حداقل هزینه آماده شدن یک دانش‌آموز برای رفتن به مدرسه بین 1 تا 2 میلیون تومان است
گلی ماندگار|
زمان زیادی به بازگشایی مدارس نمانده است، این روزها بیشتر خانواده‌ها به فکر فراهم کردن لوازم‌التحریر مورد نیاز دانش‌آموزان خود هستند، لوازمی که حالا خرید آن برای خیلی از خانواده‌ها به هزینه‌های سرسام آور تبدیل شده است. لذت خرید کتاب و دفتر، لوازم‌التحریر، جلد کردن کتاب و دفترها با هزار ذوق و شوق اینها همه برای خانواده‌هایی که فرزند دانش‌آموز دارند، در حال اتفاق افتادن است اما... دیگر فراهم کردن لوازم مدرسه برای تمام خانواده‌ها امکان پذیر نیست، حالا حتی خریدن یک کیف یا کفش مدرسه، خریدن دفترچه و مداد و خط کش همه اینها به قدری گران شده که جایی برای خوشحالی و شادی بازگشایی مدارس نمی‌گذارد. شاید خیلی از خانواده‌ها ترجیح بدهند که همان آموزش مجازی ادامه پیدا کند چرا که حداقل درصد زیادی از هزینه‌های تحصیلی فرزندشان از این طریق کاسته می‌شد. حالا که قرار است از اول مهر مدارس حضوری برگزار شوند، بسیاری از خانواده‌ها برای تهیه لوازم مورد نیاز فرزندانشان با مشکل مواجه‌اند. تورم وقتی سبد خوراکی خانوارها را به این شدت خالی کرده چطور ممکن است خرید لوازم‌التحریر را با مشکل مواجه نکند. البته هزینه‌ها با توجه به پایه تحصیلی دانش‌آموزان متفاوت است، هر چه پایه تحصیلی بالاتر هزینه‌ها بیشتر. حالا دیگر خیلی از بچه‌ها روز اول مدرسه را با کیف و کفش و یونیفرم نو شروع نمی‌کنند. خیلی از آنها با همان کیف‌های قدیمی و یونیفرم سال‌های قبل به مدرسه می‌روند. دیگر خبری از دفترچه‌های فانتزی و مداد و پاک‌کن‌های خارجی نیست. همین دفترچه‌های تولید داخل و معمولی قیمتشان سر به فلک کشیده چه برسد به دفترچه‌های سیمی و فانتزی و... دانش‌آموزان ابتدایی اکثرا به عشق همین لوازم‌التحریر و دفترچه‌های فانتزی و پاک‌کن‌های رنگارنگ به مدرسه می‌رفتند و حالا همین شوق هم به مدد تورم و مشکلات اقتصادی برای خیلی‌ها غیر ممکن شده است.
قیمت‌ها باورکردنی نیست
سهیلا اوجی، مادر دو کودک دبستانی کلاس اولی و کلاس چهارمی است. او که برای خرید لوازم‌التحریر به بازار آمده در پاسخ به خبرنگار «تعادل» در مورد هزینه خرید لوازم مورد نیاز فرزندانش می‌گوید: قیمت‌ها باور کردنی نیست، برای خرید لوازم بچه‌ها مبلغ 2 میلیون تومان کنار گذاشته بودم اما حالا فهمیدم که با این مبلغ می‌توانم وسایل یکی از آنها را تهیه کنم، دخترم امسال به کلاس اول می‌رود و باید برایش کیف و کفش هم بخرم، البته یونیفرم مدرسه را جدا پول داده‌ایم. کیف و کوله پشتی زیر 500 هزار تومان نیست، از طرف دیگر لوازم‌التحریر هم به طرز باور نکردنی افزایش قیمت داشته است، دفترچه 50 برگ 3 هزار تومان البته بدترین کیفیت ممکن اگر قرار باشد دفتر خوب بخریم که باید بالای 10 هزار تومان پول بدهیم. قیمت مداد و پاکن و خودکار هم که جای خود دارد.
او می‌افزاید: پسرم امسال کلاس چهارم دبستان می‌رود، خرید لوازم‌التحریر برای او نزدیک یک میلیون تومان می‌شود. تمام مدت به این فکر می‌کنم خانواده‌هایی که چندین بچه مدرسه‌ای دارند و حقوق کمی هم دریافت می‌کنند با این وضعیت اجاره‌بهای مسکن و خرج خورد و خوراک چطور می‌خواهند هزینه‌های تحصیل بچه‌هایشان را هم بدهند.
لوازم‌التحریر بین 30 تا 40 درصد گران شده است
مصطفی، یکی دیگر از اولیای حاضر در بازار به «تعادل» می‌گوید: این دو سه سالی که مدارس غیر حضوری بود فروش لوازم‌التحریر به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کرده بود و حالا که مدارس حضوری شده است و خانواده‌ها مجبور به خرید شده‌اند، فروشندگان هم می‌خواهند جبران مافات کنند، به گفته خود فروشنده‌ها لوازم‌التحریر بین 30 تا 40 درصد افزایش قیمت داشته است. برای خیلی از خانواده‌ها خریدن این لوازم واقعا غیر ممکن است.ای کاش آموزش و پرورش در این باره هم فکری کند و برای بچه‌های بی‌بضاعت لوازم‌التحریر رایگان در نظر بگیرد. البته برخی تشکل‌ها هستند که این کار را انجام می‌دهند اما خیلی از افراد به دلیل آبرو داری اصلا حاضر نیستند که احتیاجشان را برای کسی بازگو کنند. واقعا دولت باید فکری به حال این وضعیت بکند، شما تصور کنید خانواده‌ای که تنها می‌تواند یک وعده غذای گرم برای فرزندانش فراهم کند چطور قرار است از پس هزینه‌های خرید لوازم‌التحریر بر بیاید.
تحصیل رایگان تنها به شهریه مدارس خلاصه نمی‌شود
علی شریف‌زاده، کارشناس آموزش در پاسخ به این سوال که چطور می‌توان شرایط تحصیل رایگان برای تمام دانش‌آموزان بی‌بضاعت را فراهم کرد با توجه به هزینه‌های جانبی تحصیل به «تعادل» می‌گوید: ما وقتی از تحصیل رایگان حرف می‌زنیم در واقع باید به این مساله توجه داشته باشیم که رایگان بودن تحصیل فقط عدم پرداخت شهریه مدرسه نیست. در واقع باید تمامی شرایط را برای تحصیل رایگان دانش‌آموزان فراهم کنیم. از کتب درسی گرفته تا لوازم‌التحریر و لباس فرم مدرسه و کیف و کفش و...
او می‌افزاید: متاسفانه هیچ‌وقت برای این منظور بودجه‌ای در اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار نداده‌اند، در واقع با یک سرشماری ساده می‌توان به عدد تقریبی دانش‌آموزان نیازمند دست پیدا کرد اما وقتی در زمان کرونا حتی آموزش و پرورش نتوانست شرایط تحصیل در خانه را برای بیش از 3 هزار دانش‌آموز بی‌بضاعت فراهم کند و آنها از ادامه تحصیل بازماندند چطور می‌توان توقع داشت که برای همین تعداد دانش‌آموز لوازم التحریر رایگان در نظر گرفته شود.
نابرابری آموزشی در کشور ما افزایش پیدا کرده است
شریف‌زاده در بخش دیگری از سخنانش می‌گوید: نابرابری آموزشی در کشور ما بیداد می‌کند، این همه مدرسه با عنوان‌های مختلف در کشور وجود دارد که شهریه‌های میلیونی دریافت می‌کنند و از طرف دیگر مدارس دولتی با شرایط بد، نداشتن امکانات، غیر استاندارد بودن ساختمان و وسایل سرمایشی و گرمایشی در اختیار قشر عظیمی از دانش‌آموزان هستند که شرایط مالی مناسبی برای تحصیل در مدارس پولی را ندارند، این در حالی است که مدارس دولتی هم به نحوهای مختلف از دانش‌آموزان طلب پول می‌کنند و به این ترتیب اصل 30 قانون اساسی کشور که در آن ذکر شده همه افراد باید از تحصیل رایگان برخوردار باشند هیچگاه اجرایی نمی‌شود.
تاثیر تورم بر تحصیل دانش‌آموزان
مونا قنواتی، مشاور و کارشناس آموزش نیز در این باره به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه تورم بر کیفیت تحصیلی دانش‌آموزان هم تاثیر گذاشته است. بسیاری از خانواده‌ها حتی از تهیه مایحتاج لازم برای مدرسه رفتن فرزندانشان هم عاجز مانده‌اند، نگاهی به قیمت لوازم‌التحریر که بیندازیم متوجه این موضوع می‌شویم، از سوی دیگر بسیاری از دانش‌آموزان بعد از سه سال دوری از مدرسه حالا باید به مدارسی بروند که هیچ آشنایی با آن ندارند، در واقع کوچ اجباری بسیاری از خانواده‌ها به دلیل افزایش اجاره‌بها مسکن در شهرها و رفتن به محله‌های پایین‌تر یا حاشیه شهرها نیز خود مساله دیگری است که قطعا بر تحصیل دانش‌آموزان و میزان موفقیت آنها در امر آموزش تاثیرگذار خواهد بود. این شرایط باعث می‌شود تا بسیاری از دانش‌آموزان ناخواسته از تحصیل باز بمانند، امکان رفتن به مدرسه را نداشته باشند و به این ترتیب استعدادهای زیادی در این زمینه از بین خواهد رفت. مساله اینجاست که دولت‌ها در زمینه آموزش به میزان لازم سرمایه‌گذاری نمی‌کنند در حالی که آموزش برای هر جامعه‌ای بسیار مهم است و اگر در این زمینه کسری‌های وجود داشته باشد، آینده آن جامعه به خطر خواهد افتاد. او می‌افزاید: ما مدت‌هاست که با اعتراض معلم‌ها به حقوقشان مواجه هستیم، سال‌هاست که بسیاری از اولیا در مورد افزایش شهریه مدارس گله مندند، ما حتی در زمینه آموزش هم به جایی رسیده‌ایم که تبعیض در آن بیداد می‌کند، یعنی دانش‌آموزی که پول ندارد حتی از اگر مستعدترین فرد هم باشد از امکانات مناسب آموزشی محروم می‌ماند چون نمی‌تواند هزینه تحصیل در مدارس نمونه را بدهد. به این ترتیب می‌بینیم که مساله فقط افزایش قیمت لوازم‌التحریر نیست، عدم توانایی خانواده‌ها در فراهم آوردن لوازم تحصیلی فرزندشان نیست، مساله تبعیض آشکار در آموزش است که باید از بین برود.
رنگ باختن شادی‌ها
سال‌های نه چندان دور این روزهای شهریور خیابان‌ها پر از شور و حال دانش‌آموزانی بود که برای خرید از این مغازه به آن مغازه می‌رفتند، خرید کتاب و دفتر و لوازم‌التحریر یکی از خوشی‌های بزرگ بچه‌ها برای بازگشایی مدارس بود، خبری از دفترهای رنگارنگ و قیمت‌های نجومی نبود، بچه‌ها دفترچه‌هایشان را با کاغذهای رنگی جلد می‌کردند تا جلوه پیدا کنند، مداد و خودکارها یک شکل بودند، شاید بزرگ‌ترین خوشحالی هر کودکی این بود که جامدادی داشته باشد، یا پاک کن‌هایی که بوی خوش می‌دادند. اما حالا این شادی‌ها در سایه تورم و تبعیض رنگ باخته‌اند. پولدارها می‌توانند بهترین‌ها را داشته باشند و بی‌پول‌ها حتی از خریدن همان دفترچه‌های معمولی هم عاجز مانده‌اند. شادی‌های کودکانه که رنگ ببازد جامعه خاکستری می‌شود.
