قصور پزشکی ممکن است در اقدامات تشخیصی و درمانی به دلیل بی‌مبالاتی، بی‌احتیاطی، نبود مهارت و رعایت نظامات دولتی اتفاق بیفتد، اما چرا قصور در رشته‌های دندانپزشکی و زنان و زایمان زیاد است؟ مدیرکل کمیسیون‌های پزشکی، سازمان پزشکی قانونی درخصوص اینکه، قصور پزشکی چیست؟ گفت: قصور به معنای عجز و ناتوانی و کوتاهی کردن از کاری است، اما اگر بخواهیم لفظ قصور پزشکی را درباره اقدامات تشخیصی و درمانی به کار ببریم باید دارای شرایطی باشد؛ اول اینکه درمانگر، باید مسوولیت تشخیص یا درمان بیماری فردی را برعهده گرفته باشد؛ دوم آنکه در راستای این اقدام درمانی یا تشخیصی، اقدامی را انجام داده باشد که بر اساس قواعد علمی و قانونی نباشد، سوم آنکه کار انجام شده موجب ضرر و زیان فرد بیمار شده باشد، و اینکه باید رابطه علیت بین اقدام درمانگر و صدمه‌ای که به بیمار رخ داده را احراز کنیم.
دکتر بابک سلحشور افزود: قصور پزشکی به ۴ شکل بی‌مبالاتی، بی‌احتیاطی، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی ممکن است اتفاق بیفتد، بی‌مبالاتی یعنی کارهایی که یک پزشک یا درمانگر باید در روند درمان برای بیمار انجام دهد، اما انجام نداده است که شدیدترین نوع قصور است. وی ادامه داد: بی‌احتیاطی یعنی کارهایی که نباید برای مریض انجام دهد، اما انجام داده است، عدم مهارت یعنی اتفاقی که به دلیل عدم مهارت درمانگر در هنگام انجام جراحی یا اقدام درمانی و تشخیصی، رخ می‌دهد و معمولا هم توسط پزشکان جوانتر انجام می‌شود و عدم رعایت نظامات دولتی نیز عدم رعایت بخشنامه، پروتکل‌ها و آیین نامه‌های ابلاغی وزارت بهداشت است که به دلیل عدم رعایت، منجر به قصور و خسارتی و عارضه به بیمار می‌شود.
علت طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌های قصور
مدیرکل کمیسیون‌های پزشکی، سازمان پزشکی قانونی گفت: ممکن است مردم احساس کنند رسیدگی به پرونده‌های قصور پزشکی کمی طولانی است که البته حق دارند، زیرا وقتی پرونده‌ها با شکایت قصور پزشکی موردبررسی قرار می‌گیرد، نیاز به یک سری اقدامات تکمیلی دارند که خارج از حیطه پزشکی قانونی است.
بیشترین قصور پزشکی مربوط به کدام رشته‌هاست؟
سلحشور گفت: در سال گذشته (۱۴۰۰) درمجموع ۱۲هزارو ۱۲۰پرونده در نوبت‌های مختلف مورد قصور پزشکی بررسی قرار گرفت که از این تعداد ۵ هزار و ۵۸۳ هزار پرونده محکوم و ۶ هزار و ۵۳۷ هزار پرونده هم تبرئه شدند که ۴۷درصد از پرونده‌های قصور محکوم و ۵۳درصد هم تبرئه شدند. درمقایسه با تعداد پرونده‌های قصور در سال قبل ازآن (۱۳۹۹) با ۱۰هزار و ۸۴۸ پرونده، تعداد پرونده‌ها در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰ درصد افزایش داشته است. مدیرکل کمیسیون‌های پزشکی، سازمان پزشکی قانونی گفت: در سال گذشته بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی و بر مبنای موضوع کمیسیون قصور در همه نوبت‌های رسیدگی رشته جراحی زنان و زایمان با ۲۶۳۸ نفر رتبه اول بعد ازآن رشته جراحی عمومی با ۲۰۰۹ نفر و رتبه سوم دندانپزشکی با ۱۸۲۹ نفر قرار داشت. سلحشور تصریح کرد: همچنین آمار مقایسه افراد درگیر در پرونده‌های قصور بر حسب رشته تخصصی نیز رتبه اول جراحی عمومی با ۱۹۱۸ مورد، رتبه دوم دندانپزشکی با ۱۷۱۵ مورد و رتبه سوم پرستاران با تعداد ۱۵۶۱ نفررا به خود اختصاص دادند. او خاطرنشان کرد: در رشته زنان و زایمان از ۲۶۳۸ مورد پرونده ۱۷۷۲ مورد تبرئه و ۸۶۶ مورد محکوم شدند، در رشته جراحی عمومی از ۲۰۰۹ مورد ۱۲۷۶ مورد تبرئه و ۷۳۳ مورد محکوم و رشته دندانپزشکی از ۱۸۲۹ مورد ۷۷۲ مورد تبرئه و۱۰۵۷ مورد محکوم شدند.
چرا قصور در رشته‌های دندانپزشکی و زنان و زایمان زیاد است؟
مدیرکل کمیسیون‌های پزشکی، سازمان پزشکی قانونی گفت: در رشته دندانپزشکی به دلیل اینکه تعداد مراجعه‌کننده بیشتراست و از سویی هم مردم برای درمان و ترمیم دندان‌های خود به آگاهی‌های بیشتری رسیده‌اند و بیشتر هم به دندانپزشک مراجعه می‌کنند و بنابراین با مراجعه بیشتر، احتمال قصور هم بالاتر می‌رود . اما دررشته زنان و زایمان به دلیل اینکه حساسیت این رشته زیاد است و یک رشته تلفیقی محسوب می‌شود و دو نفر (مادر و کودک) درآن درگیر هستند و از سویی دیگر رشته زنان و زایمان یک رشته پیچیده و سخت است و اقدامات درمانی پیچیده دارد به همین دلایل هم احتمال قصور و شکایت درآن بیشتر است.
توصیه‌هایی به مردم و پزشکان در مورد کاهش قصورهای پزشکی
سلحشور تاکید کرد: به پزشکان توصیه می‌کنیم که برای بیماران خود وقت کافی بگذارند و درخصوص عوارض ناشی از اعمال جراحی یا مصرف برخی داروها توضیحات کامل را در اختیار بیماران قرار دهند و بیماران نیز با آگاهی کامل از این عوارض تصمیم بگیرند و دوره درمان را طی کنند. او ادامه داد: رعایت اخلاق پزشکی برای پزشکان در اولویت است و زحمات زیادی نیز در این خصوص متحمل می‌شوند، اما گاهی به دلیل ازدحام جمعیت زیاد مراجعه‌کنندگان ممکن است کم توجهی‌هایی انجام شود، البته همکاران پزشک که پروانه مطب و گواهینامه پزشکی دارند، از مهارت و دانش کافی برخوردار هستند، اما گاهی لازم است برای آنها دوره‌های آموزشی تکمیلی برگزار شود.
