گلی ماندگار| بودجه 1400 به چه مسائلی بیشتر پرداخته که بحث بهداشت و درمان و آسیب‌های اجتماعی و ... که از مهم‌ترین مسائل روز هر کشوری به شمار می‌آیند چنین به محاق رفته است؟ چرا نباید درباره چرایی و چگونگی تنظیم لایحه بودجه از سوی دولت و مجلس به مردم توضیح داده شود تا تمام شک و شبهه‌های پیش آمده از بین برود. هنوز چند روزی از ارایه لایحه بودجه به مجلس نگذشته بود که برخی از نمایندگان اعلام کردند هیچ ردیف بودجه‌ای برای خرید واکسن کرونا در بودجه 1400 دیده نشده است. این یعنی زنگ خطری که می‌تواند برای حوزه سلامت کشور به صدا در بیاید. همانطور که سال‌هاست پرداخت حقوق پرستاران و دیگر اعضای کادر درمان همیشه با تاخیر و البته کسری بودجه فراوان پرداخت می‌شود. همانطور که تمام این سال‌ها آسیب‌های اجتماعی همیشه در محاق بوده و در خیلی از موارد مسوولان بیشتر سعی در پاک کردن صورت مساله داشته‌اند تا پیدا کردن راه چاره برای آنچه که به عنوان معضل اجتماعی شناخته می‌شود.
ویران کردن خانه حاشیه نشین‌ها
راه‌حل نیست
امان‌الله قرایی در این رابطه به تعادل می‌گوید: متاسفانه مسوولان ما هیچ‌وقت در بحث معضلات اجتماعی و مشکلات جامعه‌شناختی رفتار مناسبی از خود بروز نداده‌اند، زمانی که کارشناسان فریاد می‌زدند که عدم رسیدگی به وضعیت شهرهای کوچک باعث بروز حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ می‌شود و این مساله می‌تواند آسیب‌های اجتماعی بسیاری را به دنبال داشته باشد کسی به حرف آنها گوش نکرد. پس چندان هم جای تعجب ندارد که در بودجه 1400 آسیب‌های اجتماعی چندان جدی گرفته نشده باشند.
او می‌افزاید: مسائل اجتماعی نباید نادیده گرفته شوند، بسیاری از اتفاق‌ها وبحران‌هایی که در هر کشور ممکن است رخ بدهد، وابسته به مسائل اجتماعی است. مردم اگر در جایی که زندگی می‌کنند، احساس آرامش و امنیت نداشته باشند، اگر هر روز با آمارهای عجیب و غریب دزدی و زورگیری و اعتیاد مواجه باشند، قطعا به این وضعیت اعتراض خواهند کرد. اینکه خانه‌های حاشیه شهر را خراب کنند، نمی‌تواند راه‌حل مناسبی برای مبارزه با حاشیه‌نشینی باشد، همانطور که سال‌ها رفتارهای پلیسی با معتادان نتوانست باعث کاهش میزان اعتیاد در کشور شود. هر چه هست رفع کردن آسیب‌های اجتماعی نیاز به نگاهی کارشناسانه و البته دلسوزانه دارد که متاسفانه تاکنون مسوولان این نگاه را از جامعه دریغ کرده‌اند.
سهم حوزه‌های اجتماعی
در لایحه بودجه 1400
از سوی دیگر رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه موضوعات اعتیاد و حاشیه‌نشینی جزو پنج اولویت آسیب‌های اجتماعی کشور به شمار می‌روند، گفت: انتظار می‌رفت که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، برخی از بخش‌هایی که دغدغه حاکمیت و مردم است مورد توجه بیشتری قرار می‌گرفت. سیدحسن موسوی چلک، ضمن بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ و سهم حوزه‌های اجتماعی در این لایحه بیان کرد: انتظار می‌رفت که در لایحه بودجه سال آینده، برخی از بخش‌هایی که دغدغه حاکمیت و مردم است مورد توجه بیشتری قرار می‌گرفت؛ امروز کمتر کسی است که نگران آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد و شرایط نامناسب مردم در محلات ناکارآمد شهری و حاشیه‌نشینی نباشد. او با اشاره به وضعیت اعتیاد در کشور تصریح کرد: براساس آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر در حال حاضر چهار میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در کشور با اعتیاد درگیر هستند که ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از آنها معتاد دایمی هستند و تاثیری که مواد مخدر روی کودک‌آزاری‌ها، همسرآزاری، سرقت‌ها، طلاق و سایر جرایم بر جای می‌گذارد غیرقابل کتمان است. از سوی دیگر بخش قابل توجهی از زندانیان با موضوع مواد مخدر در ارتباط هستند. این درحالی است که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ بودجه حوزه‌های مرتبط با اعتیاد بیش از ۱۱ درصد رشد منفی داشته است.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به وضعیت حاشیه‌نشینی در کشور نیز بیان کرد: یک چهارم جمعیت کشور در محلات ناکارآمد شهری سکونت دارند، اما با این وجود بودجه حاشیه‌نشینی در حوزه بخش‌های مربوط به آسیب‌های اجتماعی حدود ۱۳ درصد کاهش یافته است. این موضوع نشان‌دهنده آن است که این مناطق که از حداقل‌های خدمات عمومی برخوردار نیستند، می‌توانند بستر مناسب‌تری برای گسترش آسیب‌های اجتماعی و جرایم باشند.
موسوی چلک همچنین گفت: بودجه‌ای که در سال ۹۹ برای موضوع حاشیه‌نشینی در نظر گرفته شد، ۴۰۴۲۳۳۹ میلیون ریال بود که این رقم در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ به ۳۵۲۰۰۰۰ میلیون ریال رسید و با حدود ۱۳ درصد کاهش همراه بوده است.
او با بیان اینکه موضوعات اعتیاد و حاشیه‌نشینی جزو پنج اولویت آسیب‌های اجتماعی کشور به شمار می‌روند، ادامه داد: ایران کشوری است که در کنار دو کشور بزرگ تولیدکننده مواد مخدر یعنی افغانستان و پاکستان قرار دارد. انتظار این بود که برای بودجه سال ۱۴۰۰ هم به موضوع مواد مخدر و هم به موضوع حاشیه‌نشینی با رویکرد اجتماعی توجه بیشتری می‌شد؛ از سوی دیگر امروز موضوع معتادین کارتن‌خواب مشهودتر شده است.
