بر اساس آمار کشوری دو در ۱۰۰۰ از تولدهای زنده ناشنوای مطلق و شدید هستند. میزان موالید ما طی سال‌های گذشته بین یک میلیون تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تولد بوده است و بر این اساس حدود ۲۰۰۰ تا ۲۷۰۰ کودک ناشنوا به دنیا می‌آید. این آمار برحسب شرایط ممکن است بالا و پایین داشته باشد. در عین حال تصور ما این است که بین ۴۰ تا ۶۰ درصد این کودکان شرایط کاشت را دارند. مدیر طرح و برنامه هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران ضمن بیان این مطلب گفت: از آنجایی که بیماران جدید نیازمند کاشت حلزون متولد، شناسایی و معرفی می‌شوند، تعهد داریم که دیگر نوبت انتظار انجام کاشت حلزون طولانی نشود و به سرعت عمل برای بیماران انجام شود. دکتر هومن نریمانی درباره روند کاشت حلزون شنوایی در کشور، گفت: کاشت حلزون از سال ۱۳۷۲ در کشور آغاز شد و از همان زمان هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران که در آن زمان تحت عنوان هیات امنای تبصره لایحه ارزی به صورت دفتری در وزارت بهداشت فعالیت می‌کرد، حمایت از اعمال کاشت حلزون شنوایی در بیماران ناشنوا را در دستور کار خود قرار داد. باید توجه کرد که از سال ۱۳۷۲ تاکنون که حدود ۲۹ سال از آغاز عمل کاشت حلزون در کشور، گذشته است، بیش از ۱۶۰۰۰ هزار مورد کاشت حلزون در سراسر کشور انجام شده است.
توسعه مراکز کاشت حلزون شنوایی در کشور
او افزود: باید توجه کرد که ما در سال ۱۳۸۵ در کل کشور پنج مرکز کاشت حلزون داشتیم که در یک بازه زمانی ۱۶ ساله، تعداد مراکز به ۱۵ مرکز رسید. مساله مهم در گسترش مراکز این است که بیمار برای کاشت حلزون به مرکز کاشت حلزون دسترسی داشته باشد. در عین حال بیماران در یکسال اول بعد از عمل کاشت حلزون باید در جلسات گفتاردرمانی و بازتوانی شنوایی شرکت کنند و اگر مراکز مربوط به گفتاردرمانی و بازتوانی شنوایی در نزدیکی محل اقامت‌شان نباشد، هزینه ایاب و ذهاب و اقامت در شهرهای دیگر به بیماران و خانواده‌هایشان تحمیل می‌شود.
«تحول ملی» در کاشت حلزون شنوایی صف انتظار کاشت حلزون صفر شد
نریمانی گفت: بر این اساس همکاران ما در واحد کاشت حلزون کاری جهادی انجام دادند و در یک بازه زمانی ۱۰ تا ۱۲ روزه، کل صف انتظاری را که برای کاشت حلزون در ۱۵ مرکز کشور داشتیم، دسته‌بندی کردیم، پروتزها را آماده کرده و طی ۱۲ روز نزدیک به ۷۰۰ پروتز حلزون را به مراکز ارسال کردیم و صف کاشت حلزون را به صفر رساندیم. در آن مقطع ۷۰۰ نفر در لیست انتظار ثبت شده در هیات امناء بودند که پروتز همه آنها برای مراکز ارسال شد. این در حالی است که در سال ۱۴۰۰، طی یکسال ۱۴۳۰ مورد عمل کاشت حلزون داشتیم، اما طی شش ماه اول سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۲۰۹ پروتز به مراکز تحویل دادیم و فکر می‌کنم تا پایان سال این آمار به ۱۸۰۰ پروتز برسد.
نحوه شناسایی کودکان ناشنوا برای کاشت حلزون
نریمانی با بیان اینکه بیماران جدید نیازمند کاشت حلزون متولد و شناسایی و معرفی می‌شوند، گفت: ما این تعهد را داریم که دیگر نوبت انتظار انجام کاشت حلزون طولانی نشود و به سرعت عمل برای بیماران انجام شود. البته در اینجا توضیحی هم وجود دارد؛ گاهی برخی خانواده‌ها اعلام می‌کنند که مثلا شش ماه است که در نوبت کاشت حلزون هستیم، اما باید توجه کرد که کودکی که ناشنوایی در او تشخیص داده می‌شود، به مراکز کاشت معرفی می‌شود. او درباره نحوه شناسایی کودکان ناشنوای کاندیدای کاشت حلزون در کشور، گفت: خوشبختانه از چند سال قبل، طرح غربالگری شنوایی در بدو تولد در کشور آغاز شده و در مراکزی که مرکز زایمان در آنها وجود دارد، اعم از شهری و روستایی این غربالگری انجام می‌شود. خوشبختانه در بسیاری از استان‌های کشور، پوشش این غربالگری بالای ۹۰ درصد است. البته چند استان هم ضعف‌هایی در پوشش غربالگری شنوایی دارند که باید رفع شود. از زمانی که این کودکان در بدو تولد از طریق غربالگری تشخیص داده می‌شوند، به سمت مراکز شنوایی‌سنجی و در مراحل بعدی مراکز کاشت حلزون هدایت می‌شوند.
شناسایی و درمان کودکان ناشنوا نظام‌مند می‌شود
نریمانی افزود: اقدام خوب دیگری که در طرح ملی تحول کاشت حلزون رخ داد، این بود که چرخه شناسایی تعریف شده نبود. زیرا کار غربالگری از سوی مراکز وابسته به بهزیستی انجام می‌شد و وقتی که موارد ناشنوایی شناسایی می‌شدند، مراکز به خانواده پیشنهاد می‌دادند که ناشنوایی کودک‌شان را پیگیری کنند. حال این دغدغه وجود داشت که اگر خانواده‌ای موضوع را پیگیری نکند، عملا کودک از این خدمت محروم خواهد ماند. ممکن است چندین سال بعد خانواده به سمت کاشت حلزون بروند، اما سن طلایی کاشت حلزون را از دست داده باشند. بر این اساس اکنون در معاونت درمان چرخه فرآیند کاری برای کاشت حلزون تعریف شده که همه طرف‌های ذی‌ربط از جمله سازمان بهزیستی در آن حضور دارند تا چرخه فرآیندی کامل شود و دیگر ریزش بیمار نداشته باشیم. به این معنا که از زمانی که کودکی در بدو تولد در مرکز زایمان به عنوان ناشنوا شناسایی می‌شود، مسیر مشخص باشد که در مرحله اول چه اقدامی برایش انجام شود، ضمانت‌های اجرایی لازم هم پیش‌بینی شود که اگر به هر دلیلی خانواده پیگیری نکرد، مراکز مربوطه خانواده را پیگیری کنند تا کودک ناشنوا از خدمت کاشت حلزون شنوایی محروم نماند.
