سیدحسین سراج‌زاده
برداشتی که در فضای عمومی جامعه از طرح موسوم به «صیانت از کاربران فضای مجازی» ایجاد شده، نشان‌دهنده وجود یک ارزیابی بسیارمنفی نسبت به آن است؛ به‌طوری‌که به‌صورت غالب، اکثر کارشناسان و همچنین مردم عادی احساس می‌کنند که این طرح با هدف اعمال کنترل قابل‌ملاحظه و همه‌جانبه در فضای مجازی دنبال می‌شود و پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی نامطلوبی خواهد داشت. امروز دسترسی آزاد به اطلاعات به عنوان یک حق مهم تلقی می‌شود. بسیاری از مردم احساس می‌کنند این حق در رسانه‌های رسمی، اعم از رسانه‌های مکتوب و صوتی تصویری به‌خصوص صداوسیما، که با یک نوع سانسور و کنترل اطلاعات همراه هستند، از آنها سلب شده است. اما آنها فضای مجازی را به عنوان تنها امکانی می‌بینند که فرصتی برای دسترسی آزاد به اطلاعات را به وجود آورده است. به علاوه بسیاری از مردم نگران هستند که با اجرای این طرح مداخلات ناموجه حکومت در حریم خصوصی آنان به‌شدت افزایش یابد. با طرح اخیر مجلس درباره فضای مجازی، بخش قابل‌توجهی از مردم که احساس می‌کنند فضای مجازی به عنوان تنها فرصت موجود برای حق دسترسی آزاد به اطلاعات نیز قرار است از آنها گرفته شود و یک نوع انسداد، کنترل و جهت‌دهی خاص رسانه‌ای و خبری در این زمینه ایجاد شود، نسبت به آن حساس شده‌اند و واکنش آنها می‌تواند در قالب نارضایتی‌های شدید همراه با خشم بروز پیدا کند و در برخی موارد هم به ایجاد سرخوردگی‌های گسترده‌ای منجر شود که رابطه آنها با کشور خود را مخدوش می‌کند و به سمت جلای وطن می‌کشاند. به‌خصوص وقتی شکل بررسی این طرح به‌صورت غیرمتعارفی دنبال می‌شود و قرار است بدون بررسی جدی و کارشناسانه در صحن مجلس و صرفا با تصویب جمعی خاص به‌صورت مستقیم به شورای نگهبان ارجاع شود، دامنه این نارضایتی و خشم و ناراحتی بیشتر هم شده است. بازتاب این نارضایتی و خشم را می‌توان در گفت‌وگوهای روزمره مردم عادی و همچنین در نظرات کارشناسان و فعالان سیاسی، اجتماعی مشاهده کرد. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد اگر رابطه با مردم برای یک نظام حکمرانی و یک نظام سیاسی و اجتماعی اهمیت داشته باشد و اندکی به این فکر کند که لازمه حکمرانی و اعمال قانون موثر، میزانی از مقبولیت و مشروعیت مردمی هم هست، حتما در تصویب قوانین به این موضوع که آن قوانین چقدر زمینه پذیرش اجتماعی دارند توجه می‌کند. تردیدی نیست که هر قانونی که تضمین‌کننده منافع اکثریت مردم نباشد و همراهی‌شان را نداشته باشد، حتی اگر بتوان آن را تا حدی با ضرب و زور هم اجرا کرد اما بالاخره در اجرا با مشکلات جدی روبرو می‌شود و باعث می‌شود شکاف بسیار عمیقی که هم‌اکنون بین مردم و بخشی از حاکمیت به خاطر این نوع تصمیم‌ها وجود دارد، به‌شدت عمیق شود. در چنین شرایطی یک نوع احساس تحقیرشدگی به مردم دست می‌دهد و رفتار آدم‌های تحقیرشده گاهی قابل‌پیش‌بینی هم نیست .
در شرایطی که مردم امکان و توانایی مقابله مستقیم هم نداشته باشند، به‌صورت‌های غیرمستقیم وارد یک نوع مبارزه منفی می‌شوند و مقاومت فرساینده‌ای در پیش می‌گیرند. شواهد حاکی از آن است که با روندی که در جریان انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری اخیر شاهد بودیم، رابطه مسوولان با بخشی از مردم چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد و این طرح اخیر مجلس موسوم به صیانت از فضای مجازی می‌تواند این رابطه را مخدوش‌تر کند. در این شرایط ضروری به نظر می‌رسد که مسوولان در رابطه خود با مردم بازنگری انجام داده و نه تنها در زمینه این طرح بلکه در زمینه‌های مختلف دیگر هم تا حدودی به مطالبات و حقوق مردم توجه بیشتری نشان دهند. در واقع احقاق حقوق مردم باید در اولویت تمام کارهای دولت جدید و منصوبان دولت به عنوان وزرا و... قرار گیرد. به این ترتیب می‌توانیم به جامعه‌ای آرام و پویا دست پیدا کنیم.
