تعادل | فرشته فریادرس |
با گذشت حدود دوماه از پایان ممنوعیت چهارساله واردات خودرو، تا این لحظه که وارد بیست‌وششمین روز از تیرماه شدیم، هنوز خبری از آیین‌نامه نیست. این درحالی است که طبق وعده وزیر صمت، آیین‌نامه واردات حداکثر تا پایان خردادماه باید تصویب می‌شد. اما تازه‌ترین شنیده‌ها بیانگر آن است که دولت به دنبال اعمال محدودیت‌های بیشتر در آیین‌نامه واردات است. هرچند وزیر صمت در نشست خبری چهارم تیرماه خود با خبرنگاران، و در پاسخ به پرسش خبرنگار «تعادل»، واردات خودروهای دپویی و 6 هزار دلاری بدون استاندارد از هند را تکذیب کرده بود، اما حال رشیدی کوچی نماینده مجلس در فیلمی کوتاه از جزییات
آیین نامه واردات خودرو پرده برداشته و در این باره دست به افشاگری زده است! او مدعی شده که وزیر صمت با این آیین نامه قصد دارد خودروهایی با صفر ستاره ایمنی از دو کشور برزیل وهند وارد کشور کند. نماینده مردم فارس نیز در تذکر شفاهی در جریان جلسه علنی دیروز مجلس در اظهاراتی گفته بود: «آیین‌نامه‌ای که برای واردات خودرو نوشته شده، توهین به شعور نمایندگان و مردم است؛ عملا رانت و فساد در بحث خودروسازی‌های داخل وجود دارد. با آیین‌نامه‌ای که نوشته شده، عده‌ای سوء‌استفاده کرده و برای تثبیت وضعیت موجود تلاش خواهند کرد.» سیاهکلی دیگر نماینده مجلس نیز در توئیتی خطاب به وزیر صمت نوشت: «جای تاسف است که شما نیاموختید که نمی‌توانید؛ آنچه راجع به آیین نامه واردات خودرو شنیدم اگر درست باشد ماندن شما در وزارتخانه اول به خودتان و دوم به مردم خسارت جبران‌ناپذیر وارد می‌کند.» پیشتر گمانه‌زنی‌ها مبنی‌بر دخالت برای ایجاد محدودیت در واردات یا به تعویق انداختن واردات به دلیل محدودیت‌های ارزی نیز مطرح بود.
هنوز خبری از آیین‌نامه نیست!
سال ۹۷ بنا به محدودیت‌های ارزی تحمیل‌شده به کشور، واردات خودرو تا ۳۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ ممنوع اعلام شد؛ با روی کار آمدن دولت سیزدهم، فاطمی امین وزیر صمت وعده داد تا پایان خردادماه سال ۱۴۰۱ واردات خودرو تعیین‌تکلیف و آیین‌نامه‌ای به این منظور تصویب خواهد شد. با این حال تا به امروز هیچ خبری در مورد تصویب و ابلاغ آیین‌نامه خودرو منتشر نشده و اخبار در این خصوص فقط به همان سخنان فاطمی امین بر‌می‌گردد که گفته بود «آیین‌نامه واردات ۱۰ بند دارد که در هیات دولت مطرح شد. در مورد یک بند ابهاماتی بود که به کمیسیون اقتصاد برگشت و در حال حاضر در نوبت بررسی در هیات دولت است.»
اواسط تیرماه، توکلی لاهیجانی، مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صمت، نیز در اظهاراتی گفته بود این وزارتخانه کلیات آیین‌نامه واردات خودرو را تدوین کرده و منتظریم تا در هیات دولت مصوب و ابلاغ شود. منوچهر منطقی، معاون صنایع حمل و نقل وزیر صمت نیز هفته گذشته صحبت‌های لاهیجانی را تکرار کرد و گفت؛ اجرایی شدن ایین نامه واردات خودرو منوط به مصوبه هیات دولت است. ضمن اینکه بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، تا شهریور واردات خودرو انجام می‌شود.
البته منطقی به تازگی نیز سه مسیر برای تامین خودروی اقتصادی ترسیم و تاکید کرده بود که نخستین مسیر، تولید خودروهای اقتصادی داخلی است که خودروسازان این امر را محقق می‌کنند. دومین راه پیشنهادی طراحی محصول اقتصادی از سوی خودروسازهای بزرگ خارجی عنوان شده بود تا نمونه طراحی‌شده در داخل کشور تولید شود. مسیر سوم به گفته او، واردات همراه با همکاری با سایر خودروسازهای جهانی است. سه مسیر ترسیم‌شده برای تامین خودروی اقتصادی کشور در شرایطی اعلام می‌شود که هر مسیر چالش‌هایی پیش روی خود دارد. حال با توجه به دستور رییس‌جمهور و همچنین قانون ساماندهی مجلس از یک سو و پایان یافتن تاریخ مصرف مصوبه ممنوعیت ورود خودرو به کشور در ۳۱ اردیبهشت امسال از سوی دیگر، انتظار می‌رفت آیین‌نامه واردات تا پایان خردادماه تدوین و ابلاغ شود. اگر این اتفاق رخ می‌داد، این امکان وجود داشت که حداکثر تا شهریورماه، شاهد ورود خودروهای خارجی که اغلب هم کمتر از ۱۰هزار دلار قیمت دارند، می‌بودیم. اما از آنجایی که 26 روز از تیرماه را نیز سپری کرده‌ایم، همچنان خبری از آیین‌نامه واردات خودرو نیست و به‌رغم وعده‌های سیاست‌گذار و مسوولان هنوز زمان مشخصی برای ابلاغ آیین‌نامه در نظر گرفته نشده است.
البته چندی پیش دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان در اظهاراتی گفته بود: «با مخالفت و سنگ اندازی برخی از افراد، بعید به نظر می‌رسد ایین نامه واردات به این زودی‌ها تصویب و ابلاغ شود و با همین فرمان اگر نگوییم هرگز واردات انجام نمی‌شود، حداقل زمان آن به این زودی‌ها نخواهد بود.»
انتقاد تند نمایندگان از فاطمی امین
در سال‌های گذشته که واردات خودرو آزاد بود، به‌طور معمول خودروهایی با متوسط قیمتی حدود ۲۰ تا ۲۲هزار دلار وارد کشور شدند، خودروهایی که در شرایط کنونی و با توجه به نرخ ارز و توقف واردات، عنوان خودروهای لاکچری را یدک می‌کشند. حالا تاکید دولت برای واردات خودرو به کشور، بر خودروهای اقتصادی و ارزان‌قیمت است. محصولاتی که به گفته رضا فاطمی امین وزیر صمت، برای تمامی شهروندان قابل‌استفاده باشند و تنها قشر خاصی از آنها استفاده نکنند. اما ظاهرا محدودیت‌ها تنها به تعیین سقف قیمتی و حجم موتور خاتمه پیدا نکرده، چرا که برخی شنیده‌ها وگمانه‌زنی‌ها مبنی‌بر به تعویق انداختن واردات به دلیل محدودیت‌های ارزی تقویت می‌شود. در همین حال، جلال رشیدی کوچی نماینده مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان روز گذشته در فیلمی کوتاه بخش‌هایی از مقررات واردات خودرو را فاش کرد. این نماینده مجلس با انتقاد از اقدامات وزیر صمت برای واردات خودرو با سقف مشخص، گفته است: خودروهای اقتصادی که شما می‌خواهید از برزیل و هند وارد کنید اجازه تردد در بسیاری از کشور‌های دنیا را ندارد. او در ادامه عنوان کرده: می‌خواهید خودروهای نا ایمن را وارد کنید و یک ایربگ روی آن بگذارید و۱۰۰ میلیون تومان بیشتر آن را بفروشید! به گفته این نماینده، خودرویی با صفر ستاره ایمنی وارد کشور می‌شود.
این افشاگری در حالی صورت گرفته، که وزیر صمت در نشست خبری 4 تیرماه خود با خبرنگاران و در پاسخ به پرسش «تعادل» مبنی بر صحت و سقم واردات خودروهای 6هزار دلاری دپویی هند که از استاندارد و ایمنی لازم برخوردار نیستند؛ ضمن رد این موضوع، در اظهاراتی گفت: «با توجه به وجود تقاضا در جهان، خودروهای برند و استاندارد زیر ۱۰ هزار دلار حتی در اروپا هم وجود دارد. هنوز مشخص نیست خودروها از کدام کشورها و با چه شرایطی وارد می‌شود؛ البته اینکه خودروها چینی، هندی و روسی باشد کار ما نیست بلکه کار بخش خصوصی است؛ اما شرط واردات این است که حتما خدمات پس از فروش داشته باشند، منجر به انتقال فناوری شوند و واردات خودروهای دست دوم هم همچنان ممنوع است.»
از سوی دیگر، مسلم صالحی نماینده مجلس نیز در تذکر شفاهی در جریان جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی بیان کرد: «آیین‌نامه‌ای که برای واردات خودرو نوشته شده، توهین به شعور نمایندگان و مردم است؛ عملا رانت و فساد در بحث خودروسازی‌های داخل وجود دارد. با آیین‌نامه‌ای که نوشته شده است عده‌ای سوء‌استفاده کرده و برای تثبیت وضعیت موجود تلاش خواهند کرد.» سیاهکلی نماینده مجلس هم روز گذشته درباره پیامد‌های «آیین نامه واردات خودرو» به وزیر صمت هشدار داد و گفت: «ماندنتان به مردم خسارت می‌زند.» لطف‌الله سیاهکلی نماینده مجلس در توئیتی نوشت: «آقای فاطمی امین استیضاح جنابعالی دولت را متوجه وضع وخیم وزارت صمت کرد، اما جای تاسف است که شما نیاموختید که نمی‌توانید؛ آنچه راجع به آیین نامه واردات خودرو شنیدم اگر درست باشد ماندن شما در وزارتخانه اول به خودتان و دوم به مردم خسارت جبران‌ناپذیر وارد می‌کند.» مصطفی طاهری رییس کمیسیون صنایع مجلس هم درباره علت عدم ابلاغ آیین نامه واردات خودرو خاطرنشان کرد: «ابلاغ این آیین نامه در اختیار دولت است و هیچ منع قانونی ندارد باید ایین نامه مربوطه در دولت تصویب و ابلاغ شود.»
بلاتکلیفی وزارت صمت برای از سرگیری واردات خودرو، در شرایطی است که بازار تشنه خودرو است و عدم هم‌ترازی عرضه و تقاضا، موجب ایجاد فاصله قیمتی بعضا تا ۱۰۰میلیون‌تومانی و بیشتر بین نرخ کارخانه و بازار آزاد شده است؛ موضوعی که از سوی فعالان بازار خودرو نیز مورد تاکید قرار گرفته است. از طرفی، در تحلیل اینکه چرا نرخ ارز روی قیمت خودرو اثر منفی نگذاشته است، به دلیل این است که همه در بازار منتظر انتشار جزییات واردات خودرو هستند؛ اگر واردات انجام شود قیمت‌ها به صورت محسوس ریزش می‌کند. این درحالی است که اگر در سال‌های گذشته عرضه بهتری صورت می‌گرفت امروز فاصله قیمت کارخانه و بازار ۱۰۰ درصد نمی‌شد و شاید فاصله قیمتی کمتر از ۵ درصد می‌شد. بنابراین وقتی همه متولیان از شخص وزیر تا فعالان بازار، بر لزوم تزریق خودرو به بازار جهت ساماندهی عرضه و تقاضا و شکسته شدن حباب قیمتی تاکید دارند، اما از این طرف هنوز آیین‌نامه واردات تعیین‌تکلیف نشده است!
