تشکیل کابینه کودتا

۱۳۹۹/۰۶/۰۱ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۷۰۲۹۱
تشکیل کابینه کودتا

یکم شهریور 1332 برابر با 23 آگوست 1953، سرلشکر زاهدی، کابینه خود را تشکیل داد که در آن علی امینی وزیر دارایی بود. بسیاری دولت زاهدی را کابینه کودتا می‌خوانند. او به کسانی که به او در رسیدن به قدرت یاری داده بودند مقام و منصب و امتیازهای متعدد اعطا کرد. در همین روز، کرمیت روزولت مامور ارشد «سیا» که از او به عنوان یکی از مجریان اصلی طرح براندازی حکومت دکتر مصدق نام می‌برند با شاه ملاقات کرد. برخی روایت‌ها حاکی از آن است که شاه از کرمیت روزولت که اورا به قدرت باز گردانده بود سپاسگزاری کرد. در همین روز، روزنامه‌هایی که پس از فرار شاه، مطالبی بر ضد او نوشته بودند، توقیف شدند. دستگیری و برکناری مقامات دولتی ادامه داشت. پروانه روزنامه‌های حزب توده و نشریات احزاب هوادار دکتر مصدق که از ۲۹ مرداد تعطیل شده بودند لغو شد. نشریات حزب توده از آن پس به صورت زیرزمینی چاپ و توسط اعضای جوان این سازمان در ساعات شب به حیاط خانه‌ها انداخته می‌شدند یا به طریق غیرعلنی توزیع می‌شدند. دونالد ویلبر مامور اسبق سیا در منطقه خاورمیانه درباره کودتای 28 مرداد در سال 1986 کتابی منتشر کرد و به عملیات طرح  tp-ajax اشاره کرده است. به نوشته ویلبر، پیروزی عملیات 28 مرداد 1332 تهران برحسب شانس بود، زیرا پس از شکست عملیات 25 مرداد و دستگیری سرهنگ نصیری که ماموریت ابلاغ حکم نخست‌وزیری زاهدی را به دکتر مصدق داشت و بازداشت چند افسر دیگر، روزولت از ادامه آن مایوس شده و جریان را به واشنگتن خبرداده و تصمیم به خروج فوری از ایران گرفته بود که مسوولان اینتلیجنس سرویس انگلستان و چند عامل ایرانی مانع شدند و مصرانه خواستار ادامه عملیات شدند.  زاهدی در روز اول شهریور ۱۳۳۲ کابینه خود را به شرح زیر به شاه معرفی کرد: سرلشکر عبدالله هدایت وزیر جنگ، دکتر علی امینی وزیر دارایی، جمال‌آلدین اخوی وزیر دادگستری، دکتر محمود مهران وزیر فرهنگ، مهندس غلامعلی میکده وزیر راه، دکتر علی‌اصغر پورهمایون وزیر اقتصاد ملی، احمد حسین عدل وزیر کشاورزی، دکتر جهانشاه صالح وزیر بهداری، ابوالقاسم پناهی وزیر کار، علی‌اصغر حکمت وزیر مشاور، امیرحسین ایلخان ظفر بختیار وزیر مشاور، دکتر محمد سجادی وزیر مشاور، سرتیپ عباس فرزانگان کفیل وزارت پست و تلگراف، عمیدی نوری معاون نخست وزیر، موسی سرابندی معاون نخست وزیر و سرتیپ محمدحسین جهانبانی به کفالت وزارت کشور منصوب شد. زاهدی قبل از هر کاری لازم دید برای رفع مضیقه مالی اقدام کند و این کار به آسانی میسر نبود. راه انداختن صنعت نفت و فروش نفت، نیاز به زمان داشت، لذا به امریکا متوسل شد. لوی هندرسن (سفیر امریکا در تهران) که نقش مهمی در انجام کودتا داشت، به دولت ایران اطلاع داد که امریکا تصمیم گرفته است مبلغ ۴۵ میلیون دلار به عنوان کمک اقتصادی در اختیار دولت ایران قرار د هد و علاوه بر آن، اعتباری معادل ۴/۲۳ میلیون دلار به برنامه عملیات اصل چهار در ایران اختصاص داده است. 

 

ارسال نظر