نمره ضعیف ایران در تجارت با اروپا

صادرات ترکیه و عربستان به اروپا 89  و 36 برابر رقم صادرات ایران بوده است

تعادل |

ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، طی نیمه نخست سال 2022 کل صادرات ایران به اتحادیه اروپا حدود 272 میلیون تن و به ارزش حدود 554 میلیون یورو بوده که در مقایسه با نیمه نخست سال 2021 به لحاظ وزنی با رشد 20 درصدی واز نظر ارزشی با افزایش 36درصدی همراه بوده است. مطابق این گزارش، حدود 73 درصد از صادرات کالایی ایران به اتحادیه به مقصد 5 کشور «آلمان، ایتالیا، اسپانیا، رومانی و بلغارستان» صادر شده است. در مقابل، طی نیمه نخست 2022 کل واردات کالایی ایران از اتحادیه اروپا حدود 1.46 میلیون تن و به ارزش حدود 2میلیارد یورو بوده که در مقایسه با نیمه نخست 2021 از لحاظ وزنی با افت 14درصدی و از لحاظ ارزشی با رشد 11درصدی همراه بوده است. بنابر آمارها، حدود 72 درصد از واردات کالایی ایران از این اتحادیه از مبادی 5 کشور «آلمان، ایتالیا، هلند، فرانسه و رومانی» انجام شده است. در همین حال، روند ماهانه تجارت کالایی ایران، ترکیه وعربستان سعودی با اتحادیه اروپا نیز نشان از صادرات 7.8 میلیارد یورویی ترکیه و 4.2 میلیارد یورویی عربستان سعودی به اتحادیه اروپا در ماه آگوست در مقابل صادرات 92 میلیون یورویی ایران به اتحادیه اروپا در همین ماه دارد. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، صادرات کالایی ترکیه و عربستان سعودی به اتحادیه اروپا طی 8 ماه نخست 2022 به ترتیب 89 برابر و 36 برابر رقم صادرات ایران به اتحادیه اروپا در همین مدت بوده است. از سوی دیگر، مازاد تجاری 2.3 میلیارد یورویی ترکیه و 6.3 میلیارد یورویی عربستان سعودی در مقابل کسری تراز تجاری 1.9 میلیارد یورویی ایران در تجارت با اتحادیه اروپا طی مدت مورد بررسی نیز از دیگر نکات مورد توجه است. 

  تجارت اروپا با جهان

یکی از بازارهای مهم جهان برای تجارت، منطقه اتحادیه اروپاست که از 27 اقتصاد تشکیل شده است؛ ارزش واردات کالایی این این منطقه اقتصادی از کشورهای خارج از اتحادیه طی هشت ماه نخست سال 2022 حدود 1967 میلیارد یورو، بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود 50 درصد افزایش داشته است. 

در همین مدت، صادرات این اتحادیه نیز به اقتصادهای خارج از منطقه حدود 1658 میلیارد یورو اعلام شده که با رشد 18درصدی نسبت به مشابه سال 2021 بوده است. به دنبال بروز بحران ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و افزایش بهای کالای اساسی به ویژه نفت وگاز طبیعی، اختلالاتی در زنجیره تامین جهانی از جمله در منطقه اروپا از حیث تامین انرژی اتفاق افتاد. واردات گروه کالایی سوخت‌های معدنی و روان‌کننده‌های اتحادیه اروپا از خارج از این منطقه طی هشت سال قبل؛ بیش از 2.5 برابر شده که البته بخشی از رشد مزبور ناشی از افزایش قابل توجه بهای انرژی به ویژه گاز طبیعی است. 

در این گزارش به بررسی روند تجارت کالایی سه کشور ایران عربستان و ترکیه با اتحادیه اروپا طی سال 2021 تا آگوست 2022 و همچنین مهم‌ترین مبادی و مقاصد این اتحادیه در تجارت با ایران طی نیمه نخست 2021 و 2022 پرداخته شده است. 

طی هشت ماهه نخست سال 2022 میانگین واردات و صادرات ماهانه اروپا از اقتصادهای خارج از این منطقه به ترتیب حدود 246 و 207 میلیارد یورو بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایش 1.5 و 1.2 برابری داشته است.  74 درصد از واردات 2659 میلیارد یورویی اتحادیه اروپا طی مدت ذکر شده، از اقتصادهای خارج از این منطقه تامین شده است. 43 درصد از حدود 1.97 تریلیون یورو واردات این اتحادیه از آن، از منطقه آسیا و 49 درصد از این رقم هم از مبدا چین که رتبه نخست را در مبادی وارداتی اتحادیه اروپا داراست، صورت گرفته است.  اقتصادهای ترکیه، عربستان سعودی و ایران به ترتیب 3.3، 1.3 و 0.5 درصدی از کل واردات اتحادیه اروپا از خارج از این اتحادیه را طی هشت ماهه 2022 دارا بوده‌اند. 

ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، صادرات کالایی ترکیه و عربستان سعودی به اتحادیه اروپا طی 8 ماه نخست 2022 به ترتیب 89 برابر و 36 برابر رقم صادرات ایران به اتحادیه اروپا در همین مدت بوده است.

افزایش دوبرابری صادرات عربستان سعودی به اتحادیه اروپا طی هشت ماه نخست سال 2022 در مقایسه با مدت مشابه سال 2021 نیز در این ارزیابی‌ها کاملا مشهود است. از سوی دیگر، مازاد تجاری 2.3 میلیارد یورویی ترکیه و 6.3 میلیارد یورویی عربستان سعودی در مقابل کسری تراز تجاری 1.9 میلیارد یورویی ایران در تجارت با اتحادیه اروپا طی مدت مورد بررسی نیز از دیگر موارد قابل اشاره‌ای است که در این گزارش قابل رصد است. 

در همین حال، روند ماهانه تجارت کالایی ایران، ترکیه و عربستان سعودی با اتحادیه اروپا نیز نشان از صادرات 7.8 میلیارد یورویی ترکیه و 4.2 میلیارد یورویی عربستان سعودی به اتحادیه اروپا در ماه آگوست در مقابل صادرات 92 میلیون یورویی ایران به اتحادیه اروپا در همین ماه دارد. از سوی دیگر، آمارها همچنین حکایت از افت ارزش صادرات عربستان سعودی و ترکیه به اتحادیه اروپا در ماه آگوست 2022 در مقایسه با ماه قبل در مقابل افزایش 6 میلیون یورویی ارزش صادرات ایران به این اتحادیه در همین مقطع زمانی دارد. داده‌های دیگر این گزارش از روند صادرات نفتی عربستان سعودی به اتحادیه اروپا نیز نشان از 2.2 برابر شدن ارزش صادرات نفتی عربستان سعودی به اتحادیه اروپا طی هشت ماه نخست سال 2022 در مقابیسه با مدت مشابه سال قبل دارد. تحلیل داده‌های آماری نشان می‌دهد، اقلام نفتی از کل صادرات عربستان سعودی به اتحادیه اروپا در هشت ماه نخست سال 2022 سهم 80 درصدی بوده است. در همین حال، آمارها گویای این است که صادرات نفتی عربستان سعودی به اروپا در ماه آگوست 2022 نسبت به ماه قبل به دلیل کاهش نسبی بهای نفت خام افت 13 درصدی را تجربه کرده است. 

   مهم‌ترین مقاصد صادراتی ایران به اتحادیه اروپا

تحلیل دیگر داده‌های منتشر شده، نشان می‌دهد طی نیمه نخست سال 2022 کل صادرات ایران به اتحادیه اروپا حدود 272 میلیون تن و به ارزش حدود 554 میلیون یورو بوده که در مقایسه با نیمه نخست سال 2021 به لحاظ وزنی با رشد 20 درصدی واز نظر ارزشی با افزایش 36درصدی همراه بوده است. 

مطابق این گزارش، طی نیمه نخست سال جاری حدود 73 درصد از صادرات کالایی ایران به اتحادیه به مقصد 5 کشور «آلمان، ایتالیا، اسپانیا، رومانی و بلغارستان» صادر شده است. اگرچه از حیث ارزشی همه با افزایش طی مدت مورد بررسی مواجه شده‌اند، اما از لحاظ وزنی صادرات ایران به ایتالیا در نیمه اول 2022 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 22 درصد کاهش و به مقصد آلمان نیز حدود 18 درصد افت داشته است. بالاترین رشد مقداری صادرات ایران به اتحادیه اروپا طی بازه زمانی مورد نظر متلعق به کشورهای «اسلوونی، جمهوری چک و بلژیک» و بالاترین افت نیز متلعق به مقاصد «پرتغال، مالت، و لوکزامبورگ» است. 

   مهم‌ترین مبادی وارداتی ایران از اتحادیه اروپا

همچنین مطابق آمارها، طی نیمه نخست 2022 کل واردات کالایی ایران از اتحادیه اروپا حدود 1.46 میلیون تن و به ارزش حدود 2 میلیارد یورو بوده که در مقایسه با نیمه نخست 2021 از لحاظ وزنی با افت 14درصدی و از لحاظ ارزشی با رشد 11 درصدی همراه بوده است. بنابر آمارها، طی نیمه نخست سال جاری حدود 72 درصد از واردات کالایی ایران از این اتحادیه از مبادی 5 کشور «آلمان، ایتالیا، هلند، فرانسه و رومانی» انجام شده است که در مقایسه با نیمه نخست سال 2021 از نظر ارزشی (به‌استثنای کشور هلند) با افزایش و از نظر مقداری نیز (به‌استثنای فرانسه) با افت واردات طی مدت مورد بررسی مواجه شده‌اند.  بالاترین رشد مقداری واردات ایران از اتحادیه اروپا طی بازه زمانی مورد نظر متعلق به فرانسه، ایرلند، مجارستان و بیشترین افت وزنی نیز متعلق به مالت، اسلوونی و استونی است.