اقتصاد پایتخت به روایت آمار

تعادل   

شاخص‌های اقتصادی استان تهران طی بازه زمانی 95- 1392 از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران مورد تحلیل قرار گرفت. براساس این تحلیل، سهم استان تهران در جذب سرمایه‌گذاری خارجی و افزایش صدور پروانه صنعت با رشد مواجه بوده است. به‌طوری که حجم سرمایه‌گذاری خارجی مصوب استان تهران در سال 1395، معادل 966.6 میلیون دلار بوده که از این میزان حدود 27 میلیون دلار آن وارد کشور شده است. از طرفی، مطابق آمارها، حجم سرمایه‌گذاری مصوب خارجی استان تهران در سال 1395 نسبت به سال قبل رشد 3.7 برابری را تجربه کرده است. علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در استان تهران بیشتر از کشورهایی همچون «اتریش، آلمان، انگلستان و امارات‌متحده‌عربی» بوده است. همچنین در سال 1395 معادل 10 طرح سرمایه‌گذاری خارجی در استان تهران انجام شده که این تعداد برابر با تعداد طرح‌های با سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده در سال 1392 است. همچنین مطابق آمارها، تهران بیشترین تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره و بیشترین اشتغال را در همین بازه زمانی به خود اختصاص داده است. به‌طوری که تعداد کل پروانه‌های به بهره‌برداری رسیده در استان تهران در سال 1395، حدود 592 فقره بوده که این تعداد حدود 21 هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری و 12.4 هزار نفر اشتغال ایجاد کرده است.

 طرح‌های منتخب سرمایه‌گذاری

براساس تحلیل صورت گرفته از سوی اتاق تهران، روند سرمایه‌گذاری خارجی طی سال‌های 95-1392 نشان می‌دهد، سرمایه‌گذاری خارجی مصوب استان تهران طی سال‌های مذکور روند افزایشی داشته است. سرمایه وارده به استان تهران نیز در سال‌های

 1394-1393 نسبت به سال قبل خود کاهش یافته است. همچنین طی سال‌های 95-1392، کمترین تعداد طرح انجام شده در سال 93 با تعداد 3 طرح سرمایه‌گذاری خارجی بوده است.  طبق گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت در پسابرجام در بازه زمانی دی 94 تا دی ماه 95،  استان تهران 12 طرح جدید سرمایه‌گذاری خارجی با سرمایه مصوب 1066 میلیون دلاری داشته است که سهم 9درصدی از کل سرمایه مصوب طرح‌های جدید سرمایه‌گذاری خارجی کشور را به خود اختصاص داده است.  مطابق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، در سال 95 در مجموع 4 طرح صنعتی، معدنی و تجاری استان تهران در هیات سرمایه‌گذاری خارجی تصویب شده است که این طرح‌ها مجموعا، سرمایه‌گذاری به ارزش 138.5میلیون دلار داشته است. براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، در بازه زمانی 4ساله میزان سرمایه‌گذاری‌ها با رشد نسبی مواجه بودند به‌طوری که طی سال 95 میزان سرمایه‌گذاری‌ها در استان تهران به تعداد 10 طرح رسیده و این نشان از قوت گرفتن سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعتی و معدنی دارد و همچنین در سال 94 تعداد سرمایه‌گذاری‌ها با به‌سرانجام رسیدن 8 طرح نسبت به سال 93 روند افزایشی داشته است. براساس داده‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت، 4طرح توسط سرمایه‌گذارانی همچون اتریشی، آلمانی، انگلستانی و امارات‌متحده‌عربی در بخش‌های چاپ و تولید انواع جعبه و مقوا، تولید گچ، تاسیس واحد خدمات فنی و مهندسی و ارائه خدمات اینترنتی حمل و نقل شهری طی سال 95 در تهران کلید خورده است.

 شاخص صنعت در تهران

براساس آخرین آمارهای موجود، تعداد کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر استان تهران در سال 1393، حدود دو هزار و 224 کارگاه بوده که حدود 15.4درصد از کل کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر کشور را تشکیل می‌دهند. 62درصد از کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر در استان تهران شامل کارگاه‌های با تعداد 10 الی 49 نفر کارکن هستند. همچنین کارگاه‌های صنعتی 50 تا 99نفر کارکن 17درصد و کارگاه‌های با بیش از 100نفر کارکن 21درصد از تعداد کل کارگاه‌های استان تهران را تشکیل می‌دهند. فعالیت‌های صنعتی دارای 10 نفر کارکن و بیشتر استان تهران در سال 1393 ارزش افزوده‌یی حدود 240 هزار میلیارد ریال ایجاد کرده‌اند که سهم 18 درصدی از ارزش افزوده ایجاد شده توسط کارگاه‌های صنعتی

10 نفرکارکن و بیشتر کل کشور را داشته است. همچنین بیشترین ارزش افزوده متعلق به کارگاه‌های صنعتی با بیش از 100نفر کارکن است که معادل 219 هزار میلیارد ریال در سال 1393 ارزش افزوده ایجاد کرده‌اند. ازسوی دیگر 91 درصد از کل ارزش افزوده ایجاد شده در استان تهران متعلق به کارگاه‌های صنعتی 100 نفر کارکن و بیشتر است که این رقم برای کل کشور 87درصد را رقم زده است. همچنین از میان شاغلان کارگاه‌های صنعتی بزرگ (100نفر کارکن و بیشتر) 24درصد در استان تهران مشغول به‌کار هستند. به‌طور کلی حدود 22 درصد از کل شاغلان کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر کل کشور در استان تهران مشغول به‌کار هستند.

براساس برآوردهای به عمل آمده در سال 1393 ارزش تولید و فروش محصولات کارگاه‌های صنعتی در استان تهران به ترتیب برابر با 907 و 911 هزار میلیارد بوده که سهم 17.5درصدی و 18.5درصدی از کل ارزش تولید و فروش صنعتی کشور را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین کارگاه‌های صنعتی استان تهران در سال 1393 برابر با 34 میلیارد ریال صادرات مستقیم داشته‌اند که این میزان، 5.5درصد از صادرات مستقیم کارگاه‌های کل کشور را تشکیل می‌دهد.

 صدور پروانه‌های بهره‌برداری

در عین حال، مطابق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 1395، در میان تمام استان‌ها، تهران بیشترین تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره و بیشترین اشتغال ناشی از آن را به خود اختصاص داده است. تعداد کل پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در استان تهران در سال 1395، حدود592 فقره بوده که این تعداد حدود 21 هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری (سهم 7.2درصدی از سرمایه‌گذاری کل کشور) و 12.4هزار نفر اشتغال (سهم 13.8درصدی از اشتغال کل کشور) ایجاد کرده است؛ این درحالی است که در کل کشور در سال 1395 تعداد کل پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت 5هزار و 692 فقره بوده است که این تعداد حدود 295هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری و 76.2 هزار نفر اشتغال به همراه داشته است. همچنین براساس پروانه‌های بهره‌برداری صادره، متوسط سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی یک واحد در استان تهران حدود 36میلیارد ریال است؛ در حالی که در کل کشور به‌طور متوسط 51.8میلیارد ریال است. تعداد کل پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در استان تهران در سال 1395 نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد 4.6درصدی و سرمایه‌گذاری و اشتغال این پروانه‌ها به ترتیب رشد 23درصدی و 5.3 درصدی داشته‌اند. به عبارت دیگر، از کل 592 پروانه بهره‌برداری صادر شده در استان تهران در سال 95، تعداد 281 فقره پروانه‌های بهره‌برداری صادره ایجادی و 311 فقره مربوط به پروانه‌های بهره‌برداری صادره توسعه‌یی است. تعداد پروانه‌های بهره‌برداری صادره ایجادی استان تهران در سال 1395 نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش 1.4درصدی داشته و سرمایه و اشتغال آن به ترتیب، رشد 23.5 و 5.7 درصدی داشته‌اند. تعداد و سرمایه پروانه‌های بهره‌برداری صادره توسعه‌یی استان تهران در سال 1395 نسبت به مدت مشابه سال قبل به‌ترتیب، رشد 10.7 و 22.1درصدی داشته و اشتغال این پروانه‌ها 4.7 درصد افزایش یافته است.

 روند جواز تاسیس در تهران

از سوی دیگر، در سال 1395 تعداد 751 فقره جواز تاسیس با پیش‌بینی سرمایه حدود 41.9 هزار میلیارد ریالی و پیش‌بینی اشتغال حدود 23 هزار نفری برای استان تهران صادر شد. مقایسه این ارقام با مدت مشابه سال قبل نشان‌دهنده افزایش 2.6 درصدی در تعداد جوازها و 2.2درصدی در پیش‌بینی سرمایه‌گذاری است. این در حالی است که پیش‌بینی اشتغال 17.7درصد کاهش یافته است. سهم جوازهای تاسیس صادره استان تهران از کل جوازهای تاسیس صادره کشوری در سال 1395 حدود 4.4 درصد بوده است. در کل کشور تعداد 116 هزار و 73جواز تاسیس در سال 1395 صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل خود با رشد 5.1 درصدی مواجه است. پیش‌بینی سرمایه و اشتغال نیز به ترتیب 1291هزار میلیارد ریال و حدود 385 هزار نفر است که نسبت به سال 94 به ترتیب 2.1 درصد و 0.04درصد کاهش یافته‌اند.

 وضعیت شاخص معدن در تهران

در همین راستا، طبق گزارش نتایج آمارگیری از معادن در حال بهره‌برداری کشور در سال 1394 تعداد ۵هزار و 214 معدن در کل کشور بهره‌برداری شده که از این تعداد نسبت به سال 93 تعداد 141معدن (کاهش2.6درصدی در تعداد معادن کل کشور) کاهش یافته است. در استان تهران در سال 1394 تعداد 107 معدن به بهره‌برداری رسیده که نسبت به سال 93 کاهش 12درصدی را تجربه کرده است. از مجموع 5 هزار و 214 معدن در حال بهره‌برداری در کشور در سال 94 تعداد 107معدن مربوط به استان تهران بوده که 92 معدن از این معادن خصوصی و مابقی عمومی با تعاونی هستند. ارزش افزوده ایجاد شده توسط معادن استان تهران در سال 1394 حدود 1.3 هزار میلیارد ریال بوده که 1.6درصد از ارزش افزوده کل معادن کشور را شامل می‌شود. معادن در حال بهره‌برداری استان تهران در سال 1394 صادرات مستقیمی نداشته‌اند در حالی که میزان صادرات مستقیم معادن در حال بهره‌برداری کل کشور در سال 94 حدود 6میلیون تن بوده که نسبت به صادرات مستقیم سال 1393 کاهش یافته است. ارزش سرمایه‌گذاری در معادن در حال بهره‌برداری استان تهران در سال 94 معادل 56.8میلیارد ریال بوده که تنها 0.2درصد از کل سرمایه‌گذاری‌های کشور در بخش معدن را شامل می‌شود. همچنین بیشترین میزان سرمایه‌گذاری در معادن استان تهران مربوط به سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات، ابزار و وسایل بادوام و تجهیزات اداری است.

 شاخص کشاورزی در تهران

همچنین، در میان بهره‌برداری‌های کشاورزی استان تهران، فعالیت باغداری بیشترین سهم (47درصدی) را در سال 93 به خود اختصاص داده است. در کل کشور بیشترین سهم بهره‌برداری‌های کشاورزی مربوط به انواع پرورش دام و طیور با سهم حدود 41درصدی است. پس از باغداری، پرورش دام و زراعت در استان تهران سهم حدود 24.6 و 25درصدی داشته‌اند. سهم استان تهران از بهره‌برداری کشاورزی کل کشور در زمینه کشت گلخانه‌یی 12.7 درصد است. در فعالیت پرورش ماهی نیز استان تهران 1.4 درصد از نیاز کل کشور را تامین می‌کند. در سایر فعالیت‌های کشاورزی سهم استان تهران در مقابل کشور سهم بسیار کوچکی است. براساس داده‌های اطلاعاتی مرکز آمار استان تهران در سال 1394 حدود 360 هزار تن محصولات باغی تولید کرده است که حدود ۴ درصد از کل محصولات باغی کشور را دربر می‌گیرد. همچنین مقدار تولید گوشت قرمز و شیر در استان تهران در 1394 برابر با 966هزار تن بوده که سهم 3.5درصدی و 10.6درصدی از تولید کل کشور را به خود اختصاص می‌دهد.