تعادل |
بنابر آمار اعلامی از سوی معاون فنی گمرک، هم‌اکنون ۴.۵۶۴ میلیون تن کالای اساسی از قبیل «گندم، ذرت، جو، روغن خام و دانه‌های روغنی» در بنادر و گمرکات مختلف وجود دارد، که ۱۷ کشتی حامل ۴۰۳ هزار تن کالای اساسی شامل «ذرت، گندم، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی» به‌علاوه شکر در حال تخلیه هستند. همچنین ۲۵ فروند کشتی شامل ۱.۱۵۸میلیون تن در لنگرگاه‌ها در حال انتظار هستند که غالباً از لحاظ اسناد مالکیت هنوز مشکل دارند. آمارهای ارایه شده از سوی مهرداد جمال ارونقی، نشان می‌دهد، حدود ۳.۳ میلیون تن کالای اساسی در بندر امام خمینی(ره) متعلق به ۳۸ شرکت اصلی است که مشکل خود را در خصوص عدم ترخیص کالا، عدم تأمین ارز ترجیحی عنوان می‌کنند. همچنین ۸هزارتن کالای اساسی در استان گیلان مشمول ارز ترجیحی متعلق به ۲۲ صاحب کالا است که بیش از ۸ ماه رسوب کرده‌اند. در انبارهای استان مازندران هم ۹۰ هزارتن کالای اساسی در محدوده زمانی ۸ ماه تا ۱۳ماه رسوب کرده و ۷۰هزارتن کالای اساسی نیز در بندر امیرآباد رسوب کرده است. بنابه اظهارات این مقام مسوول در گمرک، با توجه به گرمای شدید هوا این اقلام در آستانه فساد قرار گرفته‌اند؛ که دلیل اصلی رسوب این کالاها عدم ارایه کد رهگیری بانک مرکزی است. از این رو، معاون فنی گمرک ضمن هشدار نسبت به ماندگاری طولانی‌مدت هزارتن اقلام اساسی در گمرکات می‌گوید که گمرک ایران با توجه به وظایف ذاتی و قانونی خود نسبت به متروکه کردن قسمت عمده‌ای از اقلام مذکور اقدام کرده است.
موجودی گمرکات وترخیصی‌ها
معاون فنی گمرک اخیرا از احتمال فاسد شدن چند ده هزار تن نهاده دامی دولتی و خصوصی در گمرکات شمال کشور خبر داد وگفت: اگر گمرک مدارک مربوط به ترخیص کالا را دریافت نکند، باید برای متروکه کردن کالاهایی که در معرض فساد هستند، اقدام کند. البته رییس سازمان حفظ نباتات کشور صحبت‌های معاون فنی گمرک را تکذیب و عنوان کرد که هیچ محموله‌ای (نهاده دامی) در گمرکات شمال کشور وجود ندارد که به دلیل موضوعات قرنطینه گیاهی معطل مانده باشد. در همین راستا، معاون فنی گمرک به ارایه توضیحاتی جدیدتری از وضعیت کالاهای رسوبی در گمرکات و بنادر و دلایل آن پرداخته است. البته روزنامه«تعادل» روز گذشته در گزارشی با عنوان «سناریوی خطرناک فساد نهاده ها» به جنبه‌هایی از این ماجرا پرداخت. مهرداد جمال ارونقی در گفت‌وگوی تازه خود با «خبرگزاری تسنیم»، با بیان اینکه از ابتدای سال جاری تا پایان خردادماه بیش از ۶.۱ میلیون تن انواع کالای اساسی به ارزش ۳.۱ میلیارد دلار ترخیص شده است، گفت: این در حالی است که واردات کالای اساسی در مدت مشابه سال قبل بیش از ۶.۸ میلیون تن و به‌ارزش ۲.۹میلیارد دلار بوده است. بنا به توضیحات او، مقایسه آمارها نشان می‌دهد، از نظر وزنی واردات کالاهای اساسی حدود ۱۰ درصد افت کرده اما ارزش واردات تقریباً ۲۷ تا ۳۰درصد افزایش یافته است، این موضوع نشان می‌دهد با افزایش شدید قیمت جهانی کالاهای اساسی مانند «ذرت» ارزبری این کالاها افزایش یافته است. اما به‌لحاظ وزنی که شاخص مهم‌تری محسوب می‌شود واردات افت داشته است و آثار این موضوع در بازارهای داخلی تا حدودی مشهود شده است. این مقام مسوول در گمرک در ادامه توضیح داد: هم‌اکنون ۴.۵۶۴ میلیون تن کالای اساسی از قبیل «گندم، ذرت، جو، روغن خام و دانه‌های روغنی» در بنادر و گمرکات مختلف وجود دارد، بر این اساس تنها ۳.۳ میلیون تن کالا در بندر امام خمینی (ره) موجود است، همچنین ۱۷ کشتی حامل ۴۰۳ هزار تن کالای اساسی شامل «ذرت، گندم، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی» به‌علاوه شکر در حال تخلیه هستند. همچنین بنابرآمار اعلامی از سوی ارونقی، ۲۵ فروند کشتی شامل ۱.۱۵۸میلیون تن در لنگرگاه‌ها در حال انتظار هستند که غالباً از لحاظ اسناد مالکیت هنوز مشکل دارند. حدود ۳.۳ میلیون تن کالای اساسی در بندر امام خمینی (ره) متعلق به ۳۸ شرکت اصلی است که مشکل خود را در خصوص عدم ترخیص کالا، عدم تأمین ارز ترجیحی عنوان می‌کنند. معاون فنی گمرک با اشاره به مصوبه اخیر ستاد تنظیم بازار که امکان ترخیص ۹۰ درصد کالای اساسی فراهم شده و از این مسیر نیز امکان ترخیص کالاهای رسوبی وجود دارد، گفت: همچنین در خصوص این کالاها ثبت سفارش‌ها احصا شده و این موارد در اختیار وزارت صمت و بانک مرکزی قرار گرفته است تا بررسی شود و اگر شرکتی علی‌رغم تأمین ارز کالای خود را ترخیص نمی‌کند مشخص شود.
آمار جدید از میزان رسوب کالاها
ارونقی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: ۸هزارتن کالای اساسی در استان گیلان مشمول ارز ترجیحی متعلق به ۲۲ صاحب کالا بیش از ۸ ماه رسوب کرده است. این کالاها کاملاً در آستانه فساد است و باید در این زمینه تصمیم‌گیری اساسی انجام شود. بنابه اظهارات او، همچنین در انبارهای استان مازندران نیز ۹۰ هزارتن کالای اساسی در محدوده زمانی ۸ ماه تا ۱۳ماه رسوب کرده است. همچنین براساس آمار اعلامی او، ۷۰هزارتن کالای اساسی نیز در بندر امیرآباد رسوب کرده است. بنابه اظهارات این مقام مسوول در گمرک، با توجه به گرمای شدید هوا این اقلام در آستانه فساد قرار گرفته‌اند؛ اما دلیل اصلی رسوب این کالاها عدم ارایه کد رهگیری بانک مرکزی و... است. او در ادامه گفت: از سوی دیگر، گمرک ایران با توجه به وظایف ذاتی و قانونی خود نسبت به متروکه کردن قسمت عمده‌ای از اقلام مذکور اقدام کرده است. همچنین مقداری از این کالاهای رسوبی مربوط به تتمه ترخیص درصدی است که هنوز فرآیند ترخیص تکمیل نشده است. معاون گمرک گفت: یکی از شرکت‌های دولتی، ۳هزار تن کالای اساسی در بنادر شمالی کشور موجودی دارد و هنوز نتوانسته است پس از یک سال رسوب این کالاها در بندر، این اقلام را به گمرک اظهار کند.
دپوی کالا هزینه واردات را افزایش می‌دهد
در همین حال، اما دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران معتقد است که سود واردکننده در گردش کالا و خروج فوری از انبار و به فروش رساندن آنها است و ماندن کالا در انبارها فقط هزینه انبارداری و آفت زدایی و هزینه خواب سرمایه را به واردکننده تحمیل می‌کند به همین دلیل واردکنندگان در پی فروش سریع کالا هستند. عباس حاجی‌زاده با اعلام این مطلب به «ایسنا» گفته است: این روزها وجود مقادیر بسیار زیاد نهاده‌های دامی و دانه روغنی در انبارهای سازمان بنادر در جنوب و شمال کشور و گرانی آنها در داخل مشکل‌ساز شده و موجب نارضایتی همگان شده است.به گفته او، مقامات دولتی و دادستانی‌ها در پی چرایی آن هستند و دامداران و مرغداران از نرسیدن خوراک و گرسنه ماندن دام و طیور شان ناراحت هستند. او همچنین با اشاره به اینکه گمرک و دولت برای واردکنندگان بدون کد رهگیری بانک مرکزی تسهیلاتی ایجاد کرده‌اند که معادل ۹۰ درصد کالا بدون کد رهگیری و تخصیص ارز با تعهد صاحب کالا مجاز است و این امر برای کالاهای مشمول ارز نیمایی و غیر ترجیحی بسیار کمک‌کننده بوده، گفت: ولی برای نهاده‌های دامی که مشمول ارز ترجیحی بوده و در صورت ترخیص باید به نرخ مصوب فروخته شود خطر احتمالی تغییر نرخ ارز در آینده را دارد که متضمن چندین برابر زیان و خسارت برای صاحب کالا است. بنابراین هیچ کدام از واردکنندگان نهاده‌های دامی قادر به پذیرش این ریسک نیستند. به گفته او، علاوه بر موجودی نهاده‌های دامی در انبارها بر روی کشتی‌های موجود در اسکله حامل ۱۳۳ هزار تن و در کشتی‌های موجود در لنگرگاه حامل بیش از یک میلیون تن نهاده است که عدم تخصیص ارز و بلاتکلیفی آنها روزانه هزینه سنگین دموراژ را به صاحب دولتی و خصوصی کالا وارد می‌کند. حاجی‌زاده متذکر شد: شاید سوال شود چرا این میزان کالا با توجه به مشکلات عدم تخصیص ارز به مقصد بنادر کشور هم شده است که نیاز قطعی کشور و تامین امنیت غذایی به این نهاده ها و چند برابر آن وجود دارد و فرایند خرید و واردات نمی‌تواند منتظر تخصیص بماند از طرفی کلیه این کالاها و محصولات کشاورزی و به تبع آن فصلی بوده که تعلل در خرید و حمل آن خطر اتمام موجودی‌های کشور تولید‌کننده و خارج شدن از فصل مناسب خرید را به همراه دارد و هیچ زمانی دولت‌ها و تجار نمی‌توانند ریسک عدم خرید را بپذیرند. او در عین حال تاکید کرد: لازم است وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی برای تعیین تکلیف برنامه خرید و تخصیص ارز اقدامات لازم را به عمل بیاورد و از سویی تمهیدات لازم برای حمل و انتقال نهاده‌ها از مبادی ورودی به انبارهای داخل را فراهم کنند.
