گروه راه و شهرسازی
به‌تازگی دو نماینده کنگره امریکا در نامه‌یی به دادستان کل این کشور خواستار افشای جزئیات قرارداد بویینگ و ایران‌ایر شدند، خواسته‌یی که بارها از سوی برخی نمایندگان مجلس نیز مطرح شده و تا دیروز از سوی مسوولان ایران‌ایر بی‌جواب مانده بود. دیروز اما فرزانه شرفبافی مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، درباره انتقادهای مطرح شده درباره محرمانه ماندن مفاد قراردادهای خرید هواپیما از بویینگ، ایرباس و ATR اعلام کرد که محرمانه بودن این قراردادها به‌دلیل تقاضای کارخانه‌های سازنده و طرفین مذاکره است و جزئیات قراردادهای خرید هواپیماهای غربی پیچیده و فوق محرمانه است.
شرفبافی اظهار کرد: اظهارنظرهایی که درباره هواپیماهای خریداری شده، مطرح می‌شود به این دلیل است که بسیاری از افراد قراردادهای پیچیده خرید هواپیما را نمی‌دانند و هر فردی ممکن است برداشتی داشته باشد اما مطمئن باشید سعی می‌کنیم منطقی‌ترین و اصلح‌ترین تصمیمات را اجرایی کنیم.
مدیرعامل ایران‌ایر با اشاره به معامله خرید خودرو گفت: زمانی که قصد خرید خودرو دارید فقط قیمت آن مهم نیست و آپشن‌های خودرو، زمان تحویل و... به هم مرتبط است، از این رو اعلام قیمت هواپیما باعث بروز اشتباه می‌شود.
تاکید بر محرمانه خواندن مفاد قراردادهای بویینگ، ایرباس و ATR در شرایطی از سوی مدیرعامل ایران‌ایر مطرح می‌شود که «پیتر روسکام» عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان امریکا و «تام کاتن» عضو جمهوری‌خواه مجلس سنا پیگیر افشای مفاد این قرارداد بویینگ با ایران‌ایر هستند.
در ماه‌های اخیر نیز یک دادگاه فدرال در شهر شیکاگو هم از دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا، خواسته بود درباره این موضوع که آیا شرکت بویینگ باید جزئیات توافق خود با ایران را افشا کند، اعلام نظر نماید.
به گزارش العالم به نقل از رسانه‌های غربی، این درخواست بعد از آن مطرح شده که یک موسسه حقوقی متعلق به رژیم صهیونیستی به شرکت بویینگ درباره پیشبرد قرارداد خود با ایران هشدار داده بود.
در ماه جولای شرکت «شورات هادین» به نمایندگی از مدعیانی که خانواده قربانیان تروریسم ایران خوانده می‌شوند، اعلام کرده بود که ایران باید پیش از خرید هواپیما به پرداخت بدهی خود به این افراد وادار شود. دلیل آن هم این است که دادگاه‌های فدرال امریکا پیش از این با طرح اتهامات بی‌پایه و اثبات نشده علیه ایران، این کشور را به پرداخت غرامت به کسانی که اصطلاحا قربانیان تروریسم خوانده شده‌اند، موظف کرده‌اند و در یکی از این پرونده‌ها، یک دادگاه فدرال امریکا با متهم کردن ایران به دست داشتن در یک حمله تروریستی در سال 2003 تهران را به پرداخت مبلغ 67 میلیون دلار به خانواده یکی از قربانیان این حمله به نام «لیبوویچ» محکوم کرد و این خانواده هم با تنظیم شکواییه‌یی خواستار آن شده که تمام اموال ایران که در اختیار شرکت بویینگ است، توقیف شود.
بویینگ ادعا کرده که افشای جزئیات مربوط به فروش هواپیما به ایران، با ایجاد اخلال در یکی از بخش‌های اصلی توافق هسته‌یی به منزله دخالت در سیاست خارجی امریکا در قبال ایران خواهد بود. به گفته رسانه‌ها، بویینگ برای مخفی نگه داشتن جزئیات توافق با ایران تلاش می‌کند و حتی استدلال‌هایش درباره مخفی نگه داشتن مبادلاتش با ایران را به‌صورت مهر و موم شده تقدیم دادگاه کرده است.
تعلل اوفک برای ارائه مجوز
در این میان و در حالی که حدود یک ماه پیش هم متمم ممنوعیت فروش هواپیماهای تجاری به ایران در کنگره امریکا تصویب شد و نگرانی‌ها درباره سرنوشت قراردادهای ایران‌ایر با بویینگ، ایرباس و ATR را تشدید کرد، یکی از مسوولان شرکت هواپیماییATR اعلام کرد که هر تصمیمی که درباره برجام گرفته شود، اجرای آن ۶ ماه به طول می‌انجامد و در این مدت نمی‌توان قرارداد را متوقف کرد. میلکو راپولیبا مقام مسوول در شرکت ATR در پاسخ به این سوال که باتوجه به وابستگی شرکت‌های ایرباس و ATR به بویینگ، هر تصمیم احتمالی امریکا برای خروج از برجام، می‌تواند شرایط قرارداد ایرباس و ATR با ایران‌ایر را تغییر دهد، اظهار کرد: برخی قطعات هواپیماهای ایرباس توسط برخی شرکت‌های امریکایی غیر از بویینگ تامین می‌شود.
او در پاسخ به این سوال که آیا غیر از ایران‌ایر با شرکت هواپیمایی ایرانی دیگری هم برای فروش هواپیما وارد مذاکره شده‌اید، اظهار کرد: غیر از ایران‌ایر با سایر شرکت‌های هواپیمایی در ایران هم در حال مذاکره هستیم اما هنوز مجوزی از اوفک برای فروش هواپیما به آسمان دریافت نکرده‌ایم و در حال مشخص کردن چارچوب همکاری‌ها هستیم و تا زمانی که اوفک مجوز ندهد نمی‌توانیم کاری را از پیش ببریم.
معاون فروش شرکت ATR ادامه داد: شرکت آسمان از هواپیماهای ATR استفاده می‌کند و اگر بتوانیم مجوزهای موردنیاز از اوفک را دریافت کنیم، همکاری‌ها با آسمان‌ایر افزایش پیدا می‌کند.
او اظهار کرد: حدود یک سال قبل درخواستی برای دریافت مجوز از اوفک ارائه کرده‌ایم که متاسفانه اوفک هنوز به ATR پاسخ نداده است.
رقابت سوخو با ایرباس و بویینگ
اگرچه متمم ممنوعیت فروش هواپیماهای تجاری به ایران در کنگره تصویب شده و امکان تصویب این متمم در سنا و امضا توسط ترامپ هست و نگرانی‌ها درباره لغو مجوز اوفک درباره فروش هواپیما به ایران‌ایر وجود دارد و اوفک هنوز مجوز فروش هواپیما به آسمان‌ایر را با وجود گذشت یک سال نداده است، روس‌ها از وجود روزنه‌هایی برای فروش سوپرجت به ایران بدون مجوز اوفک خبر دادند.
وزیر صنایع و بازرگانی روسیه در این زمینه اعلام کرده است که این کشور امکان جایگزینی قطعات امریکایی هواپیماهای مسافربری سوخو سوپرجت-100 را برای فروش به ایران بررسی می‌کند تا دیگر نیازی به دریافت مجوز از امریکا نباشد. به گزارش ایرنا، دنیس مانتوروف گفت: بررسی امکان اجرای جایگزینی قطعات امریکایی با تجهیزات دیگر را برای صادرات این هواپیماها به ایران بدون نیاز به کسب موافقت واشنگتن در دستور کار داریم.
او اظهار کرد: در نامه‌یی به اداره کنترل اموال خارجی سازمان خزانه‌داری امریکا (OFAC)، درخواست موافقت با فروش هواپیماهای مسافربری
سوپرجت-100 را به ایران کرده‌ایم و مدتی است منتظر دریافت پاسخ هستیم.
به گفته وزیر صنایع و بازرگانی روسیه، تجهیزات امریکایی این هواپیما را نمی‌توانیم به سادگی تعویض کنیم و این امر سریع انجام نمی‌گیرد ضمن اینکه در صورت جایگزینی قطعات و تجهیزات هواپیما مجوز (سرتیفیکات) بین‌المللی آن را از دست می‌دهیم اما اگر این وضعیت ادامه یابد، به فکر تعویض و جایگزینی تجهیزات امریکایی هواپیمای سوخو سوپرجت-100 خواهیم بود.
براساس گزارش‌های فنی و تخصصی ارائه شده، سوپرجت-100، نخستین هواپیمای 100 نفره دنیاست که به‌صورت «FLY-BY-WIRE» هدایت می‌شود که هیچ تفاوتی با هواپیماهای مدرن «ایرباس» ندارد و سطوح فرامین آن توسط فرمان‌های الکترونیکی هدایت می‌شود و در نتیجه با کمترین میزان فشار بر خلبان، بیشترین دقت را دارد. این هواپیما محصول همکاری مجموعه‌یی از صنایع هواپیمایی غرب و شرق است و تمام سازندگان قطعات اصلی آن مانند موتور، سامانه‌های فرود، الکترونیکی و دیگر قطعات کمپانی‌های معروف امریکایی و اروپایی مانند Goodrich, Sutton و... هستند.
براساس مشخصات اعلام شده، این هواپیما هیچ تفاوتی با دیگر هواپیماهای ساخته شده در غرب ندارد و باتوجه به تعداد صندلی‌ها، قدرت موتور و همچنین فرکانس‌های مختلف می‌تواند در فرودگاه‌های کشورهای مختلف ازجمله ایران با وضعیت جغرافیایی متفاوت تا سقف 6 پرواز در روز فعالیت کند، ضمن اینکه افزایش پرواز این نوع هواپیما در ایران می‌تواند برای دیگر مشتریان بازار جهانی سوخو سوپرجت تبلیغات خوبی باشد و برداشت قبلی تفاوت کیفیت هواپیماهای روسی با غربی را کمرنگ‌تر کند برهمین اساس سوخو تلاش می‌کند که ایرلاین‌های ایرانی را ترغیب به خرید یا اجاره این نوع هواپیما کند.
