روزمرگی در آزمایشگاه‌های پزشکی کشور و جای خالی تست‌های تخصصی، کمبود و کیفیت پایین لوله‌های نمونه‌گیری، روی آوردن به روش‌های قدیمی در آزمایشگاه‌ها و معطلی تجهیزات در گمرک، اوضاع نابسامان فعالیت استارت‌آپ‌ها در حوزه آزمایشگاه‌ها و... از جمله مباحثی است که عضو هیات‌مدیره سازمان نظام پزشکی در گروه آزمایشگاه‌ها به تشریح آن پرداخت. دکتر محمدعلی برومند در نشستی خبری، گفت: آزمایشگاه یک موسسه اقتصادی است که هم ایجاد اشتغال می‌کند و هم به افراد جامعه خدمت می‌کند ولی علی‌رغم همه اینها که آزمایشگاه ۷۰ درصد در تشخیص بیماری‌ها نقش دارد؛ اما دید واقعیت‌گرایی به این حرفه وجود ندارد. بیشتر به آزمایشگاه‌ها به عنوان دستگاهِ سیستم نگاه می‌کنند؛ به خصوص با پیشرفت تکنولوژی نقش نیروی انسانی را کوچک می‌بینند و این حالت فعلی رخوت و رکودی که بچه‌های آزمایشگاهی حس می‌کنند حرفشان شنیده نمی‌شود، باید کم شود. آزمایشگاه روزمره با مشکلات مواجه است و محدود به روز خاصی نمی‌شود. او افزود: موضوع واضح در آزمایشگاه‌ها این است که تولید‌کننده و وارد‌کننده یا مسوولان بیمه و وزارتخانه خودشان در زمینه مشکلات آزمایشگاه‌ها شاکی هستند. این درحالی است که ما با مریض روبرو هستیم و این شکایات در چشم ما است و این کار ما را مشکل کرده است و باعث می‌شود نتوانیم به هدف رضایتِ بیمار برسیم. به نظر می‌رسد سیستم تنظیم‌کننده همه مجموعه‌ها نقص دارد.
روزمرگی در آزمایشگاه‌های پزشکی کشور و جای خالی تست‌های تخصصی
او تاکید کرد: به دلیل مشکلات موجود آزمایشگاه‌ها حالت سطحی پیدا کرده است. انقدر در کارهای روزمره درگیر شدیم که یادمان رفته این آزمایشگاه می‌تواند تست‌های تخصصی و تشخیصی پیچیده انجام دهد. تست‌های روز دنیا که موثر در درمان مریض است افزایش یافته اما ما به دنبال این هستیم که آزمایشگاه راه بیفتد تا کارهای روتین خود را انجام دهیم. در طرح تحول سلامت انجام تست‌های تخصصی رونق گرفته بود، اما این موضوع اکنون کاهش یافته است و دیگر خدمات با تنوع قبلی نیست.
کمبود لوله نمونه‌گیری و کیفیت پایین این لوله‌ها
وی درباره یکی از مشکلات ملموس آزمایشگاه‌ها، اظهار کرد: الان با کمبود لوله نمونه‌گیری مواجه هستیم. استاندارد لوله‌ها کاهش یافته است. قبلا سِت لوله ۴تایی با کیفیت خوب را ۴۵۰۰ تومان می‌خریدیم که الان یک لوله را ۳۵۰۰ یا ۴۵۰۰ می‌خریم که البته کیفیت آن زمان را هم ندارد. از بیمار نمونه می‌گیریم ولی چون ضد انعقاد لوله مناسب نیست، نمونه مریض لخته می‌شود و مجبوریم مجددا آزمایش را تکرار کنیم و اصلا مریض متوجه نمی‌شود این مشکل برای لوله است و مشکل را متوجه آزمایشگاه می‌دانند. الان گاهی برای تست‌های تیروئید آزمایشگاه مجبور است از دو کیت مختلف استفاده کند تا پاسخ دقیق‌تری بدهد. به‌طور کلی کیت‌های وارداتی و تولید داخل، از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند. به عنوان مثال درمورد ویتامین D دقیقا همین اتفاق افتاد؛ از چند برندی که کیت وارد شد تنها یک برند خوب جواب می‌داد و مابقی را آزمایشگاه‌ها راضی نبودند.
روی آوردن به روش‌های قدیمی در آزمایشگاه‌های پزشکی
وی افزود: روش‌هایی راکه حساسیت و دقت بیشتری داشتند به دلیل محدودیت‌ها کنار گذاشتیم و روش‌های قدیمی‌تر را استفاده می‌کنیم و بیمه‌ها هم می‌گویند به خاطر شرایط، به همین گونه کار شود و دیگر هزینه مربوطه تجهیزات پیشرفته را قبول نمی‌کنند. در آزمایشگاه به تکنولوژی وابسته‌ایم و این خطرناک است که سراغ روش‌های قدیمی آزمایشگاهی برویم. او تاکید کرد: گاهی به شرکت‌ها می‌گوییم که ما تجهیزاتمان در حال تمام شدن است و آنها پاسخ می‌دهند کیت‌هایشان سه ماه است که در گمرک مانده ترخیص نشده و ما باید کمک‌شان کنیم تا با پیگیری از تجهیزات پزشکی این موضوع رفع شود و وقتی کیت ترخیص می‌شود که نزدیک تاریخ انقضایش است.
معضل تاسیس آزمایشگاه‌های پزشکی از سوی غیرپزشکان
برومند گفت: مشکل دیگر بحث مجوز تاسیس آزمایشگاه‌ها است که خیلی زیاد است. تاسیس آزمایشگاه‌ها حتی از سوی غیر پزشکان هم انجام می‌شود. الان شرایط به گونه‌ای ست که هر کس فکر کرده آزمایشگاه برایش سود دارد، آزمایشگاه را تاسیس می‌کند اما بعد از مدتی مجبور می‌شود آزمایشگاه را تعطیل کند. از طرفی وقتی کسی انتظار سود داشته باشد ممکن است به هر راهی متوسل شود برای به دست آوردن درآمد و با این امر مواجه هستیم که بحث پورسانت و دلالی افزایش یافته است.
حذف ارز ترجیحی و خطر تعطیلی آزمایشگاه‌ها
او درباره حذف ارز ترجیحی نیز تاکید کرد: امسال قرار است ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود. به دلیل مشکلات متعددی که در این حوزه مطرح شده عنوان شده است که اگر با این شرایط ارز آزاد شود، آزمایشگاه‌ها تعطیل می‌شوند. الان ارز ۴۲۰۰ تومانی کامل حذف نشده است و یکی یکی در حال حذف ارز ترجیحی هستند. باید با کیتی که افزایش قیمت داشته کار کنیم، اما تعرفه همان چیزی است که قبلا بوده است. ما مجبوریم خرید کنیم و با هزینه بالاتر تست انجام دهیم، بدون آنکه تعرفه افزایش یافته باشد. بخش دولتی که در بیشتر تست‌ها از قبل ورشکسته است، همین الان هزینه تست علی‌رغم اینکه هزینه دولتی می‌گیرد بیشتر از افزایش تعرفه است در صورتی که برخی اقلام ما ۳ برابر گران شده، حقوق کارکنان ۵۸ درصد افزایش یافته است و اگر حقوق کارکنان را درست پرداخت نکنیم جریمه هنگفت باید بدهیم، اما خود تامین اجتماعی از مرداد ۱۴۰۰ به بعد پرداختی به ما نداشته است.
