مرتضی دلخوش
متاسفانه با وجود صحبت‌های فراوانی که درباره خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران مطرح شده، ما همچنان با مشکلی به نام اقتصاد بزرگ دولتی مواجه هستیم. این اقتصاد برای دورانی طولانی با ما همراه بوده و برای عبور از این شرایط باید برنامه‌های گسترده و همه‌جانبه را به کار بست. وقتی خصوصی‌سازی به شکل جدی دنبال نشده، عملا شرکت‌های بخش خصوصی نیز توان زیادی ندارند و از این رو حتی اگر بنا باشد دولت از اقتصاد کنار برود، شرکت‌های غیر دولتی کار دشواری برای نقش‌آفرینی در عرصه‌های بزرگ دارند و این در حالی است که بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان، امروز نقش دولت را در تصدی‌گری اقتصادی محدود کرده و به شرکت‌های بخش خصوصی که امروز بسیار بزرگ شده‌اند میدان داده‌اند. نگاهی به وضعیت اقتصاد ایران در سال‌هایی که قیمت جهانی نفت پایین آمده یا به دلیل تحریم‌ها، دسترسی به آنها دشوار شده، نشان می‌دهد که ما بحران‌های اقتصادی متنوعی مواجه شده‌ایم و فشار چه بر دولت و چه بر مردم افزایش یافته است. عدم توجه به منابع پایدار تامین مالی، باعث شده این بخش‌ها نیز در اقتصاد ما کوچک باقی بمانند. برای مدتی طولانی، بانک‌ها با استفاده از منابعی که دولت در اختیار آنها قرار داده اقدام به تسهیلات‌دهی در حوزه‌های مختلف کرده‌اند و از این رو اقتصاد ما اساسا یک اقتصاد بانک‌محور به شمار می‌رود. از طرف دیگر همین موضوع به دولتی ماندن بدنه اقتصادی کشور و عدم توجه به ظرفیت بخش خصوصی نیز منجر شده است. در کنار آن، ابزارهای مالی مانند بازار سرمایه نیز در اقتصاد ما مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند. در شرایطی که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، شرکت‌ها و نهادهای بزرگ بودجه و منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق بورس به دست می‌آورند، این بازار در اقتصاد ما برای سال‌های طولانی مورد بی‌توجهی قرار می‌گرفت و وقتی در مرکز توجه بود نیز با توجه به سیاست‌های بد به حال امروز دچار شد.
