گروه راه و شهرسازی
اعضای شورای شهر تهران امروز پس از حدود 2هفته رایزنی برای طراحی مکانیسم گزینش شهردار جدید پایتخت، عملا وارد این ماراتن نفس‌گیر 21روزه می‌شوند.
اعضای پارلمان شهری پایتخت سه‌شنبه هفته گذشته در آخرین جلسه هم‌اندیشی خود، با تعیین تقویم انتخاب شهردار آتی تهران و همچنین اضافه کردن یک معیار تازه (لزوم سابقه کار در حوزه عملیاتی) به معیارهای 16گانه قبلی شورای پنجم برای انتخاب شهردار رای دادند.
استعفای نابهنگام محمدعلی نجفی از شهرداری تهران اگرچه سوال‌های زیادی را در میان شهروندان و همچنین اعضای شورای شهر تهران درباره دلیل واقعی این استعفا ایجاد کرد، اما شورای شهر در نخستین اقدام خود در نشست رسمی سه‌شنبه
2 هفته گذشته به سرپرستی حسینی مکارم بر شهرداری پایتخت رای داد. انتخاب سرپرست و نه انتخاب شهردار، از همان ابتدا نشان داد که شورای شهر تصمیم دارد به دور از دغدغه‌های زمانی و در فرصتی یک ماهه شهردار آینده تهران را انتخاب کند. اگرچه این تعلل در انتخاب شهردار می‌تواند پیامدهای زیانباری برای کلان‌شهری همچون تهران به بار آورد، اما به نظر می‌رسد، راه گریز و گزیری از این تعلل وجود ندارد.
هفته گذشته علی اعطا سخنگوی شورای شهر تهران گفته بود: برای مشخص شدن 5 نفر که حایز بیشترین رای هستند، چهارم اردیبهشت ماه رای‌گیری می‌شود و پس از فرصتی دو هفته‌یی به هفت نامزد منتخب، برنامه‌های عملیاتی آنها
۱۶ اردیبهشت مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین رای‌گیری مخفی و در جلسه‌یی ۱۸ اردیبهشت ماه بین 2 نفر رای‌گیری می‌شود و برنامه گزینه نهایی و انتخاب شهردار ۲۳ اردیبهشت ماه است. همچنین از بین 7 کاندیدای نهایی گزینه‌یی که نهایی می‌شود برنامه‌ها و تیم کاری خود را مطرح می‌کند که این موضوع جدیدی است که در این دوره اتفاق می‌افتد.
دیروز اما، حسن خلیل‌آبادی عضو شورای شهر تهران گفت: در جلسه یک‌شنبه هم‌اندیشی اعضای شورای شهر 7 نفر به‌عنوان گزینه‌های نهایی شهرداری تهران انتخاب می‌شوند.
خلیل‌آبادی در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: در این جلسه هم‌اندیشی هر یک از اعضا 5 نفر را برای تصدی شهرداری تهران مطرح می‌کنند. از بین این افراد ۷ نفر که بیشترین آرا را داشته باشند، انتخاب و برنامه‌های خود را در صحن علنی ارائه خواهند داد.
این عضو شورای شهر تهران درباره خروج هاشمی از شورای شهر تهران و انتخاب آن به‌عنوان شهردار گفت: در تمام موضوعات موافق و مخالف وجود دارد و در این خصوص نیز به همین شکل است. امیدوارم با اجماع نظر فرد شایسته‌یی را برای شهرداری تهران انتخاب کنیم.
در همین حال، محمد سالاری رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران از اعلام اسامی گزینه‌های شهرداری تهران از روز یک‌شنبه خبر داد و گفت: هر عضو می‌تواند ۵ نفر معرفی کند البته شاید یک عضو 4 نفر و عضو دیگری 5 نفر را معرفی کند و در واقع هر یک از اعضای شورای شهر تهران باتوجه به شناخت از گزینه‌ها افراد موردنظر خود را معرفی خواهند کرد.
سالاری در پاسخ به اینکه آیا نام محسن هاشمی‌رفسنجانی بین گزینه‌های شهرداری هست یا خیر؟ گفت: تا این لحظه درخصوص حضور یا عدم حضور وی صحبتی نشده است.
پایتخت ایران تا به امروز 59 شهردار را به خود دیده است که در این بین برخی برای چند ماه تنها سرپرست بوده‌اند. رکورد بیشترین دوره زعامت بر شهرداری متعلق به محمدباقر قالیباف با 144 ماه یا 12 سال است. کریم بوذرجهرمی از سال 1302 تا 1312 به مدت 10 سال شهردار تهران بود و پس از وی نیز طولانی‌ترین دوره تصدی پست شهرداری متعلق به غلامحسین کرباسچی با 108 ماه از سال 1368 تا 1376 است. به عقیده کارشناسان شهری در دوره‌هایی که ثبات مدیریتی وجود داشته، تهران توانسته رشد مناسبی داشته باشد.
انتخاب شهردار تهران در سال گذشته و تابستان داغ خیابان بهشت با چالش کمی صورت گرفت و خروجی آن نیز کسی نبود جز محمدعلی نجفی. هر چند با خروج قالیباف، برای چند ساعتی تا شروع رسمی کار شهردار جدید، مصطفی سلیمی عهده‌دار اداره شهر به‌عنوان سرپرست و با رای شورای شهر پنجم بود. این دوره سرپرستی به بهانه عدم امضا شدن حکم نجفی توسط وزیر کشور تا مدتی طول کشید. هر چند امضای حکم شهردار در تمام دوره‌ها به خاطر استعلام‌ها زمان‌بر است، اما نجفی تا امضای حکم خود در دفتر شهرداری حضور پیدا نکرد.
چالش شورای شهر در انتخاب شهردار؟
به گفته مرتضی طلایی نایب‌رییس سابق شورای شهر تهران که از جناح رقیب اعضای کنونی شورای شهر به‌شمار می‌رود، شورای دوره پنجم شهر تهران یک شورای چند تکه است و شورای یکپارچه نیست. برخلاف اینکه تمام اعضا از یک لیست وارد شورا شده‌اند ولی 6 گروه هستند که منافع حزبی و سیاسی خود را در شورا دنبال می‌کنند.
وی ادامه داد: این موضوع اصلی‌ترین چالش و مشکل است که برای انتخاب شهردار پیش‌روی شورا است. گروه‌های داخل شورا هر کدام دنبال آن هستند که شهردار از گروه سیاسی آنها انتخاب شود. طلایی افزود: فکر می‌کنم تا زمانی که شورای شهر رویکرد سیاسی داشته باشد و با نگاه سیاسی انتخاب‌ها انجام شود انتظار اینکه شهر به رونق برسد و تمرکز و پویایی به چشم بیاید را نباید داشته باشیم.
نایب‌رییس سابق شورای شهر تهران افزود: شورای شهر چهارم که به دو گروه قدرتمند تقسیم شده بود هر موقع شورا به حاشیه سیاسی می‌رفت از متن و کار بازمی‌ماند. تلاش عاقلان دو گروه همیشه بر این بود که شورا را از حاشیه‌های سیاسی دور کنند و نسبتا هم در این خصوص موفق بودند. بنابراین، این‌چنین شد که عاقلان در هر گروه موجب می‌شدند که هر گروه به حاشیه می‌رفت آن را به حالت عادی برمی‌گرداندند.
وی افزود: اعضای شورای شهر باید به دنبال انتخاب یک شهردار غیرسیاسی و کارآمد باشند و اجازه بدهند آن شهردار کار کرده و شورا نیز از آن حمایت کند.
تاکید بر عملگرا بودن شهردار آینده
طی 2 هفته اخیر درباره معیارهای انتخاب شهردار جدید تهران اظهارات متنوعی از سوی افراد و طیف‌های مختلف سیاسی و کارشناسی مطرح شده است. در میان این اظهارنظرها یک ویژگی بیش از سایر معیارها برجسته شد و آن عملگرا بودن شهردار آینده تهران است.
به‌گونه‌یی که یکی از تغییراتی که در دارا بودن شرایط عمومی شهردار از سوی اعضای شورای شهر تهران اعمال شده، این است که شهردار منتخب باید علاوه بر اینکه فرد توانمندی باشد، دارای پیشینه مدیریت کلان بوده و در اصل یک مدیر میدانی باشد. چراکه اساسا نوع فعالیت در شهرداری از نوع مدیریت سازمانی است و شهرداری تهران نیاز به فردی دارد که علاوه بر دارا بودن سوابق موثر، باید بتواند کارهای عملیاتی، صف و میدانی هم انجام دهد و همچنین با سرعت در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها ورود پیدا کند.
به گفته محمد علیخانی عضو شورای شهر تهران نیز شهردار آینده علاوه بر شرایط عمومی باید فردی عملگرا باشد و همچنین بتواند با سایر ارکان نظام در جهت پیشبرد و عملیاتی کردن سیاست‌های مصوب شورا تعامل داشته باشد.
