گروه راه‌وشهرسازی|
حدود یک‌ماه از آغاز فاز دوم تحریم‌های امریکا علیه ایران می‌گذرد و در این مدت تلاش‌هایی از سوی سفیر ایران در لندن، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی و ... برای اثبات حقوق پایمال شده بخش دریانوردی ایران با خروج ایالات متحده از برجام، انجام شد و در نتیجه آن، سازمان جهانی دریانوردی سند ایران علیه تحریم‌های امریکا را تایید کرد.
پس از درخواست‌های مکرر ایران برای رسیدگی به اعمال محدودیت‌های امریکا علیه بخش دریانوردی، سازمان بین‌المللی دریانوردی در لندن پس از بررسی سند پیشنهادی ایران علیه تحریم‌های امریکا، قاطعانه از امریکا و دیگر کشورهای عضو خواست که از اتخاذ هر گونه اقدامی که امنیت و ایمنی دریانوردی بین‌المللی و آزادی کشتیرانی را به خطر می‌اندازد خودداری کنند.
در سند یاد شده بر تعهدات کشورها به پایبندی بر معاهدات بین‌المللی دریایی و همچنین مفاد کنوانسیون تاسیس آیمو تاکید شد و از کشورهای عضو خواسته شد که دست به اقداماتی نزنند که خلاف مقررات بین‌المللی باشد و موجب اقدامات محدودیت‌زا
علیه کشتیرانی تجاری دیگر اعضای آیمو و طرف‌های کنوانسیون‌های دریایی شود.
اما ماجرای سند ایران علیه تحریم‌های امریکا، دو روز پس از شروع تحریم‌ها علیه ایران و با اظهارات «برایان هوک»، مسوول کارگروه ایران در دولت امریکا آغاز شد، هوک اعلام کرد که کشتی‌های ایرانی ایمن نیستند و باید کشورها از ورود این کشتی‌ها به بنادر خود جلوگیری کنند، این موضع‌گیری غیرقانونی و خلاف کنوانسیون‌های ایجاد‌کننده سازمان جهانی دریانوردی، در ابتدا واکنش حمید بعیدی نژاد، سفیر ایران در لندن را به همراه داشت و او طی نامه‌ای به دبیرکل سازمان بین‌المللی دریانوردی ضمن محکومیت درخواست امریکا از کشورها برای ممانعت از پهلوگیری کشتی‌های ایرانی در بنادر سایر کشورها خواستار رسیدگی به این موضوع از سوی سازمان بین‌المللی دریانوردی شد.
البته اعمال تحریم‌های امریکا علیه ایران و اظهارات غیرقانونی برایان هوک درباره ایران، موضع‌گیری تند مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی را هم در پی داشت و محمد راستاد حدود یک هفته پس از آغاز تحریم‌ها از شکایت ایران از اعمال محدودیت‌ها و تحریم‌های ظالمانه امریکا علیه حمل و نقل دریایی، به سازمان بین‌المللی دریانوردی در لندن خبر داد و در نهایت و پس از پیگیری‌های انجام شده، سازمان جهانی دریانوردی، حقانیت ایران را در زمینه ایجاد محدودیت‌های اعمال شده از سوی امریکا تایید کرد.
در همین راستا، معاون سازمان بنادر و دریانوردی با بیان اینکه حق و سهم تمام اعضای سازمان جهانی دریانوردی با یکدیگر برابر است و امریکا حق تهدید ناوگان و دریانوردان ایرانی را ندارد، می‌گوید: کشورهای عضو IMO در شورای سازمان جهانی دریانوردی مخالفت خود را با مواضع امریکا علیه ایران اعلام کردند.
هادی حق شناس در گفت‌وگو با ایلنا درباره ارایه سند اعتراض ایران به تحریم‌های ضد ایرانی امریکا در حوزه حمل ونقل دریایی در یک صد و بیست و یکمین شورای سازمان جهانی دریانوردی اظهار می‌کند: IMO یا همان سازمان جهانی دریانوردی، مرجع دریایی در دنیا است و تمام ذی نفعان در این سازمان حق برابر و یکسان دارند.او ادامه می‌دهد: سهم کشوری مانند امریکا که 25 درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارد با سهم سایر کشورها در این سازمان برابر است و نمی‌تواند برتری نسبت به سایر اعضا داشته باشد.
به گفته حق شناس، مبنای سازمان جهانی دریانوردی و کنواسیون‌های ایجاد‌کننده این سازمان بر این اساس است که هیچ یک از کشورهای عضو در این سازمان نمی‌تواند ایمنی، امنیت و حفاظت محیط زیست سایر اعضا را تهدید کند حال اینکه اخیرا «برایان هوک» مسوول کارگروه ایران در دولت امریکا اعلام کرده بود کشتی‌های ایرانی ایمن نیستند و باید کشورها از ورود این کشتی‌ها به بنادر خود جلوگیری کنند.
این مقام مسوول بیان می‌کند: این گفته آقای هوک به لحاظ حقوقی خلاف کنوانسیون‌های ایجاد‌کننده سازمان جهانی دریانوردی محسوب می‌شود ضمن اینکه سایر کنوانسیون‌ها مانند سولاس، مارپل، MLC و ... هم بر این موضوع تاکید دارند و همچنین 170 کشور عضو سازمان جهانی دریانوردی بر این باورند که اعضا حق ندارند ناوگان و دریانوردان دیگر را مورد تهدید قرار دهند.او با بیان اینکه با حضور در صد و بیست و یکمین شورای سازمان جهانی دریانوردی سند اعتراض ایران به تحریم‌های ضد ایرانی امریکا را قرائت کردیم، می‌گوید: از اعضا و دبیرکل سازمان خواسته شد یک بار دیگر بر این موضوع تاکید کنند که هیچ عضوی حق تهدید سایر اعضا را ندارد و سایر اعضا هم در این باره اظهارنظر کرده و حمایت خود را از ایران اعلام کردند.معاون سازمان بنادر و دریانوردی می‌افزاید: نکته مهم این است که در دوره تحریم‌های گذشته افکار عمومی جهانی و یک اجماع جهانی علیه ایران بود و نه تنها در این مجامع بین‌المللی کشوری از ایران حمایت نمی‌کرد بلکه نسبت به مواضع کشورمان اعتراضاتی هم وجود داشت اما در شورای سازمان جهانی دریانوردی شاهد آن بودیم که پس از قرائت سند اعتراض ایران نسبت به تحریم‌های امریکا، اغلب کشورها مخالفت خود را با مواضع امریکا نسبت به ایران اعلام کردند و این نگاه جهانی در راستای حمایت از ایران، دستاورد برجام است.
امکان تغییر تابعیت کشتی‌های ایرانی
در شرایطی که اعمال تحریم‌های امریکا علیه ایران، مشکلاتی را برای صنعت کشتیرانی و پهلوگیری کشتی‌های ایرانی در بنادر سایر کشور ایجاد کرده است، هیات وزیران با ابلاغ مصوبه‌ای، فضا را برای فعالیت گسترده‌تر کشتی‌های ایرانی فراهم کرد، براساس این ابلاغیه که از سوی معاون اول رییس‌جمهور صادر شد، امکان تغییر تابعیت کشتی‌های ایرانی به سایر کشورها فراهم شد. پیشنهاد تغییر تابعیت کشتی‌های ایرانی که 20 بهمن سال 95 به هیات وزیران ارایه شده بود، در نشست ۱۳ آبان ماه سال جاری مطرح شد و هیات وزیران با این مصوبه موافقت کرد و درهمین راستا، آیین نامه اجرایی ماده ۷ قانون دریایی ایران مصوب ۱۳۴۳ به وزارت راه و شهرسازی و سازمان بنادر و دریانوردی را ابلاغ کرد.
بر اساس آیین نامه اجرایی این ماده قانونی، مالکان کشتی‌های ثبت شده در ایران اعم از حقیقی و حقوقی که تابعیت ایرانی دارند، می‌توانند از سازمان بنادر و دریانوردی تغییر تابعیت این کشتی‌ها از ایران به کشوری دیگر را درخواست کنند.همچنین سازمان بنادر می‌تواند در صورتی که کشتی در رهن نباشد، یا عین یا منفعت آن در مراجع قضایی مطرح نباشد، یا اینکه کشتی مورد درخواست تغییر تابعیت از سوی مراجع ذی صلاح به صورت فیزیکی یا اسنادی در توقف نباشند، با درخواست تغییر تابعیت موافقت کند.بنا بر تصویب نامه مذکور، کشتی‌ای که از تابعیت ایران خارج می‌شود، حق برافراشتن پرچم جمهوری اسلامی ایران بر فراز کشتی خود را نخواهد داشت و نام و شماره ثبت شده برای کشتی تغییر تابعیت یافته به هیچ کشتی دیگر ایرانی واگذار نمی‌شود.
در این مصوبه آمده است که کشتی‌های ایرانی که سازمان بنادر، مجوز تغییر تابعیت آنها را صادر می‌کند می‌توانند در صورت درخواست مجدد مالکان، تابعیت جمهوری اسلامی ایران را بار دیگر دریافت کنند.
