تعادل |
طی یکماه اخیر اخبار متناقضی از اعلام قیمت‌های جدید خودروهای داخلی آن هم به نقل از مسوولان دولتی منتشر می‌شود. هر کدام اعلام می‌کنند ستاد تنظیم بازار این هفته قیمت‌های جدید را به شرکت‌ها ابلاغ می‌کند اما روز مقرر فرا می رسد و خبری از اعلام قیمت‌های جدید نیست. به نظر می‌رسد همچنان مسوولان دولتی در قیمت‌های جدید به توافق نرسیده و هر کس به صورت سلیقه‌ای خبرهای تأیید نشده‌ای را اعلام می‌کند. به نظر می‌رسد وزارت صمت هم درحال حاضر به دنبال آن است تا این افزایش قیمت‌ها بیش از 10 درصد باشد؛ چراکه به گفته معمارباشی مدیرکل دفتر نیرومحرکه وزارت صمت باید به زیان تولید خودروسازان پایان داد. او با اعلام اینکه با وضعیتی که شرکت های خودروساز با آن مواجه هستند امکان فعالیت دیگر وجود ندارد زیرا تولید برای آنها زیان ده شده، گفته است: این هفته در جلسه ستاد تنظیم بازار جمع‌بندی برای قیمت‌های جدید انجام می‌شود. اما قائم‌مقام وزیر صمت نظر دیگری دارد و با بیان اینکه کارشناسان ستاد تنظیم بازار درباره نرخ خودروها به جمع‌بندی نرسیده‌اند، در اظهاراتی گفته است که احتمال اینکه نشست ستاد تنظیم بازار به هفته آینده موکول شده یا اینکه قیمت‌ها دستخوش تغییر نشده و ثابت باقی بماند، وجود دارد. این مقام مسوول به خبر مهم دیگری هم اشاره کرده و آن اینکه گذاشته شدن شورای رقابت از تصمیم‌سازی در خصوص قیمت خودرو که در برخی رسانه‌ها مطرح شده به هیچ عنوان درست نیست و به هیچ‌وجه نمی‌توان این شورا را از تصمیم‌سازی در بحث خودرو کنار گذاشت.هرچه هست؛ این بلاتکلیفی در بیان قیمت‌های جدید، بازار خودرو را هم در رکود مطلق قرار داده و همه دست از معامله کشیده‌اند تا با اعلام قیمت‌های جدید خرید و فروش خودروها را انجام دهند. علاوه بر این نتایج مذاکرات وین هم در رکود بازار بی‌تأثیر نبوده است.
قیمت‌های جدید امروز اعلام می‌شود؟
در حالی که از ۱۸ آبان‌ماه، شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو مجوز افزایش قیمت محصولات‌شان را به ترتیب و به‌طور میانگین تا ۱۶ و ۱۵ درصد از ستاد تنظیم بازار دریافت کرده بودند، اما تنها ۲ روز بعد رییس‌جمهوری با هدف حمایت از مصرف‌کنندگان به این موضوع ورود کرد و سپس وزیر صنعت دستور بازگشت به قیمت‌های قبلی را صادر کرد. پس از این تحولات، اعلام شد که بعد از بررسی‌های همه‌جانبه، قیمت‌های جدید خودرو اعلام خواهد شد. در روزهای اخیر نیز برخی رسانه‌ها از احتمال افزایش متوسط ۱۰ درصدی قیمت خودرو دو خودروساز بزرگ کشور و مطرح شدن آن در جلسه چهارشنبه هفته جاری یعنی امروز ستاد تنظیم بازار خبر داده بودند. در این زمینه، «محمدصادق مفتح» مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی در پاسخ به اینکه آیا قرار است امروز (چهارشنبه) تصمیمی درخصوص افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها اتخاذ شود، عنوان کرده: تعیین قیمت خودروها به ستاد تنظیم بازار سپرده شده، اما اینکه این موضوع در دستور کار این هفته ستاد تنظیم بازار قرار می‌گیرد یا خیر هنوز مشخص نیست. وی تاکید کرد: انجام این کار، مستلزم کار کارشناسی از سوی کارشناسان است و مطابق آنچه تاکنون اطلاع دارم هنوز مقدمات لازم فراهم نشده است و اعضا به جمع‌بندی نرسیده‌اند. بنابه اظهارات این مقام مسوول در وزارت صمت، اعضایی از سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، کارخانجات خودروسازی، شورای رقابت و غیره در این تیم کارشناسی حضور دارند و اگر این تیم به نتیجه قطعی و جمع‌بندی برای ارایه به ستاد تنظیم بازار رسیده بود، تاکنون از آن خبردار می‌شدم. وی تصریح‌کرد: باید منتظر ارایه نظر کارشناسان بمانیم و احتمال اینکه با توجه به شرایط موجود قیمت‌ها دستخوش تغییر نشده و ثابت باقی بماند حتی بیشتر است. مفتح ادامه‌داد: اگر این اجماع در هفته جاری انجام نشود، بررسی قیمت‌ها به جلسه هفته آینده ستاد تنظیم بازار موکول خواهد شد.وی در خصوص مطرح شدن کنار گذاشته شدن شورای رقابت از تصمیم‌سازی در خصوص قیمت خودرو، تاکید کرد: چنین مطلبی که در برخی رسانه‌ها مطرح شده به هیچ عنوان درست نیست و به هیچ‌وجه نمی‌توان این شورا را از تصمیم‌سازی در بحث خودرو کنار گذاشت. در همین راستا، مدیرکل صنایع خودرو و نیرو محرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در اظهاراتی گفته است که باید منتظر ماند و دید آیا فرصت اصلاح قیمت به خودروسازان داده می‌شود یا خیر؟ و هنوز اطلاع دقیقی از این موضوع در دست نیست. «سهیل معمارباشی» عنوان کرده که مطابق رویه قبلی، افزایش قیمت خودرو هر ۶ ماه یک‌بار با اعلام تورم از سوی بانک مرکزی توسط شورای رقابت اعلان می‌شد که همان نیز کفاف افزایش هزینه‌های خودروسازان را نمی‌داد. وی ادامه‌داد: با این حال همین افزایش نیز اکنون اعمال نشده و خودروسازان بیش از گذشته تحت فشار هستند. معمارباشی ابراز امیدواری‌کرد: با یک تصمیم‌گیری منطقی از سوی مسوولان امر، زنجیره تولید خودرو در کشور اعم از خودروسازان، قطعه‌سازان و زنجیره تامین از حلقه باطل و زیان‌دهی ایجاد شده، خارج شوند.
ستاد امروز تصمیم می‌گیرد!
هرچند اخبار متناقضی درباره زمان اعلام قیمت خودرو شنیده می‌شود، با وجود این، سعید موتمنی، رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو گفته که قرار است امروز، جلسه ستاد تنظیم بازار برای تعیین نرخ خودرو برگزار شود. هفته گذشته نیز برخی رسانه‌ها روز سه‌شنبه اعلام کردند، ستاد در جلسه فردای خود در این مورد تصمیم‌گیری می‌کند اما روز چهارشنبه خبری از تعیین قیمت‌ها نشد. تا چندی پیش، وظیفه تعیین قیمت خودرو بر عهده شورای رقابت قرار داشت اما سیدابراهیم رییسی، رییس‌جمهور تصمیم‌گیری در این مورد را به ستاد تنظیم بازار سپرد. در روزهای گذشته برخی رسانه‌ها از احتمال افزایش ۱۰ درصدی قیمت خودرو از سوی ستاد خبر دادند. کارشناسان معتقدند این میزان تغییر قیمت‌ها، مشکل زیان انباشته خودروسازان را برطرف نمی‌کند.در حال حاضر پراید 111 با قیمت 171 میلیون تومان، پژو 206 تیپ 2 با قیمت 260 میلیون تومان، پژو پارس سال 278 میلیون تومان، تیبا 2 با قیمت 175 میلیون تومان، رانا پلاس 265 میلیون تومان، دنا معمولی 345 میلیون تومان، پژو 207 اتوماتیک 480 میلیون تومان، سمند ال ایکس 247 میلیون تومان، ساینا 180 میلیون تومان و پژو 206 تیپ5با قیمت 303 میلیون تومان به فروش می رسد.
انتقاد نماینده مجلس: مردم گرفتار شده‌اند
وضعیت بازار خودرو به حدی بهم ریخته است که نماینده مردم اهر و هریس در مجلس هم با تاکید بر حذف واسطه‌ها و دلالان در بازار قیمت خودرو می‌گوید: مردم نباید در صف قرعه کشی خودرو باشند و وزیر صمت باید نسبت به حذف قرعه کشی تصمیم بگیرد. احمد محرم‌زاده افزوده که این شیوه فروش خودرو در شان ملت نیست و مردم نباید گرفتار قرعه کشی باشند. به گفته عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، در روند قرعه کشی خودرو افرادی که نیاز ندارند، در این صنعت سرمایه‌گذاری می‌کنند و با خرید خودرو باعث افزایش بی‌رویه قیمت خودرو می‌شوند. وی با اشاره به نقش دلالان و واسطه گران در افزایش قیمت خودرو گفته است: یکی از اصلی‌ترین مشکلات صنعت خودروی کشور همین دلالان و واسطه گران هستند و افزایش قیمت خودرو هم توسط همین افراد صورت می‌گیرد. او تاکید کرده که برای ساماندهی بازار خودرو، باید واسطه گران و دلالان از این صنعت حذف شوند و تولیدات داخلی مستقیم به دست مصرف‌کننده برسد. در این صورت هم تولید‌کننده زیان نمی‌بیند و هم مصرف‌کننده خودروی با قیمت واقعی می‌خرد. عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تاکید کرده که کیفیت خودرو همواره مورد توجه خودروسازان باشد.
چرا تولید خودرو زیان‌ده شد؟
اما خودروسازان چرا زیان ده شدند؟ کارشناسان اعتقاد دارند نتیجه جاماندگی قیمت مصوب خودرو نسبت به بهای نهاده‌های تولید، منجر به شکل‌گیری زیان انباشته دو خودروساز بزرگ کشور شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای فروردین ماه ۱۳۹۶ تاکنون قیمت دلار با رشد ۶۱۵ درصد روبرو شده و در کنار آن، شاهد رشد ۸۲۴ درصد نهاده‌های تولید بوده‌ایم. این در حالی است که رشد متوسط قیمت مصوب خودروهای پرتیراژ در حد ۳۱۴ درصد بوده است.در تیرماه امسال محمدرضا نجفی‌منش، رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی کشور با اشاره به دلایل شکل‌گیری زیان خودروسازان، عنوان کرده بود: امروز تولید هر خودروی جدید با زیانی بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان برای خودروساز همراه است. به گفته وی، در شرایط کنونی دو راهکار برای عبور از مشکلات کنونی صنعت خودرو وجود دارد؛ دولت باید، نخست از مدیریت خودروسازان دست بردارد و اجازه دهد که سهامداران دو خودروساز دولتی مدیریت را خودشان انتخاب کنند و حتی دولت برای حمایت از این مساله می‌تواند باقی مانده سهامش در این دو خودروسازی را به بخش خصوصی واگذار کند. نجفی‌منش تاکید کرده بود: دومین راهکار این است که دولت از قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو دست بردارد و اجازه دهد مانند همه جای دنیا قیمت خودرو با مکانیسم عرضه و تقاضا تعیین شود.گزارش‌ها از رقم زیان خالص دو گروه خودروساز حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۶ با حدود ۳.۸ هزار میلیارد تومان، در سال ۱۳۹۷ با حدود ۲۲.۲ هزار میلیارد تومان، در سال ۱۳۹۸ با رقم ۲۱.۵ هزار میلیارد تومان و در سال ۱۳۹۹ با رقم ۳۱ هزار میلیارد تومان زیان روبرو شده‌اند. این ارقام در شرایطی است که زیان خودروسازان همچنان ادامه دارد و بر رقم آن افزوده می‌شود.
