سامانه «سیدا و پادا» مشکل دارند
تعادل| شرایط آموزش و پرورش در وضعیتی که هنوز هیچ کس از سوی دولت به عنوان وزیر معرفی نشده و گزینه‌ها در حد گمانه زنی هستند، چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد. بیشتر از یک ماه و نیم از شروع سال تحصیلی گذشته، هر روز خبرهایی در مورد شرایط بازگشایی مدارس اعلام می‌شود و این در حالی است که از هفته گذشته تاکنون تعداد شهرهای قرمز کرونایی باز هم افزایش یافته‌اند و همین امر باعث شده تا کارشناسان حوزه بهداشت و درمان بازگشایی زودهنگام مدارس در شهرهای قرمز را یک ریسک پرخطر اعلام کنند. از سوی دیگر وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان در این یک سال و اندی با چالش‌های بسیاری مواجه بوده و آموزش مجازی نتوانسته آن طور که باید و شاید از پس وظیفه محول شده بر بیاید و متاسفانه برآیندها نشان می‌دهد، اکثر دانش‌آموزش افت تحصیلی محسوسی داشته‌اند و از سوی دیگر تعداد قابل توجهی به دلیل عدم دسترسی به وسایل آموزش مجازی مجبور به ترک تحصیل شده‌اند که البته برگرداندن تمام این تعداد به سر کلاس‌های درس هم خود چالش دیگری است که وزارت آموزش و پرورش با آن مواجه است.
عدم توجه به پرداخت سرانه بهداشتی مدارس
در حالی که مسوولان آموزش و پرورش از ضدعفونی کردن مدارس و رعایت پروتکل‌ها حرف می‌زنند، مسوولان مدرسه‌ها در حال جمع‌آوری مبالغی از اولیای دانش‌آموزان هستند برای تامین وسایل بهداشتی مورد نیاز مدارس. این در حالی است که وزارت آموزش و پرورش وظیفه دارد تمام این اقلام را در اختیار مدارس قرار دهد یا با پرداخت سرانه مدارس شرایط مالی تهیه این اقلام را فراهم کند، نه اینکه اولیا دانش‌آموزان مجبور به تامین این اقلام باشند. در واقع بی‌توجهی وزارت آموزش و پرورش به پرداخت سرانه بهداشتی مدارس و اصرار به بازگشایی مدارس در حالی که حتی اقلام بهداشتی مورد نیاز دانش‌آموزان و معلمان تامین نشده است، خود می‌تواند نقطه شروع دیگری بر پیک خطرناکتری از کرونا در کشور باشد.
اختلال در سامانه «سیدا» و «پادا»
از سوی دیگر دو سامانه «سیدا» و «پادا» دچار اختلال‌هایی هستند که با وجود گذشت یک ماه و نیم از آغاز سال تحصیلی بسیاری از والدین را دچار دردسرهای عجیب و غریبی کرده است. یکی از مشکلات سامانه برای ثبت نام دانش‌آموزان بود و دیگر اینکه کار سنجش نوآموزان را با تأخیری مواجه کرد که تا ماه مهر هم شاهد این سنجش‌ها در مدارس بودیم و در مقطع پیش دبستانی هنوز سنجش‌ها تمام نشده است. سید جواد حسینی رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در این باره به «مهر» گفت: برنامه سیدا یک ماه با تأخیر آماده شد و کار سنجش پیش‌دبستانی‌ها با تأخیر مواجه شد؛ هدف‌گذاری کردیم که ۵۵ درصد پیش‌دبستانی‌ها را سنجش کنیم که اکنون به ۲۰ تا ۲۲ درصد رسیده است. یکی دیگر از مشکلات مربوط به این دو سامانه این است که والدین برای ساده‌ترین کارها که از سوی مدارس و آموزش و پرورش به آنها محول می‌شود، از جمله ورود اطلاعات مربوط به طرح سواد حرکتی، گاه تا چند روز درگیر خطاهای متعدد این سامانه‌ها هستند تا گاهی هم از خیر آن بگذرند.
سامانه شاد فعال نیست
پروانه خورشیدی، کارشناس آموزش در این باره به تعادل می‌گوید: سال گذشته با هر سختی بود دانش‌آموزان توانستند در سامانه شاد بخشی از درس‌های خود را آموزش ببینند، اما این سامانه همواره با اختلالات زیادی همراه بود و تا جایی که بسیاری از معلمان، دانش‌آموزان و حتی اولیا دانش‌آموزان از این سامانه گلایه داشتند. در سال تحصیلی جدید قرار شد سامانه شاد مورد استفاده قرار نگیرد، اما از آنجا که برای راه‌اندازی آن هزینه‌های کلانی پرداخت شده بود در حال حاضر این سامانه به صورت نمادین فعال است، در واقع اولیای دانش‌آموزان باید این سامانه را روی یکی از شماره‌های خود نصب کنند، از سوی دیگر معلمان هم باید هر از گاهی مطالبی را روی این سامانه بارگزاری کنند تا به نظر فعال بیاید در حالی که اصلا قرار نبوده و نیست که امسال سامانه شاد در آموزش دانش‌آموزان نقشی داشته باشد.
بازگشایی مدارس تنها راه چاره است اما...
او در بخش دیگری از سخنانش به میزان ترک تحصیل دانش‌آموزان در دو سال گذشته اشاره کرده و می‌افزاید: متاسفانه آمارها نشان می‌دهد که بیش یک میلیون دانش‌آموز در مقاطع مختلف به‌طور کامل ترک تحصیل کرده‌اند که برگرداندن این تعداد سر کلاس‌های درس چالش جدی برای آموزش و پرورش خواهد بود. از سوی دیگر آموزش تلویزیونی درس‌ها نیز امسال خیلی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر اگر بخواهیم واقع بینانه به مساله نگاه کنیم ما در آموزش مجازی و تصویری هیچ توفیقی کسب نکرده‌ایم، اکثر دانش‌آموزان با افت تحصیلی مواجه شده‌اند، در این شرایط بازگشایی مدارس می‌تواند تنها راه چاره باشد اما از سوی دیگر بحث سلامتی دانش‌آموزان هم مطرح است. اگر ما واکسیناسیون را به موقع در کشور آغاز می‌کردیم شاید الان مانند بسیاری از کشورهای دیگر می‌توانستیم با خیالی آسوده فرزندانمان را سر کلاس‌های درس بفرستیم .خورشیدی می‌افزاید: البته در شرایط کنونی دیگر اما و اگرها نمی‌توانند گره از مشکلات باز کنند، در این شرایط قبل از هر چیز باید تکلیف وزیر آموزش و پرورش مشخص شود، این وزارت خانه بیش از هر چیز به سرو سامان گرفتن نیاز دارد تا بتواند با چالش‌هایی که پیش رویش قرار گرفته‌اند به درستی برخورد کرده و آنها را حل و فصل کند. از سوی دیگر باید برنامه‌ای مدون برای بازگشایی مدارس در شهرهای آبی داشته باشیم، در این شرایط بازگشایی سراسری مدارس می‌تواند خطرناک باشد، در حالی که الان برخی از کارشناسان حوزه بهداشت و درمان از پیک ششم کرونا هم خبر می‌دهند به هر حال این شرایطی است که باید خیلی محتاطانه در آن رفتار کرد.
مصائب دوران کرونا از زبان سرپرست آموزش و پرورش
سرپرست آموزش پرورش در مصاحبه‌ای اظهار کرد: در دو ماه اخیر دو کار مهم «تدوین الگوی بازگشایی» و «تمهید اجرای این الگو» در عرصه بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی جدید انجام شده است اما در خصوص چالش‌های آموزش و پرورش اعلام کرده است: اگر بخواهیم در سطح کلان به این چالش‌ها نگاه کنیم یکی از مهم‌ترین چالش‌ها ترک تحصیل و بازماندن از تحصیل دانش‌آموزان در برخی مناطق است. در حال حاضر آمارها نشان می‌دهد حدود ۲۱۰ هزار دانش‌آموز دوره ابتدایی و در حدود ۷۶۰ هزار دانش‌آموز دوره متوسطه، ترک تحصیل داریم که این یک آسیب جدی است و باید برای آن برنامه داشته باشیم و بر آن تمرکز کنیم. علیرضا کاظمی همچنین به «ناکارآمدی برنامه درسی» در نظام تعلیم و تربیت هم اشاره کرده است که شاید در دوره کرونا و دوری معلم و دانش‌آموز و بسنده شدن به محتوای کتاب درسی بیشتر خود را نشان داده است و گفته است: می‌توان ادعا کرد که محتواهای درسی عالی است ولی فرآیند آموزش برنامه‌های درسی، فرآیند «حافظه محور» است و نه تربیت محور و این چالش بسیار بزرگی است. کاظمی، چالش بعدی را افت کیفیت آموزشی دانست و گفت: در دوران کرونا همه دنیا با کاهش کیفیت آموزشی روبرو شدند ولی صحبت من در مورد کیفیت پایین آموزشی در دوران قبل از کروناست که مهارت خواندن، نوشتن و سواد مهارتی در آموزش و پرورش، حتی در آن دوران هم از کیفیت بالایی برخوردار نبود و باید برای ارتقای آن برنامه‌ریزی کنیم.
اخبار ضد و نقیض در مورد بازگشایی مدارس
اما بر خلاف آن چیزی که این روزها در خبرها می‌آید و اظهارنظرهایی که مسوولان آموزش و پرورش در مورد بازگشایی مدارس ارایه می‌دهند، آنچه در سطح جامعه در حال حال اتفاق است واقعیت دیگری را بیان می‌کند. بسیاری از مدارس در مناطق شهری هنوز به روی دانش‌آموزان‌شان گشوده نشده است و حتی اصراری به بازگشایی هم ندارند. هنوز نگرانی برای سلامتی دانش‌آموزان در شرایطی که نظارت‌ها به حداقل خود رسیده است، وجود دارد. هنوز علیرغم واکسیناسیون کامل معلم‌ها، شمار زیادی از این قشر به راحتی حاضر به دل کندن از آموزش مجازی نیستند. این هم یکی دیگر از مشکلاتی است که حضور نداشتن وزیر در وزارت خانه‌ای به این مهمی می‌تواند از پیامدهای آن باشد.
مشکلاتی که تمامی ندارند
یک ماه و نیم از سال تحصیلی می‌گذرد، این در شرایطی است که قرار است مدارس بازگشایی شوند، اما حتی در فضای مجازی هم خیلی از دانش‌آموزان معلم ندارند، یعنی هنوز مشخص نشده که چه کسی قرار است به آنها درس بدهد. در برخی از مدارس جلسه معارفه معلم و دانش‌آموزان برگزار شده اما باز هم آموزش مجازی با کیفیت مطلوب انجام نمی‌شود، از سوی دیگر این نوع آموزش بیش از همه به اولیای دانش‌آموزان فشار می‌آورد و بسیاری از آنها می‌گویند که دیگر حاضر به ادامه این روند نیستند. در حقیقت اگر با عینک واقع‌بینانه به وضعیت امروز عرصه تعلیم و تربیت نگاهی بیندازیم باید بگوییم این عرصه به حال خود رها شده است و در این میان بلاتکلیفی درونی آموزش و پرورش که به دلیل عدم وجود وزیر تشدید شده است، بر این نابسامانی افزوده است. در واقع اگر تا دیروز مطالبه این بود که وزیری مقتدر و با روحیه تحول گرا برای آموزش و پرورش انتخاب شود تا بتواند عرصه تربیت را به‌طور خاص سامان دهد و آسیب‌های دوره آموزش مجازی را کنترل کند و این وزارتخانه را به ریل اصلی بازگرداند، امروز مطالبه این است که هر چه زودتر وزیری برای این وزارتخانه معرفی شود!
