گروه راه و شهرسازی
آمار متفاوتی از تعداد ساختمان های بلندمرتبه تهران که بر روی گسل ساخته شده‌اند تاکنون منتشر شده است، اما روز گذشته محمد شکرچی‌زاده رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با ارائه جزییات طرح ممنوعیت ساخت ساختمان‌های با اهمیت زیاد در پهنه گسل‌های اصلی تهران از وجود۱۰۰ برج و ۱۶ بیمارستان روی پهنه گسل‌های تهران خبر داد وگفت این ساختمان‌ها باید ایمن‌سازی شوند.
محمد شکرچی‌زاده، معاون وزیر راه و شهرسازی و رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، درباره ابلاغیه ممنوعیت ساخت ساختمان‌های با اهمیت زیاد در پهنه گسل‌های اصلی تهران گفت: تجارب زلزله‌ها نشان می‌دهد که بیشترین خسارت در پهنه گسل‌ها اتفاق می‌افتد. از پیش اعلام شده بود که ساخت ساختمان‌های با اهمیت زیاد در پهنه گسل‌ها ممنوع است. اما کسی نمی‌دانست پهنه گسل‌ها کجا است.
وی ادامه داد: اگرچه مطالعات پایه انجام شده بود، اما مشخص نبود که پهنه گسل‌های اصلی دقیقا کجاست. در سال ۹۵ مرکز تحقیقات با همکاری سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران و دستگاه‌های دیگر، موقعیت دقیق پهنه گسل‌های اصلی را تعیین کرد. بر مبنای این مطالعات، طرح ممنوعیت ساخت ساختمان‌های با اهمیت زیاد در پهنه گسل‌های اصلی در تهران به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسید، از طریق آقای جهانگیری ابلاغ شد و نهایتا به شکل اجرایی درآمد.
به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، شکرچی‌زاده درباره جزییات این مصوبه گفت: حدود ۲۶ کیلومتر مربع از مساحت شهر تهران از کل ۷۰۰ کیلومتر مربع در پهنه گسل‌های اصلی قرار دارد. احداث ساختمان‌های با اهمیت بسیار زیاد مانند برج با ۱۲ طبقه یا بیشتر، بیمارستان‌ها، انبار نفت یا پمپ بنزین در این پهنه‌ها ممنوع است.
وی ادامه داد: محدودیتی برای ساخت ساختمان‌های با اهمیت زیاد، متوسط و کم وجود ندارد. اما ضوابط ساخت این ساختمان‌ها در پهنه گسل‌های اصلی متفاوت و سخت‌گیرانه‌تر است. اکنون پهنه گسل‌ها تعیین شده و در سایت وزارت راه و شهرسازی قابل دسترسی است. همه می‌توانند ببینند منطقه‌ای که ساکن هستند در پهنه گسل هست یا نیست.
۱۰۰ برج روی گسل‌های تهران
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به برج‌هایی که در تهران بر پهنه گسل‌ها واقع شده است، گفت: حدود ۹۰۰ پرونده برج در تهران مفتوح، حدود ۶۰۰ برج ساخته شده و باقی نیز در حال ساخت است. از این تعداد قریب به ۱۰۰ برج در پهنه گسل‌ها قرار دارد. همچنین۱۶ بیمارستان در سطح تهران در این پهنه‌ها قرار دارند. این ساختمان‌ها باید در اولویت مقاوم‌سازی قرار بگیرند و گسترش نیز پیدا نکند. اگر برای وزارت بهداشت امکان دارد نسبت به جابه‌جایی آن‌ها اقدام کند. همین اتفاق باید برای پمپ بنزین‌ها، انبارهای نفت و ... نیز بیفتد.
شکرچی‌زاده درباره سرنوشت ساختمان‌هایی که اکنون در پهنه گسل‌ها قرار دارند، گفت: هیچ الزام قانونی برای تخریب ساختمان‌هایی که روی پهنه گسل قرار گرفته‌اند وجود ندارد. در این مرحله صرفا مجاز به صدور پروانه جدید نیستیم. باید توجه داشت که این ساختمان‌ها عمر مفیدی دارند و بعد از اتمام عمر امکان احداث مجدد در این مناطق وجود ندارد. برای ۱۰۰ برجی که روی پهنه گسل هستند، باید بازرسی ایمنی و آموزش ایمنی برای ساکنان انجام شود.
شکرچی‌زاده افزود: آنچه اکنون شهرداری تهران ابلاغ کرده، این است که در وهله اول اجازه ساخت ساختمان با مشخصات ذکر شده در پهنه گسل‌ها داده نشود. این مصوبه از مرداد ۹۵ در شورای عالی معماری و شهرسازی مصوب شد و در تیرماه سال جاری آقای حناچی آن را ابلاغ کردند.
اقدامی برای آیندگان
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اثر طرح ممنوعیت ساخت ساختمان‌های با اهمیت زیاد در پهنه گسل‌های اصلی تهران را بلندمدت دانست و گفت: زلزله تهران ممکن است همین الان اتفاق بیفتد و ممکن است تا ۲۰۰ سال آینده نیز رخ ندهد. نمی‌شود برای آن زمان تعیین کرد.
بنابراین باید برای آینده برنامه‌ریزی کرد. در بسیاری از کشورها که از سال‌های قبل اقدام کرده‌اند، پهنه گسل‌های اصلی پاک است و به فضای سبز یا ساختمان‌های کم ارتفاع تخصیص داده شده است. این اقدام نیز در درازمدت نتیجه خواهد داد و در مدارک فنی کشور ثبت می‌شود تا در این مناطق ساخت و ساز صورت نگیرد.
شکرچی‌زاده درباره محل گسل‌ها در تهران گفت: پهنه گسل‌ها در تمام شهر توزیع شده است. گسل شمال، گسل شرق، گسل ری، گسل‌های غرب از جمله گسل‌هایی هستند که در تهران وجود دارند. هم گسل‌های اصلی و هم گسل‌های فرعی در سطح تهران پراکنده هستند. این است که بخشی از اکثر مناطق تهران به خصوص در مناطق یک و دو در پهنه گسل‌ها قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: در وهله اول قرار بر آن است که پروانه جدیدی برای ساخت و ساز ساختمان‌های با اهمیت زیاد در پهنه گسل‌های اصلی صادر نشود.
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره ضمانت اجرایی این مصوبه گفت: در مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی موظف شده است که اجرای این ابلاغیه را رصد کرده و گزارش آن را به مراجع ذی‌صلاح بدهد. این رصد از طریق بازدید میدانی صورت می‌گیرد.
شکرچی‌زاده با اشاره به اجرای این طرح در سایر نقاط ایران نیز افزود: بعد از مصوبه تهران قرار بر آن شد که این اتفاق در شهرهای تبریز، کرمان، کرج و مشهد نیز بیفتد، که خوشبختانه برای همه انجام شد. این مطالعات در ۶ کلانشهر انجام شده و حدود ۲۵ شهر بزرگ دیگر نیز در دستور کار قرار دارد.
