پنجم مرداد 1358، نخستین نماز جمعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی با فرمان امام خمینی و به امامت آیت‌الله طالقانی در دانشگاه تهران برگزار شد و سنتی را بنیان گذاشت که هنوز برقرار مانده است. آیت‌الله طالقانی در شرایطی که به لحاظ جسمی بیمار بود، تمام دوخطبه را ایستاده و با صلابت قرائت کرد. امام جمعه تهران در ابتدای بیاناتش می‌گوید “نماز جمعه مظهر کاملی است از صف توحیدی ملت اسلام و در عین حال آگاهی، تنبیه، هوشیاری، افشا کردن دسایس دشمن و مطلع کردن همه مسلمانان به وظایف و مسوولیت‌هایی که لااقل در مدت یک هفته در پیش دارند. نماز جمعه صف عبادت، صف حق‌پرستی، صف روابط قلوب و وجدان‌های بیدار خداپرستان در عین حال صف نظام، صف جنگ، صف فرماندهی و فرمانبرداری از این جهت برای امام جمعه شرایط خاصی قائل‌اند که هم بتواند فرماندهی کند، هم بتواند آگاهی بدهد و از حوادثی که در کشورهای اسلامی، جامعه مسلمین، دسیسه‌های زیر پرده مسلمانان را آگاه کند. “ برپایی نمازجمعه به عنوان یکی از نمادهای سیاسی اسلام یکی از دغدغه‌های اصلی حضرت امام (ره) پس از پیروزی انقلاب بود. از این رو مرحوم آیت‌الله طالقانی را در همان نخستین سال پیروزی انقلاب به امامت جمعه تهران منصوب کردند. همچنین در پیامی به‌مناسبت عید فطر سال ۱۳۵۸ شمسی و با فاصله اندکی از برگزاری اولین نمازجمعه تهران بار دیگر بر بعد سیاسی نمازجمعه تاکید کردند: «... اسلام دین سیاست است، دینی است که در احکام آن سیاست‌به‌وضوح دیده می‌شود، ... و در هر هفته یک اجتماع بزرگ از همه، در یک محل و نماز جمعه که مشتمل (بر) دو خطبه است، که در آن خطبتین باید مسائل روز، احتیاجات کشور، احتیاجات منطقه و جهات سیاسی، جهات اجتماعی، جهات اقتصادی طرح بشود و مردم مطلع بشوند بر این مسائل و در هر سال دو عید که در آن دو عید مجتمع بشوند و دو خطبه در آن عید در آن نماز هست. در نماز عید دو خطبه هست که آن دو خطبه هم باید بعد از حمد و بعد از صلوات بر پیغمبر اکرم و ائمه - علیهم السلام - جهات سیاسی، جهات اجتماعی، جهات اقتصادی، احتیاجاتی که کشور دارد، احتیاجاتی که منطقه دارد در آنها طرح بشود و خطبا مردم را آگاه کنند از مسائل.» آیت‌الله طالقانی پس از برگزاری 6 نماز جمعه دار فانی را وداع گفت.
