اوپک از ایران خواست تا در نشست‌های مقدماتی قبل از اجلاس اوپک (از جملهJMMC) مشارکت کند
نرگس رسولی | بازار نفت در حالی وارد تداوم روند افزایشی قیمت‌ها در هفته جدید و تداوم آن شد که تازه‌ترین گزارش‌ها از موسسات معتبر بین‌المللی خبر از ادامه روند افزایشی قیمت‌ها حتی تا 10 دلار دیگر می‌دهند. ضرباهنگ افزایش قیمت نفت در بازار جهانی زمانی زده شد که سرما در امریکا بیداد کرد و به دنبال آن بسیاری از پالایشگاه‌ها و کشتی‌های حمل‌کننده سوخت متوقف شدند. احتمال افزایش ۵ تا ۱۰ دلاری دیگر قیمت نفت در هفته‌های آینده که توسط بانک جی‌پی مورگان اعلام شد پالس جدیدی است که به تولیدکنندگان خبر از تداوم روزهای خوش‌شان می‌دهد، پیش‌بینی که تاکید می‌کند: «افزایش قیمت نفت در سال جاری میلادی همچنان ادامه دارد و می‌تواند بیش از این هم افزایش یابد.» کارشناسان ارشد این موسسه بانکی البته در پیش‌بینی‌شان همچنان رویای نفت 80 دلاری و 90 دلاری را خواب می‌خوانند و تنها پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها ممکن است تا مرز 80 دلار پیش برود و در سطحی متوقف شود. قیمت هر دو شاخص نفت خام برنت و دبلیوتی‌آی از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته است.حال با توجه به افزایش واکسیناسیون جهانی کرونا و افزایش فعالیت‌های اقتصادی بنگاه‌های بزرگ که تقاضا برای بازار نفت را افزایش می‌دهد نیز پالس دیگری است که باز هم تولیدکنندگان رسمی و غیررسمی اوپک را راضی کرده و لبخند رضایت به لب‌شان نشانده است هرچند که هر کدام از این تولیدکنندگان سعی دارند فعلا بر موج خرسندی‌شان سوار نشده و محتاطانه بازار را رصد و تصمیم‌گیری کنند. قیمت نفت خام برنت در آخرین معاملات روز جمعه آسیا ۶۲ دلار و ۹۱ سنت برای هر بشکه بود. نفت خام دبلیوتی‌آی امریکا هم ۵۹ دلار و ۳۴ سنت برای هر بشکه معامله شد ناگفته پیداست که قیمت نفت در روزهای اخیر و پس از رسیدن به بالاترین رقم در بیش از یک سال گذشته مجددا تعدیل شد و شاید همین دلیل باعث شد تا تولیدکنندگان با جانب احتیاط بیشتری در مورد هر گونه افزایش عرضه موافقت کنند. به اعتقاد کریگ استراتژیست جی‌پی مورگان، دو عامل دلیل اصلی افزایش قیمت نفت است نخست انتظار بهبود اقتصاد جهان از بحران همه‌گیری ویروس کرونا که این افزایش تقاضا به‌دلیل کند بودن روند بازگشت سفرهای بین‌المللی به سطح طبیعی خود محدود خواهد بود، و دوم وابستگی به ائتلاف اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک پلاس) است تا تولید در سطح پایین نگه داشته و عرضه نفت با توجه به تقاضا افزایش یابد. با این حال بسیاری از کارشناسان بدون اینکه سعی کنند دیدشان را وسیع کرده و کمی هم سیاسی صحبت کنند، سعی دارند با تکیه بر عوامل محیطی اتفاق افتاده ثابت کنند که سرمای بی‌سابقه هفته گذشته در جنوب امریکا که سبب قطعی برق ایالت تگزاس شده و به تأسیسات انرژی این منطقه آسیب زیادی رسانده و تولید میلیون‌ها بشکه نفت را متوقف کرده، سبب افزایش قیمت انرژی بوده است. اما پالس‌های سیاسی را نمی‌توان در این بین از یاد برد؛ پیامی شفاف و گویا. خبری کوتاه اما مهم هم برای ایران، هم برای امریکا و هم برای دنیا. روالی که موجب شد تا دبیرخانه اوپک، از ایران بخواهد تا در نشست‌های مقدماتی قبل از اجلاس اوپک، (از جملهJMMC) مشارکت کند. چه در سطح وزیر چه در سطح نماینده ایران. گویا پیام جو بایدن به اوپک رسید؛ بازگشت کامل ایران به بازار نفت نزدیک است. خبرها نشان می‌دهد که امریکا از شرکت در جلسه غیررسمی ١+٤ استقبال کرده؛ روند پیوستن امریکا به برجام قوت گرفته است و حالا اعضای اوپک پلاس می‌خواهند بدانند برنامه ایران برای بازگشت به بازار چیست؟ شنیده‌های و حدس‌های زیادی در مورد روزهای پس از تحریم ایران وجود دارد که اگر چه نمی‌توان بر همه این پیش‌بینی‌ها دل بست و دلخوش کرد از باز گشت روزهای خوش به بازار نفت ایران اما نمی‌توان آنها را نیز نادیده گرفت. برخی خبرها از برخی مطلعین وزارت نفت حکایت از این دارد که ایران عزم جدی خود را جزم کرده تا با هر نوع توافق نفت‌های دپو شده‌اش را وارد بازار کند. مشخص است که ایران نفت زیادی روی آب دارد (همان چیزی که بارها گزارش‌های متعددی از آن توسط برخی رسانه‌های خارجی منتشر شد و از آن با نام نفت بی‌مشتری یاد می‌کردند اما بنا به گفته مسوولان نفتی ایران تنها دپویی بود برای زمان خاص مورد نظر دولتمردان نفتی ایران) و این نفت‌ها پس از هر نوع توافق به سرعت به سمت بازارهای هدف سرازیر خواهد شد و دوباره ایران به بازی نفتی همسایگان و اوپک بازخواهد گشت. پالس‌هایی که به خریداران نیز مخابره شده و حالا میز گفت‌وگوی نفت‌فروشان ایرانی گرم‌تر از قبل است. عده‌ای سعی دارند تا با استفاده از فرصت پیش آمده گوی سبقت برای خرید نفت را بربایند و برای خود جایگاه رسمی درست کنند و برخی دیگر از خریداران می‌دانند که لغو تحریم‌های ایران یعنی بازگشت بسیاری از صنایع اقتصادی به ایران که نتیجه آن افزایش تقاضای نفتی برای پاسخگویی به نیاز تولید است. پس بهتر است تا امروز به فکر توافق فردا باشند و برای خود همین دور میز کیک اقتصادی ایران صندلی رزرو شده‌ای داشته باشند. مطمئنا قیمت‌های نفت ایران برای بازگشت به بازار جذاب است!
اینها همان تحلیل‌هایی است که با واکنش اعضای اوپک پلاس جذاب‌تر و واقعی‌تر شده است گویا اعضای اوپک پلاس بدشان نمی‌آید بدانند برنامه ایران برای بازگشت به بازار چیست؟ ورود به بازار نفت با تمام توان و قدرت یا عرضه پارت پارت نفت برای بر هم نزدن بازار؟! جالب اینجاست هندی‌ها زودتر دست به کار شدند و در این بین خواستار افزایش تولید اوپک پلاس شدند. گویا هند خواستار تسهیل کاهش عرضه نفت تولیدکنندگان عمده اوپک پلاس با هدف توقف روند افزایشی قیمت نفت شد. بر اساس گزارشی که از دهلی‌نو مخابره شده است، دارمندرا پرادهان، وزیر نفت هند در مراسمی که از سوی مجمع بین‌المللی انرژی برگزار شده از تولیدکنندگان عمده نفت جهان حاضر در توافق کاهش عرضه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (ائتلاف اوپک پلاس) خواسته تا کاهش تولید خود را تسهیل کنند، زیرا افزایش قیمت نفت به بهبود شرایط اقتصادی و تقاضا در کشورهای در حال توسعه آسیب می‌رساند. وی تصریح کرده که بهبود تقاضا - دست‌کم در چند ماه آینده - باید بیش از قیمت نفت بهبود یابد. البته وزیر نفت هند پیش از این در نیمه بهمن ماه هشدار داده بود که افزایش قیمت نفت می‌تواند به بهبود اقتصاد جهانی پس از همه‌گیری ویروس کرونا آسیب بزند و این ویروس سبب کوچک شدن اکثر اقتصادها در سال گذشته میلادی شده است.و حتی پرادهان اوپک پلاس را مسبب گرانی قیمت نفت نامیده بود. جالب اینجاست که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، مجمع بین‌المللی انرژی (IEF) و آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در نشست مشترکی که به صورت آنلاین امنیت انرژی جهان و توازن بازار نفت را بررسی کردند هم سعی کردند آینده بازار را بسیار محتاطانه بنگرند و حتی تحلیل‌های مختلف در مورد توافق و بازگشت ایران را در چارچوبی خاص ببینند.
در این نشست که به میزبانی مجمع بین‌المللی انرژی برگزار شد، گزارش چشم‌اندازهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک بررسی شد یکی از یافته‌های مهم این گزارش این بود که ویروس کرونا سبب کاهش تقاضای نفت به مقدار روزانه ۹ تا ۱۰ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۰ شده است، اما برآورد می‌شود تقاضای جهانی برای نفت خام امسال ۵ تا ۶ میلیون بشکه در روز بهبود یابد. همه‌گیری ویروس کرونا همچنین سبب بازنگری ۰.۸ درصدی در رشد اقتصادی سالانه درازمدت بعضی از چشم‌اندازها شده است. فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی در این نشست، گفت‌وگو و همکاری را برای انتقال انرژی جهانی به سمت آینده‌ای مناسب برای نسل‌های فردا حیاتی دانست، آینده‌ای که در آن انرژی فراوان، مقرون به‌صرفه و پاک است و از انرژی برای حمایت از رشد و توسعه استفاده می‌شود. محمد سانوسی بارکیندو، دبیرکل اوپک در این نشست بر کمک‌های حیاتی کشورهای اوپک و غیراوپک شرکت‌کننده در اعلامیه همکاری (DoC) در کمک به تثبیت بازار نفت در یک سال گذشته و اهمیت گفت‌وگوی نزدیک با گروه 20 (G20)، آژانس بین‌المللی انرژی و مجمع بین‌المللی انرژی در حمایت از تلاش برای برقراری تعادل دوباره در بازار تاکید کرد. وی همچنین بر لزوم ادامه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت برای اطمینان از ثبات عرضه به‌منظور کمک به حفظ رویکرد فراگیر تغییرات آب و هوایی، انتقال انرژی و چالش‌های دسترسی به انرژی تأکید کرد. یوری سنتورین، دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) نیز در این نشست اظهار کرد: با وجود همه‌گیر شدن کرونا، اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز نظم و انعطاف‌پذیری برجسته‌ای در اجرای بدون وقفه تعهدهای خود در قبال طرف‌های قرارداد نشان داده‌اند. وی اظهار کرد: هنوز برای حذف هیدروکربن‌ها خیلی زود است و منابع هیدروکربنی برای آینده‌ای قابل پیش‌بینی بخش عمده سبد انرژی جهانی را به خود اختصاص خواهند داد. و حالا با پالس‌های جدید به بازار نفت به نظر می‌رسد با شروع روز کاری بازار از امروز (دوشنبه) می‌توان نخستین واکنش‌ها به احتمال لغو تحریم‌های ایران و بازگشت این تولیدکننده بزرگ نفت را عینا دید.
