اخیراً از سوی سازمان محیط‌زیست اعلام شد احتمال اینکه «پیروز» خوی وحشی‌گری پیدا کند تقریباً صفر است و این توله یوز به توران منتقل خواهد شد. معاون سازمان محیط‌زیست هم در این راستا اظهار داشت که برنامه‌ای برای رهاسازی پیروز در طبیعت وجود ندارد. این سازمان در خصوص انتقال تنها توله یوز ایرانی در اسارت به توران خاطرنشان کرد: نگهداری پیروز به‌تنهایی در سایت پردیسان تهران برای سازمان محیط‌زیست هزینه‌بر است. پارک ملی توران، واقع در استان سمنان، مجموعه سایتی است که مادر و پدر پیروز به همراه یوزهای دیگر در آنجا هستند. اما مساله اینجاست که «پیروز» نمی‌تواند در محیطی که یوزهای وحشی زندگی می‌کنند دوام بیاورد.
این توله یوز خلق‌وخوی درندگی و وحشی‌گری ندارد
«پیروز»، حیوان حیات وحش نیست، هنگامی که یک حیوان در اسارت بزرگ می‌شود، دیگر آموزش‌هایی که نیاز است برای ادامه زندگی در محیط‌زیست یاد بگیرد، را نمی‌آموزد. در بهترین حالت، سازمان محیط‌زیست می‌تواند از «پیروز» به عنوان یک اینفلوئنسر استفاده کند، کمااینکه تا الان هم این توله یوز بیشتر نقش یک مانکن و اینفلوئنسر در اینستاگرام را داشته است تا یک حیوان حیات وحش. دکتر پیام محبی، رییس بیمارستان دامپزشکی تهران با بیان این مطلب می‌گوید: هر روزی که یک توله حیات وحش در محیط‌زیست نباشد، از یادگرفتن یکسری مسائل و آموزه‌ها محروم است. بنابراین حتی اگر روزی هم به محیط‌زیست بازگردانده شود امکان اینکه بتواند خود را با این محیط و چالش‌های آن وفق دهد، کم است. او می‌افزاید: این مساله کاملاً روشن است که پیروز هرگز مانند دیگر حیوانات وحشی و درنده‌ای که در طبیعت رشد و زندگی کرده‌اند، نخواهد شد. این توله یوز خلق‌وخوی درندگی و وحشی‌گری ندارد. در توضیح این جریان، دو مساله مطرح است؛ اول اینکه حیات وحش به مثابه یک مدرسه است؛ هنگامی که یک توله یوزپلنگ متولد می‌شود، مادرش مانند یک معلم دایماً در حال آموزش و یاد دادن به اوست. انسان هیچ‌وقت نمی‌تواند مادر یک حیوان باشد و آموزش‌ها و خدماتی که مادر به توله ارایه می‌کند را عرضه کند. دوم اینکه به ازای هر یک روزی که یک توله حیات وحش، فرقی نمی‌کند توله یوزپلنگ باشد یا کفتار، در محیط‌زیست به سر نبرد، از یادگرفتن یکسری مسائل و آموزه‌ها محروم است. بنابراین حتی اگر روزی هم به محیط‌زیست بازگردانده شود امکان اینکه بتواند خود را با این محیط و چالش‌های آن وفق دهد، بسیار کم است. پیام محبی در پاسخ به این سوال که رهاسازی «پیروز» در توران درست است یا نه می‌گوید: پیروز در محیط‌زیست رها نمی‌شود و قرار است به توران منتقل شود. اتفاقاً اگر در توران باشد، بهتر از تهران است. این پروژه از ابتدا هم قرار بود در توران انجام شود؛ جایی که مادر و پدر «پیروز»، یعنی «ایران» و «فیروز»، در آنجا مستقر هستند. توران به شرایط زیستگاه طبیعی این حیوانات بسیار نزدیک است و برای بارور شدن یوزها مناسب‌تر است. اگر ایران و فیروز هم به توران نمی‌رفتند، باروری آنها میسر نبود. این توله یوز حتی در توران هم امکان بازگشت به طبیعت را نخواهد داشت و باید تحت مراقبت باشد؛ از نظر تغذیه‌ای و سایر مسائل همچنان باید بر او نظارت شود. رییس بیمارستان دامپزشکی تهران در مورد هزینه‌های نگهداری پیروز می‌افزاید: نگهداری در اسارت، چه در تهران باشد و چه در توران، تفاوت چندانی ندارد؛ کما اینکه هزینه نگهداری و مراقبت در توران بیشتر است. در تهران، مسائل مربوط به حمل و نقل، تغذیه و سایر امکانات زیستی راحت‌تر انجام می‌شود تا اینکه مکان نگهداری در نقطه‌ای باشد که دسترسی به مسائل این‌چنینی و حتی ارتباط‌گیری و آنتن‌دهی موبایل سخت‌تر است. علاوه بر این موارد، تا مرکز استان هم یک مسافت طولانی پیش‌روست و همین مساله موجب افزایش هزینه‌های نگهداری در توران می‌شود. او می‌افزاید: اگر ما با حیوانی سر و کار داشتیم که از ارزش کمتری برخوردار بود یا تعداد زیادی از آن در طبیعت وجود داشت، می‌شد این ریسک را بپذیریم و حیوان را در طبیعت رها کنیم تا ببینیم نتیجه خوب می‌شود یا نه؛ اما موضوع این است که ما صرفاً یک «پیروز» داریم که آن هم تحت شرایط خاصی پرورش یافته است. امکان ریسک‌کردن نداریم و آزمون و خطا در این زمینه به‌نوعی حماقت است.
پیروز امکان جفتگیری دارد؟
محبی می‌گوید: به‌طور قاطع نمی‌شود در مورد امکان جفتگیری «پیروز» نظر داد. بستگی به جفت ماده دارد؛ اگر برای پیروز جفتی شبیه خودش را پیدا کنیم که در شرایط یکسان با او رشد یافته و در اسارت بزرگ شده باشد و خیلی خلق‌وخوی وحشی نداشته باشد، ممکن است روند جفتگیری راحت‌تر صورت بگیرد. پیروز، حیوان حیات وحش نیست؛ هنگامی که حیوانی در اسارت رشد می‌کند، دیگر آموزش‌های حیات وحش و نکاتی را که نیاز است برای ادامه حیات در محیط‌زیست بداند، فرا نمی‌گیرد. در بهترین حالت، سازمان محیط‌زیست می‌تواند از پیروز به عنوان یک اینفلوئنسر استفاده کند، کمااینکه تا الان هم این توله یوز بیشتر نقش یک مانکن و اینفلوئنسر در اینستاگرام را داشته است تا یک حیوان حیات وحش، اما به هرجهت پیروز دارای ژن طبیعی است و می‌توان به عنوان یک ژن ذخیره روی آن حساب کرد.
