تیزی چنگک تراکتورهای کشاورزان در جاده قدیم داراب - فسا در استان فارس بار دیگر گریبان «تل یونجه» را گرفت و این‌بار به جای وارد شدن به زمین‌های اطراف این محوطه تاریخی، ردشان را درست در وسط این «تل یونجه» به جا گذاشتند. برخی از کشاورزان داراب در استان فارس براساس زمان مرسوم شخم زدن‌ِ زمین‌هایشان، این‌بار هم کارشان را ادامه می‌دهند با یک تفاوت ویژه. به جای کم کردن حریم و عرصه تپه تاریخی «تل یونجه» این‌بار پایشان را فراتر گذاشته‌اند و از روی تپه عبور می‌کنند، شاید با این امید که محوطه تاریخی «تل یونجه» را هم صاحب شوند! عیسی فولادفر، فعال میراث‌فرهنگی داراب، این‌بار از حرکت تراکتورهای کشاورزان از وسط محوطه تاریخی تُل یونجه خبر می‌دهد. او با بیان اینکه کشاورزان منطقه که پیش از این در زمان شخم زدن زمین‌های خود در اطراف این تپه باستانی، معمولا به اندازه نیم متر تا یک متر به «تل یونجه» وارد می‌شدند، این‌بار ماشین‌آلات سنگین کشاورزی‌شان را درست از وسط تپه عبور داده‌اند. وی با بیان اینکه این تپه باستانی، ۲۸ دی ۱۳۷۹ به شماره ۲۹۵۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، اظهار می‌کند: در زمان‌های مختلف و بنا به اعتقاد کشاورزان، به دلیل مناسب بودن خاک این محوطه برای کشاورزی، هر سال خاک بخش‌هایی از محوطه که با بیل مکانیکی کنده شده، به کشاورزان دیگر فروخته می‌شود. شاید هم محوطه باستانی و بیضی شکل «تل یونجه» که به دوره هخامنشی نسبت‌اش می‌دهند به خاطر بدشانسی‌اش بین زمین‌های کشاورزی محصور شده است. محوطه‌ای که همین چند سال قبل به دو بخش تقسیم شد و سال‌هاست به یمن حضور چند کشاورز که به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسند، «تُل یونجه» هر سال کوچک‌تر از قبل می‌شود و کسی نیست جواب آن را بدهد، به جز کشاورزانی که خاکش را بسیار مناسبِ کاشت و برداشت می‌دانند و میراثِ فرهنگی که هنوز حتی برای بررسی‌های اولیه وارد محوطه نشده‌اند. البته به نظر می‌رسد تنها اقدام میراث فرهنگی برای این محوطه تاریخی بعد از ثبت ملی‌اش، پنجم تیر امسال رخ داد. وقتی داوود مرادی - مدیر اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان داراب- بعد از اعلام نخستین هشدارها از وضعیت نامناسب تُل یونجه و کوچک شدن عرصه و مساحت تپه، به ایسنا گفت: «تُل یونجه» یک محوطه 7-6 هزار ساله و با ارزش است، اما هنوز حریم مصوب ندارد، آن هم در حالی که بارها نامه‌نگاری شده و میراث استان نیز قول داده تا تعیینِ حریم این محوطه باستانی مصوب شود، هر چند حتی هنوز فنس‌کشی برای این محوطه نیز انجام نشده است. تپه تاریخی «تُل یونجه» در زمین شخصی یکی از کشاورزان است، اما این‌طور نیست که کشاورزان به‌طور دایم آن منطقه را شخم بزنند، هر سال جلوی آنها را می‌گیریم، با مالکان آن زمین‌ها جلسه برگزار می‌کنیم تا آنها را از انجام این کار منع کنیم، شاید نتوانیم کاری برای تعیین حریم این محوطه انجام دهیم، اما دست‌کم می‌توانیم برای آیندگان از آنها محفاظت کنیم.» او حتی گفته بود که « (کشاورزان) دست‌کم از سه سال گذشته، هر سال کشاورزان به صورت کتبی تعهد می‌دهند و آن را امضا می‌کنند تا از این محوطه تاریخی محافظت کنند. حتی با میلگرد محدوده حریم را علامت‌گذاری کرده‌ایم و به کشاورزان اعلام کرده‌ایم در صورتی که میلگردها گم شدند یا از روی یک نقطه جلوتر رفتند، با توجه به اینکه آنها به صورت جی‌پی‌اس نیز بررسی می‌شوند، اقدام حقوقی انجام می‌دهیم. به آنها اعلام کرده‌ایم، کشاورزی در اطراف تپه بلامانع است، اما کاشت درخت و درختچه در این محوطه ممنوعیت دارد.
