست دوم خبر داد تا شهروندان تهرانی بالاجبار همچنان با اتوبوسهای از رده خارج شده داخلی تردد کنند. به گفته محمدعلی کرونی، دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران بعد از اینکه دولت ورود اتوبوسهای دسته دوم را ممنوع کرد، دیگر امکان پیگیری این موضوع از سوی مدیریت شهری وجود ندارد.
همچنین روز گذشته محسن پورسیدآقایی معاون شهردار تهران نیز اعلام کرد که فعلا بنایی برای خرید اتوبوسهای دست‌دوم در پایتخت نداریم و هر موقع اتوبوسهای دست‌دوم پیدا شد و به نتیجه رسیدیم در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
بر اساس این گزارش، با نوسازی ناوگان اتوبوسرانی و توسعه خطوط مترو آلودگی هوا و ترافیک در تهران کم می‌شود دولت باید در این زمینه سهم خود را پرداخت کند اما تاکنون امتناع کرده است با وجود اینکه در دوره جدید مدیریت شهری، شهردار تهران در جلسات هیات دولت حضور دارد اما هنوز اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است. سال‌هاست که قرار است شهرداری تهران ۲ میلیارد دلار از منابع دولتی برای رفع موضوع کاهش آلودگی هوا استفاده کند که تاکنون این امر محقق نشده است.
