حسن فروزان فرد
فعال اقتصادی در حوزه کسب وکارهای نوین
شبکه توزیع در کشور نیازمند یک جابه‌جایی مهم به سمت شکل‌گیری سازمان‌های بزرگ لجستیک است. اکنون در ایران آنجه وجود ندارد، مفهوم سازمان‌های بزرگ در قالب استانداردهای پذیرفته شده لجستیک است. به عنوان مثال، اکنون برای توزیع یک کالا در فروشگاه کوچکی در تهران از صبح تا عصر میان پنج تا هفت بار شرکت‌های پخش مختلف به آن مراجعه کرده که تنها یک محصول این فروشگاه را تامین کنند. اکنون ما در کشورمان لجستیک به معنای واقعی کلمه نداریم بلکه شرکت‌های پخشی وجود دارند که مسوولیت توزیع کالاها را در سطح شهر به عهده گرفته‌اند.
یک محصول مورد استفاده جامعه با برندهای متنوع توسط میان پنج تا هفت شرکت توزیع مختلف به فروشگاه محلی تحویل داده می‌شد که بحث ترافیک، آلودگی هوا و ناکارآمدی هزینه و فایده توزیع را ایجاد می‌کرد که اکنون شبکه توزیع در کشور درگیر آن است.
برای رفع این میزان از تردد در خیابان‌ها و صرف زمان نیازمند راه‌اندازی یک یا چند لجستیک بزرگ جهت ساماندهی سیستم توزیع در شهرهای بزرگ کشور هستیم. اکنون استارت‌آپ‌هایی در کشور شکل گرفته‌اند که ظرفیت لجستیک بزرگی را پشتوانه خود قرار داده‌اند. آماده‌سازی یک لجستیک بزرگی در پس فعالیت استارت‌آپ‌ها باعث می‌شود که توانایی توزیع کالاهای متنوعی را برای خود فراهم کنند.
در واقع شکل نگرفتن لجستیک یا لجستیک‌های بزرگ زمینه را برای کاهش شدید جذابیت‌های شبکه توزیع که اغلب آنها در لبه‌های زیان حرکت می‌کنند، فراهم کرده است. از طرف دیگر فروشگاه‌های محلی نیز جذابیت فروششان به دلیل قابل قبول نبودن میزان سودشان کاهش پیدا کرده و تولیدکننده نیز هرچه دارد تقدیم شبکه‌های توزیع متعدد می‌کند.
پس شبکه توزیع کشور نیازمند فعالیت لجستیک‌ها است. حال باید دید که استارت‌آپ‌ها چگونه می‌توانند به شکل‌گیری یا تقویت لجستیک کمک کنند؟ در واقع لجستیک به این معناست که بتواند تیراژ بسیار بالا و متنوعی از کالاها را زیر یک سقف جمع‌آوری کند و پس از سفارش‌گیری بتواند با ترکیب مناسبی آنها را در سطح شهر یا کشور توزیع کند. در صورت وجود لجستیک حرفه‌ای در کشور، توزیع یک کالا که توسط شرکت‌های پخش متعدد در طول روز بارها انجام می‌گرفت، تمام کالاها به صورت یکجا و فقط یک بار تحویل فروشگاه می‌شد.
برخی از شرکت‌های استارت‌آپی با جمع‌آوری اطلاعات از مصرف‌کنندگان و تعامل مستقیم با آنها، توانسته‌اند این نوع از لجستیک‌ها را شکل دهند و آنها را توجیه پذیر منطقی و اقتصادی کرده‌اند. لازم به ذکر است، این نوع از استارت‌آپ‌ها فعالیت خود را با راه‌اندازی لجستیک آغاز نکرده اند؛ اما توسعه و فراگیر شدن فعالیت آنها در سطح گسترده، زمینه شکل‌گیری لجستیک را به صورت اقتصادی برای آنها فراهم کرده است. در واقع استارت‌آپ‌ها نقش موثری در اقتصادی شدن راه‌اندازی لجستیک‌ها دارند. به این معنی که زمانی که استارت‌آپ‌ها با هزینه‌ای ناچیز اطلاعات متقاضیان کالا را جمع‌آوری می‌کنند، شرایط را برای شکل‌گیری لجستیک‌ها فراهم خواهند کرد؛ چراکه لجستیک‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری بالایی هستند و انبارهای بزرگ در نزدیکی شهر لازم دارند که هزینه‌های آنها را افزایش می‌دهد؛ به علاوه اینکه نیازمند نظام‌های پیچیده انبارداری نوین هستند. از این رو، استارت‌آپ‌ها می‌توانند در کوتاه‌مدت با ارایه اطلاعات دقیق و درست از واقعیت آنچه در فضای توزیع رخ می‌دهد، می‌توانند انگیزه لازم برای شکل‌گیری لجستیک‌ها را فراهم کنند.
