تعادل |
وضعیت بازار دام نشان می‌دهد، دامداران دیگر انگیزه‌ای برای تولید دام ندارند. آنها اعلام می‌کنند که این صنعت در آستانه فروپاشی است. خبرها حاکی از آن است که در برخی از مناطق کشور، دامداران با انباشت تولید به دلیل عدم صادرات دام مواجه شده‌اند و دولت نیز عزمی برای خرید تضمینی تولیدات ندارد. این درحالی است که به گفته رییس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور، صادرات دام نه‌تنها تاثیری بر افزایش قیمت گوشت ندارد، بلکه می‌تواند عاملی برای کاهش قیمت نیز باشد. مدیرعامل اتحادیه دام سبک مدیرعامل اتحادیه دام سبک نیز اعلام کرده که علی رغم افت تولید مراتع ناشی از شرایط خشکسالی، گرانی نهاده دامی و عدم‌جذب در بازار داخل همچنان ۶ میلیون راس دام مازاد در کشور وجود دارد که برخلاف قانون اجازه خروج دام از کشور را نمی‌دهند که این موضوع به معنای نابودی تولیدکننده است. به گفته صدر دادرس، با توجه به شرایط خشکسالی، توقف صادرات و قیمت پایین دام خرید تضمینی تنها راهکار پایداری تولید است و در مقابل دولت به قیمتی که مصرف کننده توان خرید دارد، گوشت توزیع کند.
صادرات دام، قیمت را افزایش می‌دهد؟
تاکید دامداران بر صادرات دام نشان از انباشت تولید دارد. اما در شرایطی که دام روی دست دامداران مانده، همچنان قیمت گوشت روند صعودی دارد. از همین رو این نگرانی برای مردم وجود دارد که با صادرات دام زمینه افزایش مجدد قیمت گوشت فراهم شود. در حال حاضر شرکت پشتیبانی امور دام نیز اقبالی به خرید دام‌های ضعیف از خود نشان نمی‌دهد و به دنبال دام پروارشده است. این بدان معناست که حجم زیادی از دام‌های ضعیف در سایه بی‌توجهی دولت روی دست دامداران مانده است. حتی بسیاری از دامداران دام خود را زیر قیمت و با زیان بالا فروخته‌اند. در حالی تاکنون وزارت جهاد زیر بار صدور مجوز صادرات دام نرفته است که چندی پیش رییس اتحادیه دام سبک از واردات گوشت و دام از پاکستان به ایران خبر داد و گفت: به‌رغم اینکه واردات دام از این کشور سال‌هاست به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی، ممنوع شد، اما جای تعجب دارد که امسال برای واردات دام از پاکستان مجوز دادند. حال این پرسش قابل طرح است که آیا صادرات دام منجر به افزایش قیمت مجدد گوشت می‌شود؟
رییس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور ضمن رد این موضوع به «تجارت نیوز» گفته است: باید برای مردم توضیح داد که صادرات دام نه‌تنها تاثیری بر افزایش قیمت گوشت ندارد، بلکه می‌تواند عاملی برای کاهش قیمت نیز باشد. منصور پوریان در ادامه به شرایط فعلی بازار دام پرداخت و گفت: ما کمبودی در بازار گوشت نداریم. اما آزادسازی قیمت‌ها منجر به این شد که قیمت گوشت نیز به مانند سایر کالا افزایش پیدا کند. البته گوشت به نسبت برخی از کالاهای دیگر، افزایش قیمت چشمگیری نداشت. او با اظهار به اینکه شرایط خشکسالی در کل کشور حاکم است، تشریح کرد: خشکسالی در برخی از حوزه‌های دامپروری مانند خوزستان، ایلام، کرمانشاه، فارس منجر به فقر مرتع و کم‌آبی شد. از طرف دیگر گران شدن نهاده و گرمای بی‌سابقه سبب شد که دام در اکثر استان‌هایی که ذکر شد، ضعیف شوند. به اصطلاح امروزی نیم‌گوشت شدند.
دام‌های ضعیف روی دست دامداران مانده
رییس شورای تأمین‌کنندگان دام کشور با بیان اینکه در حال حاضر امکان پروار کردن دام‌های ضعیف وجود ندارد، توضیح داد: ماندن دام ضعیف فقط دامدار را به خاک سیاه می‌نشاند. پوریان تاکید کرد: دام‌های ضعیف در بازار خریداری ندارند. به همین جهت بخشی از این دام در فصول گرم باید خارج شود. در حال حاضر کشورهایی نظیر امارات، قطر، عراق، کویت، عمان و ... خواهان خرید دام‌های ریزه و ضعیف ما هستند.
بر اساس اعلام وی، با خارج کردن این دام‌ها، به دامداران نقدینگی خوبی تزریق و صنعت دام حفظ می‌شود. با خروج یک رأس دام ضعیف، امکان اینکه بتوان ۱۰ رأس دام دیگر را نگهداری و حفظ کند، وجود دارد. او اضافه کرد: با توجه به هزینه تولید بالای دام در کشور، باید امکانات و تسهیلاتی ایجاد کنیم که امکان صادرات دام فراهم باشد و برای بازار داخل اقدام به واردات گوشت کنیم. به گفته او، در حال حاضر تولید یک کیلوگرم گوشت، برای تولیدکننده حدود ۱۴۰ هزار تومان تمام می‌شود. این در حالی است که اکنون دام با قیمت ۸۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. در همین حال، مدیرعامل اتحادیه دام‌سبک نیز در اظهاراتی گفته است: با وجود آنکه جلسه شورای قیمت گذاری دام تشکیل نشده، دستور رییس‌جمهور مبنی بر خرید تضمینی دام‌عملیاتی نشده است. به گفته او، افشین صدردادرس علی رغم قیمت پایین دام زنده و نبود تقاضا در بازار، دستور رییس‌جمهور مبنی بر خرید تضمینی دام زنده عملیاتی نشده است. به گفته او، متوسط قیمت کنونی هر کیلو دام ۷۰ هزار تومان است که با قیمت تمام شده مبنای محاسبات تشکل‌های دامپروری حدود ۵۰ درصد اختلاف دارد.
صدردادرس می‌گوید: با توجه به شرایط خشکسالی، توقف صادرات و قیمت پایین دام خرید تضمینی تنها راهکار پایداری تولید است و در مقابل دولت به قیمتی که مصرف کننده توان خرید دارد، گوشت توزیع کند.
مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: علی رغم افت تولید مراتع ناشی از شرایط خشکسالی، گرانی نهاده دامی و عدم‌جذب در بازار داخل همچنان ۶ میلیون راس دام مازاد در کشور وجود دارد که برخلاف قانون اجازه خروج دام از کشور را نمی‌دهند که این موضوع به معنای نابودی تولیدکننده است.
علی رغم اذعان مدیرعامل پشتیبانی امور دام مبنی بر اجرای دستور رییس‌جمهور پیرو دستورالعمل خرید تضمینی دام سنگین در ۳۱ خرداد و دام سبک در ۷ تیرماه، اما فعالان صنعت می‌گویند که هنوز مصوبه و دستورالعمل خرید دام مازاد به استان‌ها ابلاغ نشده است. طبق گفته مدیرعامل اتحادیه دام سبک قیمت تمام شده هر کیلو دام زنده ۱۳۹ هزار تومان است که با قیمت خرید فعلی از دامدار اختلاف معناداری دارد، این درحالی است که قیمت گوشت در بازار هیچ تناسبی با نرخ دام ندارد.
آمارها چه می‌گویند؟
براساس اعلام مرکز آمار ایران، نتایج طرح آمارگیری کشتار دام کشتارگاه‌های رسمی کشور در خرداد ماه ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که وزن گوشت قرمز عرضه شده انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاه‌ها، جمعاً ۵۲هزارو۲۰۴ تن است که سهم گوشت گاو و گوساله بیش از سایر انواع دام بوده است.همچنین در این گزارش آمده است که گوشت گاو و گوساله با ۲۵هزارو ۲۱ تن، ۴۷٫۹ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌شده را به خود اختصاص داده است. گوشت گوسفند و بره نیز با۲۳هزارو۷تن، بز و بزغاله با ۳۳۱۳ تن و سایر انواع دام با ۸۶۳ تن، به‌ترتیب ۴۴٫۱ درصد، ۶٫۳ درصد و ۱٫۷ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه شده را به خود اختصاص داده‌اند.مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در خرداد ۱۴۰۱ با ماه مشابه سال ۱۴۰۰ نشان‌دهنده افزایش ۲ درصدی مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور است. مقدار عرضه گوشت در خرداد۱۴۰۱ نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۰ برای گوسفند و بره ۲۳ درصد، برای بز و بزغاله ۶ درصد افزایش و برای گاو و گوساله ۱۲ درصد، گاومیش و بچه‌گاومیش ۵ درصد و شتر و بچه‌شتر ۲۱ درصد کاهش داشته است. همچنین نتایج حاصل از این طرح آمارگیری نشان می‌دهد که مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور در خرداد ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل (اردیبهشت) در حدود ۳ درصد افزایش داشته است.
