خانه تاریخی «گوهر تاج‌خانوم صوفی» املش که از چند سال گذشته به حال خود رها شده بود، بعد از آتش‌سوزی با تلاش آتش‌نشانان و بارش باران آرام گرفت، اما ...» آتنا میرزاخواه، فعال میراث‌فرهنگی املش در استان گیلان به ایسنا می‌گوید: خاندان «صوفی» در املش یکی از خاندان‌های معروف از دوره‌ی قاجار در استان گیلان‌اند، «گوهرتاج خانوم» یکی از اعضای این خاندان بود که درا ین خانه که در سال ۱۳۱۰ ساخته شد، زندگی می‌کرد، اما این خانه چهارشنبه ۲۱ آذر در آتش سوخت. او با اشاره به ثبت ملی این خانه در فهرست آثار ملی در شهریور۱۳۸۲ می‌افزاید: از زمان ثبت این خانه توسط میراث فرهنگی، این دستگاه فرهنگی هیچ‌کاری برای سروسامان دادن به این خانه نکرد و آن به مرور به خرابه‌ای تبدیل شد و حتی معتادان به این بنای تاریخی رفت‌وآمد می‌کردند. وی با بیان این‌که هنوز علت آتش‌سوزی مشخص نشده است، ادامه می‌دهد: عده‌ای علت آتش‌سوزی را کار ورثه می‌دانند، چون از ثبت خانه ناراضی بوده‌اند و باعث متروکه شدن این بنا شده‌اند، اما برخی دیگر علت آن را حضور معتادان در این بنا می‌دانند که احتمالا برای گرم شدن، آتش روشن کرده‌اند و این وضعیت به وجود آمده است.
میرزاخواه، با اشاره به این‌که این بنای تاریخی چهارشنبه شب ۲۱ آذر آتش گرفته و آتش‌نشانان با چهار ساعت تلاش موفق به خاموش کردن آن به طور کامل نشدند، ادامه می‌دهد: با بارش باران، بخش زیادی از آتش خاموش شد، روز پنجشنبه که برای ثبت تصاویر داخل بنا رفتم، هنوز در بخش‌هایی از بنا آتش روشن بود، که خوش بختانه آتش‌نشانان موفق به خاموش کردن کامل آن شدند.
او با بیان این‌که بعد از آتش‌سوزی فقط دیوارهای خانه باقی مانده‌اند، می‌افزاید: این خانه در مرکز شهر قرار دارد، اما متاسفانه هیچ‌کدام از نهادهای متولی تا زمان آتش‌سوزی توجهی به این بنای تاریخی نداشتند و اگر حضور معتادان را در نظر نگیریم، آن به حال خود رها شده بود. شهرود امیر انتخابی، مدیر کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان وضعیت این خانه تاریخی را جور دیگری تشریح می‌کند و به ایسنا می‌گوید: این خانه تاریخی سال ۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، اما خود خانه در اختیار مالک بوده و او وظیفه نگهداری از بنا را داشته است و میراث فرهنگی فقط نقش نظارتی دارد.
او با بیان این‌که مدتی است که مالکِ خانه در خارج از املش زندگی می‌کند، می‌افزاید: این خانه در مرکز شهر و در نزدیکی یکی از بازارهای شهر قرار دارد، قطعا برای مالکان، تخریب و ساخت پاساژ جای این خانه‌ی قدیمی بهترین حالت است. اما با ثبت ملی خانه، آن‌ها موظف به نگهداری از این بنا هستند، ولی دادن هر نوع کاربری به بنای پهلوی «گوهرتاج خانوم» براساس ضوابط میراث فرهنگی امکان‌پذیر است.
