مجتبی دیبا
بازار به‌شدت تحت تأثیر نگاه سیاسی برجام قرار گرفته و خبرهای مثبت بیشتر از اخبار منفی بر روی آن تأثیر می‌گذارند. صنایع کوچک و کم‌بازده‌تر سال 1400، با رشد بسیار ضعیف در حال جبران عقب‌ماندگی خود از سایر گروه‌ها هستند.
در گروه‌های بزرگ‌تر مانند پتروشیمی‌ها و فلزات که برخی از آنها سقف خود در سال 99 را هم پس گرفتند، رکود ایجاد شده است و این موضوع کاملاً قابل ملاحظه است. این گروه‌ها تحت تاثیر نرخ ارز قرار دارند که با برجام در تضاد است. پس از ثبات در شرایط سیاسی، فعالان بازار سرمایه باید مساله ارز 4200 تومانی را به‌شدت از دولت پیگیر باشند. به دنبال حصول توافق در برجام، بانکی‌ها و خودرویی‌ها در سودآروی پیشرو خواهند بود. همچنین زمزمه‌هایی از حذف شدن ارز ۴۲۰۰ تومانی در برخی صنایع به گوش می‌رسد. جریان نقدینگی و پول به دلیل ساختار حاکم بر بازار و بحث تخصیص ارز 4200 تومانی، در گروه‌هایی مانند دارویی و زراعتی مشاهده می‌شود تا شرایط شفاف‌تر شود.
پیش‌بینی می‌شود در اوایل سال آینده تکلیف بسیاری از مسائل مشخص خواهد شد تا معامله‌گران و سرمایه‌گذاران از معاملات نوسانی خارج شده و به دیدگاه میان مدت رو بیاورند. در این حالت، سرمایه‌گذاران با دیدگاه بهتری وارد بازار شده و به سودهای بیشتر فکر کنند.
درمورد تاثیر افزایش بهای نفت و کامودیتی‌ها در بازار سرمایه، باید گفت که متاسفانه طی سال‌های گذشته در سرمایه‌گذاری بر روی صنعت نفت ضعیف عمل شده و در صورت خروج احتمالی قدرتی مانند روسیه از مدار بازار نفت، ظرفیت‌های ایران مشخص و محدود است. البته عربستان هنوز با افزایش تولیدات خود موافقت نکرده، اما اگر حتی جایگزینی برای روسیه اتفاق بیفتد، ما شاید بتوانیم فقط از ظرفیت رشد قیمتی سود ببریم و دلار مدنظر به صورت کوتاه‌مدتی در بازار تزریق شود. با این حال، در بلندمدت رساندن تولید نفت به 10 میلیون بشکه طی روز یک روز در حد رویا است و برگشتن به سطح دوونیم میلیون بشکه بهترین حالت ممکن باشد. البته از این تعداد، مقداری هم در داخل کشور مصرف می‌شود.
از طرفی دیگر، درمورد کامودیتی‌ها هم باید بگوییم که زنجیره تأمین شرکت‌های بزرگ جهان پس از کرونا آسیب دید و قیمت کامودیتی‌ها با رشد مواجه شدند. با بازگشت آرامش به جهان، این نرخ‌ها بر اساس عرضه و تقاضا شکل گرفت. در صورتی که قیمت کامودیتی‌ها در همین حوالی حفظ شده و برجام نیز احیا شود، بازار سرمایه در سال 1401 به صنایع دلاری واکنش مثبت نشان بدهد و در کلیت بازار وضعیت بهتری داشته باشیم.
در صورتی که وضعیت کنونی پایدار مانده و دلار نیز پس از احیای برجام در حوالی 25 هزار تومان تثبیت شود، شاهد روندی بهتر نسبت به 1400 در بازار سرمایه خواهیم بود. به نظر می‌رسد گزینه‌های سود‌سازی برای افرادی که به دنبال سود بیشتر از بهره بانکی هستند، در سال آینده مهیا شود. البته سود رویایی معنا ندارد و با توجه به پارامترهای تحلیلی، حرکت‌های معقولی در بازار خواهیم دید. باتوجه به اینکه نشانه‌هایی از توافق در بازار این روزها وجود دارد به نظر می‌رسد روند صعودی صنایع منتفع همانند بانکی‌ها و خودرویی‌ها همچنان ادامه یابد. همچنین انتظار می‌رود با افت نرخ دلار، صنایع کوچک‌تر وضعیت بهتری نسبت به صنایع دلاری داشته باشند و در سال آینده با تثبیت شدن قیمت‌های جهانی بعد از جنگ پیش آمده در اوکراین، صنایع کامودیتی‌محور روند بهتری پیدا کنند و با سودآوری همراه شوند.
