تعادل|
از زمانی که وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که مدارس از ابتدای مهر ماه 1401 به صورت حضوری خواهند بود و دیگر تحصیل مجازی در شهرها و روستاهایی که مدرسه دارند، انجام نمی‌شود، قرار بر این بود که تمامی کلاس‌ها دارای استانداردهایی باشند که از سوی ستاد مقابله با کرونا تعیین شده بودند. اینکه تمامی کلاس‌های درس پنجره داشته باشند، امکان تهویه هوا در کلاس‌ها وجود داشته باشد و البته ازدحام نباشد. اما آیا واقع چنین امکاناتی برای بازگشایی مدارس فراهم شده است. حالا که جشن شکوفه‌ها هم برگزار شد و با توجه به اینکه هفته پیش رو هم با توجه به تعطیلی‌های یک روز در میان هفته فعالی برای مدارس نخواهد بود و عملا اولین روز سال تحصیلی از 9 مهرماه آغاز خواهد شد، سوال مهم اینجاست که آموزش و پرورش تا چه اندازه توانسته شرایط مناسبی را از نظر سلامتی برای کلاس‌های درس فراهم کند. اینکه وزارت بهداشت همچنان بر این باور است که شروط این وزارتخانه برای بازگشایی مدارس تغییر نکرده اما اگر بخواهیم واقع بینانه به ماجرا نگاه کنیم چه فعالیت‌هایی برای مناسب‌سازی کلاس‌های درس انجام شده و چقدر این فعالیت‌ها مثمرثمر بوده است.
شروط وزارت بهداشت برای بازگشایی مدارس
معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، واکسیناسیون، بیمار نبودن افراد و تهویه مناسب کلاس‌های درس را سه شرط اصلی وزارت بهداشت برای بازگشایی مدارس دانست. «محسن فرهادی» معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به بازگشایی مدارس اظهار کرد: بر اساس یکسری هماهنگی‌های انجام شده یک سری توصیه‌های بهداشتی در قالب پروتکل برای مدارس و مراکز آموزش عالی تدوین شده است که هم توسط وزارت کشور و هم وزارت بهداشت به مجموعه‌های مختلف ابلاغ شده است. او افزود: همچنین تشدید کنترل نظارت بر روی مراکز آموزشی به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ می‌شود که مهم‌ترین محورهای آن تأکید بر رعایت بهداشت فردی مانند شستن دست‌ها و ضد عفونی کردن آنها، استفاده از ماسک به ویژه در مکان‌های بسته و فاقد تهویه است. فرهادی بیان کرد: همچنین تأکید زیادی بر تهویه اماکن داریم. در حال حاضر با توجه به مساعد بودن هوا می‌توان تهویه طبیعی را در دستور کار قرار داد. نکته دیگر خودمراقبتی جدی و نظارت روی آن است به این شکل که دانش‌آموزان یا اولیا و مربیان در صورت داشتن علائمی مانند سرماخوردگی حتما قرنطینه خود را رعایت کنند. اگر علائم خفیفی را دارند به پزشک مراجعه کرده و 4 تا 5 روز خود را از محیط آموزشی دور نگه‌دارند. این مقام وزارت بهداشت تأکید کرد: توصیه دیگر ما این است که حتما واکسیناسیون کامل انجام شود. اگر شش‌ماه از آخرین واکسن آنها گذشته باشد حتما دوز یادآور خود را تزریق کنند تا واکسیناسیون آنها انجام شود.
ضدعفونی مدارس به صورت جدی
او بیان کرد: درخواست وزارت بهداشت از مدارس این است که ضدعفونی سطوح پرتماسی مانند دستگیره‌های در، سرویس‌های بهداشتی و آبخوری‌ها را به صورت جدی انجام دهند. همچنین اگر از سرویس مدرسه استفاده می‌کنند حتی‌الامکان شیشه‌های آنها را با توجه به وضعیت هوا پایین بکشند تا تهویه مناسب در سرویس‌های رفت و آمد هم صورت بگیرد. خوشبختانه در سامانه ایران من وضعیت بیمار بودن، واکسینه بودن راننده‌های تاکسی و اتوبوس کنترل می‌شود به همین دلیل اگر قرار باشد که سرویسی اختصاص داده شود، بهتر است از خودروهای عمومی استفاده شود تا سرویس‌های خارج از سامانه. فرهادی با بیان اینکه همزمان با بازگشایی مدارس به آموزش و پرورش ابلاغ شده است که فعالیت بوفه‌ها و پایگاه‌های تغذیه‌ای را آغاز کنند، گفت: رعایت موارد بهداشتی و نظارت بر آنها الزامی است. ضمن اینکه مدارسی که بوفه دارند با توجه به اینکه وقتی دانش‌آموز مشغول خوردن مواد غذایی می‌شود باید ماسک خود را بردارد، باید توزیع مواد غذایی در زنگ‌های تفریح و در فضای باز صورت بگیرد و در کلاس‌ها و فضای بسته حتی‌الامکان مواد غذایی سرو نشود. او افزود: وقتی بر تهویه تأکید داریم منظور گردش هوا است بسیاری از کلاس‌ها دارای پنجره بوده و اگر شرایط هوا اجازه دهد می‌توان این پنجره‌ها را باز کرد، ضمن اینکه در پروتکل بهداشتی که برای آموزش و پرورش ارسال شده است روش‌های مختلف تأمین تهویه مناسب هم نوشته شده است. با اصول اولیه و شرایط موجود کلاس‌ها می‌توان بسیاری از مشکلات را حل کرد. تزریق واکسن در صورت دارا بودن شرایط سنی، بیمار نبودن و نداشتن تست مثبت و تهویه طبیعی سه شرطی هستند که اگر رعایت شوند می‌توان نسبت به بازگشایی‌ها، نگرانی چندانی نداشته باشیم.
عواقب اجرایی نشدن شروط وزارت بهداشت
دکتر مسعود مردانی در گفت‌وگو با «تعادل» می‌گوید: اگر واقعا شروطی که وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا برای بازگشایی مدارس در نظر گرفته اجرایی نشوند، می‌توانیم با موجی از ابتلا مواجه شویم که اکثر مبتلایان آن افراد بین 7 تا 16 سال باشند. هیچ معلوم نیست که در این شرایط آیا مراکز درمانی ما توانایی امداد رسانی به این موج از بیماران کودک و نوجوان را دارند یا نه. نمی‌توانیم به اما و اگرها دلخوش کنیم، ما تجربه غافلگیری در این زمینه را داریم و نباید دوباره ریسک کنیم و خطر افزایش مبتلایان را جدی نگیریم.
او می‌افزاید: اینکه باید تمام کسانی که در مدرسه حاضر می‌شوند، بیمار نباشند، مساله‌ای است که با نگاه کردن ناظم مدرسه به بچه‌ها اتفاق نمی‌افتد، تمام مدارس باید به امکانات بهداشتی و درمانی در این زمینه مجهز باشند، حتی اگر لازم باشد ماهی یک بار از دانش‌آموزان تست کرونا گرفته شود. شما نگاه کنید چنین هنوز پروتکل‌های بهداشتی را به سختی رعایت می‌کند در حالی که ما فکر می‌کنیم جان باختن زیر 50 نفر و مبتلا شدن زیر 500 نفر رقمی نیست که بخواهیم نگران آن باشیم. عضو علمی ستاد مقابله با کرونا در پایان می‌گوید: به هر حال با توجه به اینکه ما تعداد بالایی زایر از کربلا داشته‌ایم، اینکه اکثر دانش‌آموزان به واسطه حضور خود یا خانواده شان در این راهپیمایی بزرگ در معرض ابتلا به کرونا قرار گرفته باشند، اصلا دور از ذهن نیست، آموزش و پرورش باید به این مسائل توجه ویژه‌ای داشته باشد و شرایط را برای ایمن کردن مدارس فراهم کند، چرا که در مدرسه با توجه به تعداد بالای دانش‌آموزان و با توجه به اینکه ما هنوز گرفتار سویه‌هایی با قدرت انتقال بالا هستیم هر کوتاهی و بی‌توجهی می‌تواند به افزایش قابل توجه مبتلایان بینجامد.
قضاوتِ شرایط بیماری در ایران تا نیمه مهرماه
یک اپیدمیولوژیست با اشاره به اظهارات سران برخی کشورها، مبنی بر پایان پاندمی کرونا، گفت: سازمان جهانی بهداشت اخیرا اعلام کرد که داریم خط پایان پاندمی را می‌بینیم و زمانیکه خط پایان را می‌بینیم باید سرعت‌مان را برای مقابله با کرونا بیشتر کنیم، وگرنه می‌بازیم. دکتر مسعود یونسیان درباره برخی ادعاها از سوی برخی کشورها مبنی بر پایان پاندمی کرونا از جمله رییس‌جمهور امریکا، گفت: در این زمینه اظهارات هیچ رییس‌جمهوری ملاک نیست، بلکه اظهارنظر مراجع بین‌المللی علمی در این باره ملاک است. سازمان جهانی بهداشت هر چهارشنبه یک گزارش هفتگی ارایه می‌دهد که وضعیت را بیان می‌کند. البته دبیرکل سازمان جهانی بهداشت در روزهای اخیر اعلام کرد که ما داریم خط پایان پاندمی را می‌بینیم و زمانیکه خط پایان را می‌بینیم باید سرعت‌مان را برای مقابله با کرونا بیشتر کنیم، وگرنه می‌بازیم. او با بیان اینکه بنابراین نه‌تنها آنطور که برخی ادعا می‌کنند، از نظر سازمان جهانی بهداشت کار تمام شده نیست، بلکه نظر WHO این است که اکنون که ویروس ضعیف شده باید حمله نهایی را برای پایان آن انجام داد، افزود: بنابراین خوش‌بینی که برخی کشورها مانند رییس‌جمهور امریکا داشتند، چیز مثبتی تلقی نمی‌کنم. اتفاقا یک واریانت جدید BA۴.۶ از خود امریکا توسعه پیدا کرده و نمی‌دانم چطور وقتی یک واریانت جدیدی که اعلام شده قدرت سرایت‌پذیری بیشتری هم دارد، از خود کشور امریکا گزارش شده و آن را تشخیص داده‌اند، چطور اینقدر راحت پایان پاندمی را اعلام می‌کنند.
تازه‌ترین اظهارات دبیرکل سازمان جهانی بهداشت درباره «پایان کرونا»
یونسیان درباره وضعیت کرونا در کشورمان نیز گفت: در عین حال هر کشوری را باید با شرایط خودش رصد کرد. شرایط ما به این صورت است که با توجه که مسافرین از اربعین بازگشتند و از طرفی برخی زائران به مشهد رفتند و در حال بازگشت هستند و از طرفی هم در آستانه بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها هستیم، تا پایان مهر و حداقل تا ۱۵ مهر ماه نمی‌توانیم قضاوتی درباره آینده و وضعیت بیماری در کشور انجام دهیم. او تاکید کرد: باید اوضاع را به منوال قبل تلقی کنیم و باید همان مراقبت‌ها را انجام دهیم و پروتکل‌های بهداشتی را همچنان رعایت کنیم. بعد از نیمه مهر ماه می‌توان گفت که آیا این تماس‌ها و جابه‌جایی‌ها منجر به افزایش بیماری شده است یا خیر؟ چراکه دو هفته بعد از هر تغییری، کرونا خودش را در ابتلا نشان می‌دهد و زمانی که روند ابتلا را مشاهده کنیم، می‌توانیم بهتر درباره شرایط ادامه پاندمی در کشور صحبت کنیم. به نظر می‌رسد که محتاطانه‌ترین کار این است که تا ۱۵ مهر ماه مداخله جدیدی در زمینه کاهش مراقبت‌ها و حساسیت‌ها نداشته باشیم. روند فعلی کرونا در کشور به‌طور خوبی کاهشی است و امیدواریم همین روند ادامه یابد.
