گروه راه و شهرسازی| آزاده کاری|
روز گذشته بررسی لایحه «اصلاحیه مصوبه اخذ عوارض حفظ و گسترش فضای سبز شهر تهران» برای سومین هفته متوالی در دستور جلسه شورای شهر تهران قرار گرفت و بعد از بررسی تمام پیشنهادات، عوارضی که برای قطع درختان و تخریب فضای سبز در نظر گرفته شده بود به تصویب نهایی رسید. همچنین در این اصلاحیه برای کسانی که به گسترش فضای سبز در سطح شهر همت می‌گمارند، بسته‌های تشویقی تعریف شد.
به گزارش «تعادل»، هفته گذشته بخشی از این لایحه مورد بررسی قرار گرفت که در جریان آن نرخ جریمه قطع درخت از 600 هزار تومان به 680هزار تومان افزایش یافت.همچنین اخذ یک چهارم عوارض بابت جابه‌جایی درختان که در قالب ماده ۱۲ لایحه پیشنهادی اخذ عوارض حفظ و گسترش فضای سبز شهر تهران عنوان شده بود بار دیگر تصویب شد و پیشنهاد حذف آن رای نیاورد.
سرانجام نامعلوم ۶۲ پرونده تخریب باغ‌ها
علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران نیز که روزگذشته در صحن شورای شهر تهران حضور یافته بود، از ارسال ۶۲ پرونده تخریب باغات به قوه قضاییه طی چهار سال اخیر خبر داد و گفت: برای اجرای قانون یعنی مصادره باغات تخریب شده نیازمند نظر نهایی قوه قضاییه هستیم.
به گفته مختاری در قانون حفظ و گسترش فضای سبز تاکید شده است که اگر مالکی عمدی نسبت به تخریب فضای سبز اقدام کرد، باید باغ آن به نفع مردم مصادره شود و در اختیار شهرداری قرار گرفته و تبدیل به فضای سبز عمومی شود. اکنون۶۲ پرونده از باغات بالای 2 هزار متر که توسط مالک تخریب شده‌اند طی 4 سال اخیر تشکیل و برای دادستانی ارسال و با دستور دادستانی جلوی فعالیت عمرانی این باغات تخریب شده گرفته شده است. همچنین بنا به دستور رییس کمیسیون محیط زیست شورای شهر اطلاعات کلیه پلاک‌هایی که مشمول این قانون هستند احصا و به معاونت شهرسازی ارسال شده است تا نسبت به رصد آنها اقدام کنند.
مختاری با بیان اینکه شهرداری تهران در راستای وظایف خود اقدامات لازم را درباره این پرونده انجام داده و نسبت به جریمه بر اساس مصوبه شورا اقدام کرده است، گفت: با وجود داشتن قانون مشخص هنوز اقدامی از سوی دادستانی صورت نگرفته است، برای اجرای این قانون یعنی مصادره باغاتی که به صورت عمده تخریب شدند نیازمند نظر نهایی قوه قضاییه هستیم.
طی دهه‌های اخیر سوداگران زمین و مسکن به جان باغ‌های شهر تهران افتادند و با استفاده از انواع رانت و رشوه و فسادی که در دوره قبل بر شهرداری حاکم بود، باغ‌ها را تبدیل به برج‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه کردند. تخریب و خشک کردن درختان باغ‌های شهر تهران منظوری جز ساخت و ساز در آن نمی‌تواند داشته باشد. مصوبه برج- باغ‌ها یکی از مصوبات دوره دوم شورای شهر تهران است که در سال۸۲ به تصویب رسید و در شورای عالی شهرسازی و معماری کشور تایید شد و در نهایت هم در مفاد طرح تفصیلی شهر تهران قرار گرفت. این مصوبه زمانی به جان باغ‌های شهر تهران افتاد که به عنوان یک سند بالادستی از دهه 80 تاکنون به عنوان ملاک عمل تمام مناطق شهرداری تهران قرار گرفته است.بر مبنای این مصوبه متولیان ساخت‌وساز می‌توانستند صرفا در ۳۰ درصد از مساحت باغ، ساخت‌وساز انجام دهند و ۷۰ درصد باقی مانده باغ را حفظ کنند. هر چند نیت تصویب این لایحه در شورای دوم خوب بود اما در عمل مصوبه به این صورت اجرا نشد چرا که اولا شهرداران مناطق در شوراهای معماری بعضا 40 تا 50 درصد سطح اشغال در طبقات دادند و ثانیا به بهانه تامین پارکینگ، در زیرزمین‌ها بر اساس مصوبات کمیسیون ماده 5 بعضا ۶۰ تا ۷۰ درصد زیر زمین، تحت ساخت رفت و با ایجاد رمپ‌ها و لوپ‌ها در فضای باقی مانده که بخشی از فضای ۷۰ درصد باغ را اشغال می‌کرد، عملا باغات شهر یکی بعد از دیگری از بین رفت به گونه‌ای که اکنون تهران ریه‌ای برای تنفس ندارد.
بر اساس آمار در پایان دهه 60 مساحت باغ‌های تهران با وجود گسترش لجام‌گسیخته در دهه‌های 40 و 50 به 14هزار هکتار رسید، اما روند توسعه شهر در دهه70 به‌تدریج باغ‌های تهران را نابود کرد و در ابتدای دهه80 و تنها یک دهه بعد، مساحت باغ‌های تهران به کمتر از 10هزار هکتار رسید؛ یعنی تنها در عرض یک‌دهه 4 هزار هکتار از باغ‌های تهران در دهه70 جای خود را به برج‌ها و ساختمان‌های کوچک و بزرگ داد. اما آخرین لکه‌های سبز تهران در ابتدای دهه80 با تصویب لایحه «برج‌باغ‌ها» در شورای دوم شهر تهران نیز پاک شد. بعد از مصوبه برج‌باغ‌ها، همان مقدار اندک از باغ‌های تهران نیز اسیر ساخت‌وساز شدند و به تعبیر رحمت‌الله حافظی، عضو شورای شهر تهران در دوره چهارم «مصوبه برج‌باغ» ۴هزار هکتار از باغ‌های تهران را در ۱۰ سال گذشته نابود کرده است.
سال گذشته نیز کیانوش سوزنچی، عضو هیات علمی کمیته محیط‌زیست شورای اسلامی شهر تهران در یک نشست علمی در دانشگاه تهران گفت: «در سال 1368، تعداد 50هزار باغ در تهران وجود داشت اما در سال 1381این تعداد تا سطح 13هزار باغ کاهش یافت.» بر اساس آخرین آمار دریافتی از رییس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران هم‌اکنون حدود 5500 قطعه باغ بالای 500 متر در تهران شناسایی شده است.البته باید یادآوری کرد که بخش زیادی از باغ‌های تهران مالکیت دولتی داشته و برای مثال بنیاد مستضعفان 15 باغ را تحت اختیار دارد و عملا شهرداری نمی‌تواند برای حفظ و نگهداری آنها ورود پیدا کند. هر چند شورای پنجم بعد از روی کار آمد مصوبه برج - باغ‌ها را لغو کرد و قرار است مصوبه دیگری را جایگزین آن کند اما به نظر می‌رسد دیگر دیر شده باشد.
با این وجود حفظ و نگهداری فضای سبز از وظایف اصلی شهرداری محسوب می‌شود. در این راستا چند روزی است که در سطح شهر شاهد هرس درختان توسط ماموران شهرداری هستیم. مجید فراهانی، عضو کمسیون برنامه و بودجه شورا معتقد است اکنون موقع مناسبی برای هرس درختان نیست و به همین دلیل روزگذشته نسبت به اجرای صحیح، به موقع و درست هرس درختان واکنش نشان داد و گفت: متاسفانه در روزهای اخیر شهروندان تهرانی در عبور از معابر و بوستان‌های سطح شهر شاهد هرس و قطع شاخه درختانی بودند که هنوز به خواب نرفته و هرس سنگین شاخه‌های سبز این درختان هراس و دلهره را در دل شهروندان انداخت که بخشی از این دغدغه‌ها در شبکه‌های اجتماعی نیز منعکس شد.
عضو شورای شهر تهران اظهار کرد: هرس درختان در فصل زمستان (هرس سنگین وبا اصول خاص) و هرس بهاره (به صورت بسیار سبک و مختص اشجار میوه) صورت می‌گیرد که متاسفانه بیش فعالی و پیش دستی شهرداری تهران در هرس سال جاری آسیب‌های جدی به سرمایه زیستی شهرمان تهران وارد خواهد کرد و این امر با هیچ توجیه و استدلالی پذیرفته نیست. ما همان‌گونه که در برابر قطع درختان برای ساخت برج‌ها مسوولیم و موضع‌گیری می‌کنیم در برابر رفتارهای غیرمسوولانه و دارای اثر منفی بر درختان شهر توسط شهرداری نیز مسوولیم و باید به این امر توجه بیشتری داشته باشیم.
وی عنوان کرد: بر همین اساس به عنوان نماینده مردم عزیز تهران در شورای اسلامی شهر با استناد به بند 23 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران به شهرداری تهران در «توجه به مسائل درختان و فضای سبز شهر تهران و اجرای صحیح، به موقع و درست هرس درختان» تذکر می‌دهم.امیدوارم با اقدام به موقع و موثر و اهتمام جناب آقای دکتر حناچی، شهردار محترم تهران شاهد حفظ و ارتقاء توجه به مسائل فضای سبز شهر باشیم.
آغاز هرس سالانه درختان در آذر
اما مختاری مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران صحبت‌های فراهانی را رد کرد و در پاسخ به تذکر او با بیان اینکه هرس درختان هر ساله در آذرماه آغاز می‌شود، گفت: این اقدام کارشناسی انجام می‌شود تا صدمه‌ای به درختان وارد نشود.به عنوان مثال در مناطق یک تا ۶ و ۲۱ و ۲۲ هرس درختان آغاز شده است و درختان توت نرک هرس شده‌اند چرا که این نوع درختان هرس‌پذیر هستند.
وی ادامه داد: ما هر نوع درختی را هرس نمی‌کنیم و تاکنون توت‌های نرک را در شش منطقه هرس کرده‌ایم و اقدامات ما براساس گزارش‌های فنی و کارشناسی انجام می‌شود و از آذرماه هر سال هرس درختان در دستورکار قرار می‌گیرد. با هرس درختان صدمه‌ای به آنها وارد نمی‌شود ما ۱۸۰۰ کارشناس در سطح شهر تهران در گرایش‌های مختلف داریم و امیدواریم بهار سبز و خوبی را در آینده داشته باشیم.
به گزارش تعادل، با گذشت یک سال و نیم از عمر شورای پنجم هنوز شاهدیم که زمان زیادی از جلسات شورا به تذکرات آیین نامه‌ای می‌گذرد و این تذکرات زمان زیادی از وقت جلسات را به خود اختصاص می‌دهد. بارها اعضای شورا بر سر این تذکرات آیین‌نامه‌ای با یکدیگر بحث کرده و وقت شورا را گرفته‌اند. روز گذشته نیز ابراهیم امینی نایب‌رییس شورا که درنبود محسن هاشمی ریاست جلسه را برعهده داشت، در جمع خبرنگاران از این موضوع انتقاد کرد و گفت: بنده به موضوع تذکرات در صحن علنی شورای شهر تهران متذکرم چرا که تعداد تذکرات بسیار زیاد است و بعضی از این موارد نیز مبنای حقوقی ندارد.در جلسه هم اندیشی روز یکشنبه نیز قرار شده به موضوع تذکرات پرداخته شود زیرا بسیاری از تذکرات فقط وقت جلسه را می‌گیرد و نمی‌توانیم طرح و لوایح را تصویب کنیم.
براساس این گزارش، زمان جلسات دو ساعت است و بعد از آن رییس شورا برای یک ربع یا نیم ساعت با رای‌گیری می‌تواند آن را تمدید کند اما بسیاری مواقع شاهد بودیم که با وجود اصرار رییس شورا برای تمدید زمان و به پایان رساندن بحث مورد نظر اما اعضای شورا از رای مثبت به تمدید زمان خودداری کرده و بلافاصله صحن شورا را ترک می‌کنند. این در حالی است که در این دو ساعت فقط معمولا به یک یا دو دستور جلسه رسیدگی و باقی دستورات به فراموشی سپرده می‌شوند. برای مثال روز گذشته نیز غیر از لایحه اصلاحیه مصوبه اخذ عوارض حفظ و نگهداری فضای سبز و باغات، دو دستور جلسه دیگر نیز از پیش تعیین شده بود اما اعضا حاضر به تمدید زمان و رسیدگی به دستورات نشدند.
