سال‌هاست که طرح‌های مختلفی برای ساماندهی موتورسیکلت‌سواران به اجرا در آمده است، اما همچنان موتورسیکلت‌ها و تخلفاتی که از سوی برخی از راکبان آنها انجام می‌شود، یکی از چالش‌های جدی در حوزه ترافیک و ایمنی ترافیک است. موضوعی که هادی هاشمی، فرمانده پیشین پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ و از کارشناسان ترافیک آن را ناشی از دلایل مختلف ازجمله ضعف در قوانین می‌داند و معتقد است که باید با تخلفات برخورد سخت‌گیرانه‌تری صورت بگیرد. فرمانده پیشین پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به حفره‌ها و ضعف‌های موجود برای ساماندهی موتورسیکلت‌ها گفت: قانون و مقررات ما در حوزه موتورسیکلت‌ها ضعیف است و تا سخت‌گیری لازم انجام نشود، فرهنگ‌سازی مناسب برای استفاده از موتورسیکلت صورت نخواهد گرفت.
هاشمی درباره طرح ساماندهی موتورسیکلت‌سواران و تاثیر آن روی کاهش تخلفات موتورسیکلت سواران نیز اظهار کرد: موتورسیکلت علی‌رغم اینکه در کشور ما پلاک می‌شود، هویت ندارد و متاسفانه از زمانی که افزایش میزان استفاده از موتورسیکلت در چرخه حمل‌ونقل کشور شروع شد، سیاست‌های درستی در قبال آن اتخاذ نشده است. وی با اشاره به ویژگی‌های این وسیله نقلیه گفت: موتورسیکلت به علت بهره‌مندی از قدرت مانور بالا و برخورداری از حجم کم، وسیله نقلیه محبوبی برای اقشار مختلف جامعه است. برخی برای دور زدن ترافیک از آن استفاده کرده و جمعیت زیادی از مردم نظیر کارگران، پیک‌های موتوری و اغلب اقشار ضعیف جامعه نیز از این وسیله استفاده می‌کنند. هاشمی با اشاره به استفاده برخی بزهکاران و مجرمین از این وسیله نقلیه اضافه کرد: مزایایی که در استفاده از موتورسیکلت وجود دارد، متاسفانه سبب می‌شود تا مجرمین و بزهکاران نیز از این وسیله استفاده کنند. تعداد تخلفات مربوط به موتورسیکلت، علی‌رغم اینکه پلیس به آنها رسیدگی کرده و تعداد قابل توجهی موتور را توقیف می‌کند، همچنان بالاست. قیمت مناسب این وسیله در برابر خودروهای سواری یکی از دلایل این پدیده است؛ همچنین در مواردی دیده شده موتورهایی که توقیف می‌شوند مدت‌ها در محل توقیف موتورسیکلت‌ها می‌مانند و کسی سراغ آنها نمی‌آید.
قوانین فعلی پاسخگوی تخلفات موتورسیکلت‌ها نیست
فرمانده پیشین پلیس راهور تهران بزرگ افزود: این چرخه و پیامدهای آن نشان می‌دهد که قوانین و مقررات فعلی پاسخگوی تخلفات صورت گرفته نیست. متاسفانه از زمانی که موتورسیکلت‌های ارزان قیمت با کیفیت پایین به مردم ارایه شد، این روال ادامه دارد. در واقع این سازوکار تفاوتی با سازوکار آن دسته از خودروسازانی ندارد که خودروهای ناایمن تولید می‌کنند. هاشمی اظهار کرد: موتورسیکلت امروزه تبدیل به ارابه مرگ شده است. این وسیله پناهی ندارد و رانندگان آن نیز از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند. ما باید در قوانین مربوط به استفاده از این وسیله تجدیدنظر کنیم. باید ضوابط به‌شدت سنگین و سفت و سختی وضع شوند. ضوابط مربوط به موتورسیکلت باید چندین برابر خودروها باشد چرا که انواع تخلفات رانندگی با آن انجام می‌شود. رانندگان این وسیله لابه‌لای خودروها حرکت می‌کنند، وارد پیاده‌رو می‌شوند، تک‌چرخ می‌زنند و با جان خود و عابرین بازی می‌کنند.
پیشنهاد اسقاط پس از یک هفته
این کارشناس ارشد ترافیک درباره راهکارهای موجود برای وضع قوانین موثرتر برای کنترل موتورسیکلت‌سواران گفت: مدت زمان توقیف موتور باید به یک هفته کاهش یابد و اگر ضرب‌الاجل به اتمام رسید و تکلیف تخلف روشن نشد باید وسیله اسقاط شود. این از انباشت موتورسیکلت‌های رسوبی که امروزه مشکلات زیادی هم برای پلیس و هم پارکینگ‌ها ایجاد کرده، کم خواهد کرد. همچنین پیشنهاد می‌کنم که باید از راننده تضمین گرفته شود که در هر شرایطی در دسترس باشد. ضمن اینکه مجازات مربوط به موتورسیکلت‌ها باید سنگین‌تر از خودروها باشد. برای مثال اگر برای یک تخلف رانندگی ۲۰۰ هزار تومان جریمه در نظر گرفته می‌شود، برای تخلف موتورسوار باید جریمه بیشتر باشد. ما نباید در مواجهه با تخلفات موتورسیکلت‌ها ریش‌سفیدانه برخورد کنیم. هاشمی ادامه داد: برخورد ریش‌سفیدانه با موتورسواران متخلف جواب نمی‌دهد؛ چرا که برخی از موتورسواران متخلف دیگر قائل به رعایت قوانین نیستند و هر گونه تخطی آنها از قوانین راهنمایی و رانندگی با جان مردم ارتباط مستقیم دارد. این مخاطرات علاوه بر همه تاثیرات بدی است که حرکات آنها روی افراد جامعه دارد. باید مجازات شدید اجتماعی برای آن دسته از موتورسواران دارای تکرار جرم درنظر گرفته شود تا به قوانین و مقررات و قانون برگردند و به آن احترام بگذارند.
وی درباره طرح ساماندهی موتورسیکلت‌ها نیز گفت: این طرح‌ها مدت‌هاست که اجرا می‌شود اما آن‌طور که باید و مورد انتظار است جواب نمی‌دهد. باید توجه داشته باشیم که برقراری نظم و امنیت و حفظ جان مردم در اولویت است و وقتی درصد قابل توجهی از جانباختگان تصادفات هم موتورسواران هستند، باید برای حفظ جانشان اقداماتی انجام شود و اگر سخت‌گیری هم می‌شود برای حفظ جانشان باشد.
ایجاد فرهنگ موتورسواری با اصلاح قوانین
هاشمی درباره لزوم اصلاح قوانین درباره موتورسیکلت‌سواران نیز گفت: گرفتن تصویب یک قانون از مجلس زمان بر است. برخی از قوانین و مقررات ما متناسب با شرایط امروز نیست. فرهنگ در حوزه حمل و نقل و ترافیک به معنای ایجاد قوانین و مقررات قوی و بازدارنده و کنترل قوی روی آنهاست. در کشور ما قوانین و مقررات قوی وجود ندارد و نظارت خوبی نیز روی آنها انجام نمی‌شود. تا زمانی که این مشکل حل نشود هیچ‌وقت فرهنگ مد نظر ایجاد نمی‌شود. این نکته نیز قابل اشاره است که اگر در کشوری مردم تخلف نمی‌کنند لزوما بافرهنگ نیستند. فرهنگ قوی زمانی به وجود می‌آید که ضمانت اجرایی قوی و بازدارنده داشته باشد وگرنه کسی آن را رعایت نخواهد کرد.
وی با اشاره به تاثیر امنیت پایین خودروها و موتورسیکلت‌ها بر میزان حوادث مربوط به آنها گفت: متاسفانه در موارد قابل توجهی مشاهده شده که ایمنی وسایل نقلیه چندان مورد توجه سازندگان آن قرار نمی‌گیرد. در این شرایط به نظرم آزاد کردن واردات خودرو و موتورسیکلت‌های استاندارد و برداشتن تعرفه‌های مربوط به آنها می‌تواند بسیار موثر باشد. توجه داشته باشید درصد قابل توجهی از افرادی که در تصادفات رانندگی جان خود را از دست می‌دهند، بخشی از دهک‌های پایین جامعه هستند و حادثه آنان را دچار مشکلات فراوان می‌کند.
