جمشید عدالتیان
اتفاقاتی که در سال‌های گذشته برای اقتصاد ایران رقم خورده، باعث شده فشاری قابل توجه بر روی اقشار مختلف مردم به وجود بیاید؛ فشاری که در صورتی که راهی برای عبور از آن پیدا نشود، قطعا گذران زندگی را برای مردم دشوار می‌کند.
تحریم‌های اقتصادی از سویی باعث ایجاد محدودیت‌های جدی در مسیر تبادلات تجاری شده و از سوی دیگر برخی تصمیمات غلط اقتصادی نیز خود به عاملی برای فشار بر مردم بدل شده است. در این تردیدی وجود ندارد که در شرایط اینچنینی دولت باید برنامه‌ریزی کند که بخشی از این فشارها از روی مردم برداشته شود.
در این مسیر دو راهکار باید به شکل همزمان دنبال شوند، از سویی تلاش شود که بحران‌های بعدی به وجود نیاید و چالشی جدید در فضای فعلی ایجاد نشود و از سوی دیگر، برای عبور از مشکلات فعلی، برنامه‌ها و سیاست‌های حمایتی جدید در نظر گرفته شود.
در چنین فضایی یک موضوع بسیار مهم را نباید فراموش کرد و آن حمایت از طرف تولید است. یعنی هرچند بر روی مردم فشار جدی وجود داشته اما افزایش قیمت‌ها فشار سنگینی را نیز بر سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان وارد کرده که این موضوع نیز باید در سیاست‌های اقتصادی مورد توجه قرار گیرد.
تولید موتور محرکه اقتصاد است و اگر کشوری بخواهد برای رسیدن به اهداف کلان خود برنامه‌ریزی کند، باید تلاش کرد که مسیر برای تولید هموار شود. همان مثال معروف ماهی و ماهی‌گیر در حوزه اقتصاد نیز اهمیت دارد. یعنی اگر بناست از اقشار مختلف مردم حمایت شود، بهترین گزینه افزایش تولید و به دنبال آن افزایش اشتغال و درآمد است تا به این ترتیب تعداد افرادی که نیاز به حمایت‌های مداوم دولتی دارند کاهش پیدا کند.
هزینه‌های تولید در سال‌های گذشته بسیار افزایش پیدا کرده و از افزایش قیمت مواد اولیه و دشواری دسترسی به آنها گرفته تا هزینه‌ها در حوزه‌هایی مانند حمل و نقل، تماما بر روی تولید تاثیر گذاشته‌اند. در چنین شرایطی باید توجه داشت که اگر بنا بر افزایش حقوق و مزایا است، دولت باید در کنار مردم، به وضعیت تولیدکننده نیز توجه کند که آیا امکان افزایش قیمت محصولات متناسب با تورم وجود داشته، یا تولیدکنندگان مجبور شده‌اند با قیمتی پایین‌تر از نرخ واقعی محصولات خود را به فروش برسانند؟ در سال‌های گذشته مشکلات اقتصادی بر روی همه گروه‌ها تاثیر گذاشته و اگر سیاست‌گذاران به دنبال برون‌رفت از شرایط فعلی هستند، باید راهی برای حمایت همزمان از تولیدکننده در کنار مصرف‌کننده در حوزه تورم پیدا کنند.
