وقتی صحبت از استحکام و امنیت ساختمان مدارس می‌شود، حوادث تلخی به یادمان می‌آید، از آتش‌سوزی در مدارس تا خراب شدن دیوارهای کلاس، در این بین هم دانش‌آموزان و معلمان از جان خود تاوان این بی‌تدبیری‌ها را پس داده‌اند. بسیاری از مدارس در مناطق دورافتاده، یا سنگی و خشتی هستند، یا فرسوده و غیرقابل استفاده یا مدارس کانکسی و چادری و حتی مدارسی در فضای باز دشت و کوه. اینکه کلاس‌های درس در کجا بر پا می‌شود برای خیلی‌ها مهم نیست. اما وقتی پای جان و تامین سلامت دانش‌آموزان به میان می‌آید باید به تمام این موارد با دقت و وسواس توجه کرد. کودکان و نوجوانانی که در مناطق دورافتاده زندگی می‌کنند، مانند آنها که در شهرهای بزرگ به سر می‌برند، حق ادامه تحصیل دارند، حق برخورداری از تحصیل رایگان دارند، حق دارند از آموزش باکیفیت برخوردار باشند و هیچ‌کس نمی‌تواند آنها را از این حقوق محروم کند. اما... بسیاری از مسوولان که سال‌هاست قوانین را به دست فراموشی سپرده‌اند این حقوق را نادیده گرفته و کاری می‌کنند تا این بچه‌ها همیشه در کمبودها و نبودها به تحصیل خود ادامه دهند. حالا اما اتفاق تازه‌ای در حال وقوع است. اینکه قرار شده مدارس سنگی برچیده شود و به قول رییس سازمان نوسازی مدارس کمترین حق یعنی داشتن سقفی به عنوان کلاس در اختیار دانش‌آموزان این مناطق گذاشته شود.
برچیدن مدارس سنگی
رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور از برنامه‌ریزی برای برچیده شدن مدارس سنگی در کشور خبر داد و گفت: معتقدم کمترین حق یک دانش‌آموز در منطقه محروم این است که سقفی به عنوان کلاس درس برایش بسازیم. مهرالله رخشانی‌مهر به وضعیت بودجه‌ای سازمان نوسازی مدارس در لایحه بودجه ۱۴۰۱ اشاره و اظهار کرد: میزان رشد اعتبارات عمرانی وزارت آموزش و پرورش خوب بوده است؛ میانگین رشد اعتبارات سازمان نوسازی مدارس در سال ۱۴۰۱ در لایحه بودجه نسبت به سال ۱۴۰۰، ۱۷ درصد رشد در پیوست یک است و به ۵۳۰۰ میلیارد تومان می‌رسد. او افزود: در ردیف‌های متفرقه نیز سهم ما از محل‌هایی چون اعتبارات گاز، مجوز انتشار اوراق، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات سیگار و غیره دیده شده است. رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با بیان اینکه یکی از برنامه‌های ویژه ما برای سال آینده، جایگزینی مدارس سنگی است گفت: ما امروز دغدغه مدارس سنگی را داریم که حدود ۴۰۰۰ مورد است. مدارس سنگی در نقاط صعب‌العبور واقع شده‌اند و جمعیت دانش‌آموزی آنها متغیر است. این مدارس عمدتا مربوط به عشایر کوچ رو هستند که به عنوان مثال یک زمان از سال ۲۵ دانش‌آموز دارند و یک زمان دیگر پنج دانش‌آموز؛ آنهایی که در کوچ و در مسیر هستند مثلا یک ماه بعد به جمعیت فعلی اضافه می‌شوند و جمعیت مدرسه به ۱۰ دانش‌آموز می‌رسد و دوباره سه ماه بعد می‌روند و تعداد کم می‌شود. رخشانی‌مهر ادامه داد: این مناطق صعب العبور هستند و امکان دسترسی به آنها بسیار مشکل است، حتی اگر بخواهیم کانکس هم ببریم باید با هلی کوپتر حمل شود. به همین خاطر از همان مصالح منطقه استفاده و سنگ‌ها را روی هم گذاشته‌اند و اغلب خانه‌هایشان هم از همین جنس است. سنگ‌ها را روی هم چیده‌اند و یک سرپناهی شده و اسمش را مدرسه گذاشته‌اند.
اتاقی برای روزهای سرد زمستان
او تاکید کرد: معتقدم کمترین حق یک دانش‌آموز در منطقه محروم این است که یک سقفی به عنوان کلاس درس برایش بسازیم. نمی‌شود نسبت به اینها بی‌توجه باشیم و بگوییم همین است که هست. معلم تخصیص می‌دهیم، میز و نیمکت و امکانات می‌دهیم که خوب است، اما بالاخره باید یک اتاقی هم به ویژه برای فصل سرما برای این دانش‌آموزان فراهم کنیم. رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با بیان اینکه برچیده شدن و جایگزینی مدارس سنگی در کوتاه‌مدت هم امکان‌پذیر نیست و شاید در یک دوره چهارساله بشود برای آن برنامه‌ریزی کرد، در پاسخ به اینکه مدارس سنگی بیشتر در کدام استان‌ها پراکنده‌اند عنوان کرد: این مدارس بیشتر در مناطق عشایری واقع هستند که از چهارمحال و بختیاری شروع می‌شود و بعد بخش‌هایی از خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و استان لرستان را دربرمی‌گیرد. در واقع عمده اینها در مرز مشترک بین چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان قرار دارند. البته در استان‌های دیگر چون آذربایجان غربی هم مدرسه سنگی داریم. عمده این مدارس در حاشیه زاگرس و متعلق به زاگرس‌نشین‌هاست. رخشانی‌مهر درباره مصالح قابل استفاده برای ساخت مدارس سنگی در این مناطق با توجه به دشواری حمل مصالح به واسطه صعب‌العبور بودنشان گفت: در سال‌های گذشته منازل و مدارسی در این مناطق با استفاده از مصالح همانجا و با استفاده از سنگ‌های تراش داده شده ساخته شده‌اند که مقاوم و مناسب هستند و آسیب‌پذیری کمتری در برابر زلزله و... دارند. یکی از راهکارها جایگزینی و ساخت مدارس مناسبی با همین مصالح است.
