21 آبان‌ماه سال جاری بر اثر وقوع زلزله 7.3ریشتری در غرب کشور بیش از600 نفر از هموطنانمان جان باختند و تعداد بسیاری از واحدهای مسکونی شهری و روستایی تخریب شدند. البته تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد، حدود ۸۳هزار واحد مسکونی آسیب دیده‌اند.
رییس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره میزان خسارت‌های وارده به واحدهای مسکونی شهرهای غربی کشور در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: در زلزله کرمانشاه از حدود ۹۵هزار واحد برآورد آماری صورت گرفت که نشان می‌دهد حدود ۸۳هزار واحد آسیب دیده‌اند و از این تعداد حدود ۱۸هزار واحد دچار تخریب کامل شده‌اند و سایر واحدها غالبا در بخش سیستم سازه سالم مانده‌اند، اما اجزایی مثل دیوارهای جانبی یا تیغه‌ها فروریخته یا ترک خورده‌اند که نیاز به تعمیر دارند.
علی بیت‌اللهی در خصوص آمار خسارات به مسکن مهر کرمانشاه هم اظهار می‌کند: از مسکن‌های مهر هم حدود ۱۷۰۰واحد از نوع تعمیری است و حدود ۴۰ واحد در اسلام‌آباد غرب تخریب کامل شده‌اند. در سرپل ذهاب که عکس‌های آن بیشتر منتشر شده قسمت اسکلت آنها سالم به نظر می‌آید و صرفا نیاز به تعمیر دارد، ۷۸مدرسه هم در جریان زلزله کرمانشاه تخریب شده‌اند.
رییس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به ثبت حدود ۱۵۰۰پس‌لرزه بعد از زمین‌لرزه کرمانشاه گفت: تعداد پس‌لرزه‌ها نسبت به روزهای اول کمتر می‌شود و منطقه به یک ثبات نسبی میل می‌کند.
بیت‌اللهی تصریح می‌کند: اکیپ‌های مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای بررسی دقیق‌تر به منطقه رفته‌اند تا مصالح، خاک ساختمان‌ها و پی آنها را بررسی کنند که برآوردها نشان می‌دهد حتی در زون خط گسل زلزله در مناطق کوئیک، روستای پیران یا ازگله ساختمان‌هایی که مقررات مهندسی، توصیه‌های آیین‌نامه ۲۸۰۰ و مقررات ملی ساختمان را رعایت کردند، سالم مانده‌اند که این موضوع نشان می‌دهد اگر این مقررات جدی گرفته شود، تلفات بسیار کاهش می‌یابد.
او ادامه می‌دهد: نوع آسیب‌دیدگی ساختمان‌ها حاکی از آن است که مصالح در منطقه‌یی ویژه از نظر کیفیت بتن بسیار پایین است، همچنین تغییر نقشه ساختمان پس از دریافت پروانه توسط مالکان در تشدید تخریب‌ها موثر بوده، چرا که این تغییرات محاسبه شده نیست. برخی خسارات هم مربوط به دیوارهای حائل، تیغه‌های درون خانه‌ها و همچنین دیوارهای جانبی است که به تیر، ستون یا سقف و کف طبقات متصل نمی‌شوند و بر اثر لرزش فرو می‌ریزند.
رییس پژوهشکده زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره علت پایین بودن تلفات زلزله کرمانشاه به نسبت شدت زمین‌لرزه 7.3ریشتری می‌گوید: آمار تخریب‌های روستایی و شهری نشان می‌دهد تعداد واحدهای مسکونی آسیب دیده شهری که تعمیر می‌شوند بیشتر از محیط‌های روستایی است. برعکس در محیط‌های روستایی تعداد واحدهای تخریبی بیشتر است که کیفیت پایین ساخت و ساز در روستاهای کرمانشاه را نشان می‌دهد. طبق آمار سال ۱۳۹۵ حدود ۹۰درصد از ساختمان‌های روستایی در ایران فاقد اسکلت هستند و بنابراین مقاومت کمی دارند.
لزوم مقاوم‌سازی ساختمان‌ها
رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هم به لزوم مقاوم‌سازی ساختمان‌های در حال ساخت در برابر زلزله اشاره می‌کند و می‌افزاید: تاب‌آوری موضوع مهمی در شهرسازی است که اگر شهرها با حوادثی چون زلزله، سیل، آتش‌سوزی مواجه شوند چقدر می‌توانند مقاومت داشته باشند.
محمدشکرچی‌زاده در گفت‌وگو با صداوسیما با بیان اینکه برخی شهرهای کشور تاب‌آوری ندارند، می‌افزاید: کسانی که دست‌اندرکار ساخت و ساز هستند باید به موضوع تاب‌آوری ساختمان‌ها توجه داشته باشند.
شکرچی‌زاده تصریح می‌کند: بعد از آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو که سال گذشته رخ داد، کمیته بررسی تشکیل شد و پیشنهادهایی داده شد و برنامه‌های را برای بررسی وضعیت ساختمان‌ها در زمان آتش‌سوزی شروع کردیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه می‌دهد: در زمینه آتش دستورالعمل‌هایی در حال تهیه است تا مبحث 3 مقررات ملی ساختمان عملیاتی‌تر شود اما مباحث مقررات ملی ساختمان به دلایل مختلف انجام نمی‌شود.
به گفته او علاوه بر مقوله آتش که در مبحث 3 مقررات ملی ساختمان است باید بحث نگهداری ساختمان را هم در نظر بگیریم و این موضوع به عملیاتی شدن مبحث 22 مقررات ملی ساختمان‌ها برمی‌گردد. معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه هر 10 سال یک‌بار با یک زلزله با بزرگی بیش از 7ریشتر روبه‌رو هستیم، می‌گوید: بیش از 70 درصد شهرهای ایران در معرض زلزله هستند خوشبختانه زلزله‌ها در شهرهای کوچکی اتفاق افتاده است.
شکرچی‌زاده تصریح می‌کند: باید در زمینه پیشگیری اقدامات مهمی از جمله مقاوم‌سازی ساختمان‌های در حال ساخت صورت گیرد.
او تاکید می‌کند: در مکان‌یابی برای شهرهای جدید باید بیشتر دقت کنیم زیرا زمین برای ساختمان‌ها بسیار مهم است ضمن اینکه باید مصالح استاندارد در ساخت و ساز استفاده شود و در زمان استفاده از مصالح هم مهندسان حضور داشته باشند. معاون وزیر راه وشهرسازی بیان می‌کند: خانه‌هایی که جدید احداث شده‌اند در مقایسه با گذشته وضعیت منسجم‌تری پیدا کرده‌اند البته مقررات ملی در برخی موارد کم و در برخی موارد اصلا رعایت نشده است که باید چک لیست‌هایی را تهیه کنیم تا مردم از وضعیت خانه‌ها اطلاع پیدا کنند.
شکرچی‌زاده می‌افزاید: به‌طور مثال مبحث 22 مقررات ملی در برخی ساختمان‌ها خوب و در برخی کم اجرا شد باید آسیب‌شناسی کنیم که به چه دلایلی قانون نظام مهندسی اجرا نمی‌شود.
