آیرونساید طراح کودتای 1299 به تهران آمد

۱۳۹۷/۱۱/۲۷ - ۰۰:۵۱:۴۳
کد خبر: ۱۳۹۶۷۶
آیرونساید طراح کودتای 1299 به تهران آمد

بیست و هفتم بهمن 1299، ادموند آیرونساید طراح کودتای 1299، از لندن به تهران آمد تا در دیدار با نورمن وزیر مختار انگلیس در تهران، او را در جریان کودتای رضاخان قرار دهد.  ادموند آیرونساید ژنرال انگلیسی و طراح اصلی کودتای ۱۲۹۹ در ایران بود. عملیات نهایی کودتا با دستور مستقیم لرد ردینگ، نایب‌السلطنه وقت هند، و وینستون چرچیل، وزیر جنگ وقت بریتانیا، به اردشیر ریپورتر و ژنرال آیرونساید آغاز شد و به فرجام رسید. این کودتا به دست رضاخان میرپنج و سیدضیاءالدین طباطبایی اجرا شد. روز 24 دی 1299 آیرونساید فرمانده نیروهای انگلیسی در ایران پس از بازدید از اردوگاه قزاق‌ها گفت «سردارهمایون فرمانده قزاق‌ها فرد بی‌بو و بی‌خاصیتی است و فرمانده واقعی آنها سرهنگ رضاخان است. همان مردی که قبلاً بسیار به او علاقه‌مند شده بودم. به اسمایت گفتم به همان مرخصی بدهد تا به سرکشی املاک خودش برود. من معتقدم پیش از آنکه از اینجا بروم باید بتوانم این افراد را به حال خود رها کنم. یک دیکتاتوری نظامی گرفتاری‌های ما را برطرف خواهد کرد و ما را قادر خواهد ساخت که بی‌هیچ دردسری این کشور را ترک گوییم.

ژنرال «ادموند آیرونساید» در 21 مهر 1299به فرماندهی کل نیروهای انگلیسی در ایران تعیین شد. او جوان‌ترین سرلشگر انگلیسی تا آن زمان در ارتش بریتانیا بود. آیرونساید از مهر 1299 تا اردیبهشت 1300 مامور خدمت در ایران و هدایت کودتای رضاخان پهلوی بود.

در تابستان 1299 بلشویک‌ها در تعقیب نیروهای مخالف همچنین انگلیسی‌هایی که از این نیروها حمایت می‌کردند، بار دیگر وارد رشت و انزلی شدند و نیروهای انگلیسی مستقر در این دو منطقه را تارومار کردند. این حادثه ضربه سختی به روحیه نیروهای انگلیسی وارد کرد. به همین دلیل در مهرماه همان سال دولت انگلستان یک ژنرال خود به نام «آیرونساید» را مامور کرد تا ضمن ورود به تهران نیروهای انگلیسی را سامان تازه‌ای بخشیده یک حکومت قدرتمند طرفدار انگلستان را در تهران به روی کار آورد.

آیرونساید در 11 آبان 1299 به اردوگاه قزاق‌ها رفت و درباره افسران ایرانی تحقیقاتی به عمل آورد. وی در یادداشت‌های خود چنین نوشت: «... رضاخان بدون شک یکی از بهترین افسران است و اسمایت توصیه می‌کند که رضاخان عملاً رییس این دسته باشد و تحت نظر فرمانده سیاسی که از تهران تعیین شده، عمل کند...»

دولت لندن برای انجام کودتایی که نقشه آن را کشیده بود به دو چهره سیاسی و نظامی نیاز داشت. انگلیسی‌ها پس از بررسی‌های لازم، سیدضیاءالدین طباطبایی را به عنوان چهره سیاسی و رضاخان را به عنوان چهره نظامی موردنظر خود برگزیدند. کودتای سوم اسفند 1299 با نقشه ژنرال آیرونساید به اجرا گذارده شد. سیدضیاء مسوول پیشبرد کودتا از نظر سیاسی و رضاخان عامل نظامی آن بود.

 

ارسال نظر