افزایش آهنگ رشد تولیدات صنعتی

تعادل   

آمار تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در دو فصل بهار و تابستان منتشر شد. بررسی روند تولید کارگاه‌های صنعتی نشان می‌دهد، شاخص کل تولید صنعتی بعد از رسیدن به حداکثر رشد در فصل پاییز 95 از سرعت رشد آن در فصل زمستان 95 کاسـته شـده، اما بررسی وضعیت تولید در دو فصل بهار و تابستان سال 96 نشان از آهنگ رشد در تولیدات صنعتی دارد. به‌طوری که رشد در این بخش به وضعیت ثبات نسبی و متوسط رشد 4.9درصد رسیده است. از آن‌سو جزئیات آماری گویای این است که بالاترین ارقام رشد در نیمه نخست سال جاری متعلق به 5 فعالیت صنعتی از جمله «تولید محصولات از توتون وتنباکو، تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر ونیم تریلر، تولید محصولات آشامیدنی، تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی و در نهایت تولید کاغذ و محصولات کاغذی» بوده است. در مقابل پنج فعالیت صنعتی چون «تعمیر و نصب ماشین‌آلات و تجهیزات، تولید پوشاک، تولید سایر وسایل نقلیه، تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی و تولید منسوجات» بیشترین افت تولید را در نیمه نخست سال 96 تجربه کرده‌اند. همچنین مطابق آمارها، 8 فعالیت صنعتی در فصل نخست و دوم سال جاری افت را تجربه کرده و همچنان گرفتار رکود هستند. از سوی دیگر ارزیابی‌ها نیز نشان می‌دهد، بدترین وضعیت از نظر بالاترین افت در فصل بهار و تابستان 96 متعلق به فعالیت «تعمیر و نصب ماشین‌آلات و تجهیزات» بوده است. از طرفی بدترین وضعیت از حیث بیشترین کاهش رشد در فصل تابستان 96 در مقایسه با فصل نخست همین سال مربوط به صنایع «پوشاک و صنایع تولید ماشـین‌آلات و تجهیـزات» بوده است.

 وضعیت تولید در بهار و تابستان

آمار تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در نیمه نخست 96 منتشر شد. شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی مربوط به بررسی وضعیت کارگاه‌های فعال در صـنعت سـاخت بـا تعـداد شاغلان صد نفرکارکن و بیشتر پرداخته است که 24 فعالیت صنعتی زیرمجموعه کدهای آیسیک دو رقمی را در بر می‌گیرد. در ایـن گزارش ارقام شاخص برای هر فعالیت صنعتی بر اساس سال پایه 1390 به صورت فصلی تعیین شده است. ضرایب مشخص شده برای فعالیت‌های صنعتی تعیین‌کننده سهم هر فعالیت در کل ارزش افزوده کارگاه‌های بزرگ صـنعتی است. بر‌اساس تحلیل معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران در نیمه نخست سال 96 شاخص تولید این گروه از کارگاه‌ها، چهار فعالیت صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی (با سهم 26.16درصد)، صنایع تولید فلزات اساسی (با سهم 19.98درصد)، صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر (با سهم 16.33درصد) و صنایع تولید محصولات کانی غیرفلزی (با سهم 9.45درصد) در مجموع حـدود 72 درصـد از ارزش افزوده کارگاه‌های بزرگ صنعتی را تشکیل می‌دهند. همچنین براساس آمار اعلام شده، سهم 20رشته فعالیت صنعتی بـاقیمانـده از ارزش افـزوده کل نیز حدود 28 درصد عنوان شده است.

مطابق آمارها در هر دو فصل اول و دوم سال 1396 رشد شاخص کل، روند افزایشی را تجربه کرده است. به‌طوری که فصل نخست سال جاری از رشـد 4.5 درصـدی و فصل دوم سال از رشد 5.3درصدی در مقایسه با فصول مشابه سال 1395 برخوردار بوده است. برآیند رشد مثبت دو فصل ابتـدایی سال 1396 منجر به افزایش 4.9درصدی شاخص کل تولید کارگاه‌های صنعتی در نیمه نخست 1396 شده است.

از سوی دیگر بررسی دقیق‌تر روند تغییر شاخص کل تولید کارگاه‌های صنعتی در فصـل اول 1394 تا بازه زمانی فصـل دوم 1396، حاکی از خروج از رکود صنعت از فصل اول 1395 بوده و روند عمومی شاخص در این بازه افزایشی بوده است. شاخص کل تولید صنعتی بعد از رسیدن به حداکثر رشد در فصل سوم 1395 از سرعت رشد آن در فصل چهـارم 1395 کاسـته شـده و در دو فصل نخست سال 1396 رشد به وضعیت ثبات نسبی و متوسط رشد 4.9درصد رسیده است. همچنین براساس آمارهای منتشر شده در میان 24 فعالیت صنعتی بررسی شده در این شاخص طی بازه نیمه نخست سال 1396 رشد شاخص تولیـد صـنعتی بـرای تعداد 13 فعالیت صنعتی مثبت و در محدوده بین 0.6 تا 28.6درصد متغیر است. سهم این فعالیت‌های همراه با رشد مثبـت از ارزش افزوده کل کارگاه‌های صنعتی معادل 88.72درصد است. در مقابل در همین بازه زمانی، تعداد 11 فعالیـت صـنعتی رشد منفی تولید صنعتی را در محدوده نرخ رشد منفی 1.3درصد تا منفی 49.6درصد تجربه کـرده‌اند. سـهم ایـن گـروه از فعالیت‌ها در ارزش افزوده کل 11.28درصد است.

 بالاترین و کمترین رشد

این تحلیل در ادامه به بیان وضعیت بالاترین ارقام رشد حاصله در نیمه نخست 1396 در 5 فعالیت صنعتی پرداخته است. بر اساس جزئیات آماری منتشر شده، سهم فعالیت 5 گروه صنعتی از جمله «تولید محصولات از توتون وتنباکو با نرخ رشد 28.6 درصد، تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر ونیم تریلر با نرخ رشد 16.6درصد، تولید محصولات آشامیدنی با نرخ رشد 15.4درصد، تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی با نرخ رشد 14.5درصد و در نهایت تولید کاغذ و محصولات کاغذی با نرخ 12درصد» از ارزش افزوده کل 20.1درصد بوده است. در مقابل 5 گروه صنعتی که در نیمه نخست سال جاری افت تولید را تجربه کرده‌اند، متعلق به فعالیت‌های صنعتی چون «تعمیر و نصب ماشین‌آلات و تجهیزات با افت 49.6 درصد، تولید پوشاک با افت 16.6درصد، تولید سایر وسایل نقلیه با افت 13درصد، تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی با افت 7.2 درصد و تولید منسوجات با افت 7.1درصد» بوده که سهم تقریبـی آنها در ارزش افزوده کل صنعت حدود 5درصد است.

 8 صنعت در رکود

همچنین جزئیات آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد، که در میان رشته فعالیت‌های صنعتی، 8 فعالیت صنعتی از جمله «تعمیر و نصب ماشین‌آلات و تجهیزات، تولید سایر مصنوعات طبقه‌بندی نشده در جای دیگر، صنایع تولید سایر وسایل نقلیه، صنایع تولید ماشین‌آلات و تجهیزات طبقه‌بندی نشده در جای دیگر، تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی، صنایع تولید چرم و مصنوعات چرمی (کیف وکفش، چمدان و غیره)، تولید پوشاک جز پوشاک از پوست خزدار و صنایع منسوجات» در فصل بهار و تابستان سال جاری افت را تجربه کرده‌اند. از این رو مطابق آمارها اینها جزو صنایعی به شمار می‌روند که گرفتار رکود هستند. همچنین سهم هشت فعالیت مزبور از ارزش افزوده کل صنعت 7.7 درصد عنوان شده است.

از سوی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد، بدترین وضعیت از لحاظ بالاترین رشد منفی طی دو فصـل (بهار و تابستان) نخسـت سـال 1396 متعلق به فعالیت «تعمیر و نصب ماشین‌آلات و تجهیزات» و بدترین وضعیت از حیث کاهش بیشتر رشد در فصـل دوم (تابستان) 1396 در مقایسه با فصل اول (بهار) همین سال مربوط به صنایع «پوشاک و صنایع تولید ماشـین‌آلات و تجهیـزات» اسـت. اگرچـه سـهم ایـن فعالیت‌های صنعتی در ارزش افزوده کل، کم است اما به دلیل تولیـد کالاهـای بـا ارزش افـزوده بـالاتر (صـنعت پوشـاک) و استفاده از توان تخصصی و فنی کشور در تولید کالاهای سرمایه‌یی و با سطح فناوری بالاتر (صنعت ماشین‌سازی) ضـرورت دارد توجه بیشتری به مشکلات این گروه از صنایع و چاره‌اندیشی برای رفع آنها صورت گیرد.

 سطح تولیدات در قیاس با سال پایه 1390

این گزارش در ادامه وضعیت سطح تولیدات در قیاس با سال پایه 1390 را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است که مطابق آمارها، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی بر مبنای سال پایه 1390 که معادل 100 در نظر گرفته شده، محاسبه می‌شود.

بررسی شاخص تولید فعالیت‌های صنعتی برای نیمه ابتدایی سال 1396 موید این است کـه رقـم شـاخص تولیـد صـنعتی بـرای 16 فعالیت صنعتی از جمله « تعمیر ونصب ماشین‌آلات و تجهیزات، تولید سایر مصنوعات طبقه‌بندی نشده در جای دیگر، تولید مبلمان، صنایع تولید سایر وسایل نقلیه، صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری تریلر و نیمه تریلر، صنایع تولید ماشین‌آلات و طبقه‌بندی نشده در جای دیگر، صنایع تولید ماشین‌آلات مولد و انتقال نیروی برق و دستگاه‌های برقی، تولید محصولات رایانه‌یی، الکترونیکی و نوری، تولید محصولات ساخته شده از فلز جز ماشین‌آلات و تجهیزات، صنایع تولید محصولات کانی غیرفلزی، انتشار چاپ و تکثیر رسانه‌های ضبط شده، صنایع تولید چوبی و چوب پنبه‌یی (غیر از مبلمان)، صنایع تولید چرم و مصنوعات چرمی، تولید پوشاک، صنایع تولید منسوجات، صنایع تولید محصولات توتون و تنباکو» از 24 فعالیت صنعتی با سهم 35.6درصد از ارزش افزوده کل همچنان کمتر از رقم سال پایه یعنی 100 است که بـه معنی عدم موفقیت این فعالیت‌ها برای رسیدن سطح تولیدات خود به رقم سال 1390 است. به عبارتی دیگـر فقـط 8 فعالیـت صنعتی از جمله «صنایع تولیدات فلزات اساسی، صنایع تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی، تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی، صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی، صنایع تولید فرآورده‌های نفتی و کوک، صنایع تولید کاغذ و محصولات کاغذی، صنایع تولید انواع آشامیدنی‌ها، صنایع تولید مواد غذایی» در کشور موفق شده‌اند تا بعد از بروز رکود تولید خود را به سطوح تولید سال 1390 نزدیک کرده یا از آن فراتر روند.