محسن عباسی
سرنوشت بازار سرمایه در هفته‌های پیش‌رو و ماه‌های آینده چگونه رقم خواهد خورد؟ آیا نشانه‌های امیدبخشی از احیای بازار و بهبود وضعیت شاخص در چشم‌انداز پیش رو وجود دارد؟ تغییر و تحولات رخ داده در بازار سرمایه، کشتی بورس را به کرانه‌های آرامش و رشد می‌رساند یا اینکه این دریا همچنان توفانی خواهد بود؟ این پرسش‌ها و پرسش‌هایی از این دست این روزها بیشترین فراوانی را در میان مطالبات مردم از تحلیلگران و صاحب‌نظران بازار سرمایه دارند. در واقع مردم می‌خواهند بدانند چگونه باید با این بازار روبه‌رو شوند؟ واقع آن است بعد از تغییر و تحولاتی که در زیرساختارهای بازار و سیستم معاملات شکل گرفت به نظر میرسد اعتماد به بازار در حال افزایش است. در واقع بعد از اصلاحات در بورس، بازار آماده بهبود شاخص‌ها و ثبات در فرآیندها است. اگر قرار باشد لیستی از مهم‌ترین پیشنهادهای کاربردی برای تداوم بهبود در بازار سرمایه تهیه شود، تزریق نقدینگی برای حفظ تعادل و توازن بازار یکی از این پیشنهادها با اولویت بالا است. معتقدم همچنان به ادامه تزریق نقدینگی به بورس نیاز داریم تا ضمن افزایش نقدشوندگی، زمینه کاهش نوسانات منفی مهیا شود. از سوی دیگر دامنه نامتقارن، یک بستر خوب برای کاهش سفته‌بازی در بازار سرمایه پدید آورده است. رویکردی که ضمن شفاف‌سازی بازار، موجب تمایل به ورود معاملهگران در شرایط اطمینان بازار خواهد شد. از هفته آینده اثرات این تغییر در روند معاملات نیز دیده خواهد شد. به یاد داشته باشیم که استارت صعود قبلی بازار هم بعد از کاهش دامنه نوسان و تخلیه فشار فروش بازار بعد از ترور سردار سلیمانی رخ داد. بنابراین تصمیماتی این‌چنینی در صورت اجرای درست، اثرات مثبتی دارند. عامل مهم دیگر در تحلیل فضای کلی بازار، نرخ دلار است که ثبات موجود در آن به نوعی دل معاملهگران را برای ادامه برنامه‌ریزی‌ها قرص کرده است. با گذشت زمان و مشخص شدن مواضع ایران و امریکا، خوش‌بینی‌‌های بیش از اندازه نسبت به توافق زودهنگام از بین رفت و به نظر میرسد ماه عسل روحانی و بایدن رو به اتمام است. در واقع بازار در حال درک واقعیات عینی (و نه فرضیات احتمالی) است و ترجیح می‌دهد مبتنی بر این واقعیات عینی تصویری از دورنمای پیش رو ارائه کند تا اینکه مبتنی بر احتمالات، دست به اقدام بزند. البته در بازارهای دیگر نیز کسی دلار ۱۵ هزار تومانی را جدی نگرفته بود و قیمت‌ها واکنشی نشان ندادند. در حال حاضر و همزمان با این تحولات تغییراتی نیز در حوزه قوانین بازارگردانی در حال انجام است. به نظر من یکی دیگر از گام‌های اعتمادزا، توقف فعالیت بازارگردانی تا زمان اصلاح دستورالعمل آن است.
قطعا این موضوع به کاهش عرضه‌های آبشاری و نوسانگیری در بازار کمک خواهد کرد. بهتر است تا زمان تغییر دستورالعمل، فعلا فعالیت بازارگردانی متوقف شود و نتیجه این چند ماه بازارگردانی هم بررسی شود. قطعا این موضوع می‌‌تواند در شرایط فعلی نوسانات بازار را کاهش دهد و فرصت را برای بررسی بیشتر و رفع ایرادات دستورالعمل بازارگردانی مهیا سازد. در این میان یکی از ابهاماتی که در خصوص بازار سرمایه وجود دارد، نحوه نقش‌آفرینی دولت به عنوان یک عامل اثرگذار در بازار است. معتقدم دولت باردیگر به سمت بورس خواهد آمد. در شرایط فعلی حسابی که دولت در خصوص گشایش‌های فوری اقتصادی بعد از حضور بایدن در کاخ سفید باز کرده بود با اما و اگرهایی روبه‌رو شده است. به نظر من دولت این بار چراغ خاموش و بدون هیاهو بورس را حمایت خواهد کرد و شاید روند شارپ قبلی به آن شکل تکرار نشود. در واقع به نظر میرسد دعوت عمومی به بورس با تب و تاب قبلی، اتفاق نیفتد اما صعود بورس و بهبود قیمت‌ها با شیب ملایم و با فراز و نشیب تا زمان انتخابات ادامه خواهد یافت.
