احمد اشتیاقی
باتوجه به وضعیت شاخص و بورس نباید در بازار فروشنده‌ای داشته باشیم و این فروش نشان‌دهنده این است که یک جای کار دارای ایراد بوده. قیمت سهام بسیار مناسب است و اصلاح بسیار خوبی داشته‌اند و از لحاظ بنیادی پایین‌تر از ارزش ذاتی هستند. نباید صف‌های فروش مانند روز گذشته شکل می‌گرفت، به نظر بنده سازوکار مسیر طبیعی خود را طی نمی‌کند و این موضوع می‌تواند چند دلیل داشته باشد؛ نخست در شاخص بالای بازار یعنی بیش از دو میلیون واحد در مسیراصلاح حقوقی‌ها باید حمایت می‌کردند. در قیمت‌های بالا حمایت خود را انجام دادند برای مثال در محدود شاخصی یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی حمایت بسیار بالایی از بازار سرمایه شد و ما اجازه ندادیم بورس روند اصلاحی طبیعی خود را در پیش بگیرد. (به دلایل و شرایط متعدد این اتفاق رخ داد.) درحال حاضر بازار به زیر ارزش ذاتی خود رفته و با کمبود منابع مالی مواجه شده، درحال حاضر پول قدرتمندی که به سمت و سوی تقاضا برود و خرید انجام دهد تا در نهایت فروشنده بازار پشیمان شود موجود نیست. از سوی دیگر در زمان رشد بازار یکسری از سهامداران غیرحرفه‌ای معاملات روزانه انجام می‌دهند. این افراد تخصص لازم را ندارند و از لحاظ بنیادی بسیار ضعیف هستند و تنها به صورت روزانه نوسانگیری می‌کنند که تعداد بالایی دارند. خود اینکه بازار از قالب سهامداری تغییر وضعیت داده و می‌توان گفت ۹۰ درصد افرادی که این روزها به خرید و فروش می‌پردازند نوسانگیر هستند، اینها به دلیل نوسانگیر کاری به مسائل بنیادی سهام و سودآوری سهام ندارند و اگر ببینند بازار منفی است به سمت و سوی صف‌های فروش می‌روند اما اگر ببینند بازار مثبت است به خرید سهام می‌پردازند. باتوجه به اینکه ضعف نقدینگی در بازار وجود دارد و پول قوی موجود نیست، فروشنده‌ها سهم برتر را پیدا کرده‌اند.
اتفاق دومی که بازار را چندماه گرفتار خود کرده، نرخ دلار است. اهالی بازار سرمایه می‌گویند دلار نباید به پایین از ۲۲ هزارتومان برسد اما نظر دولت این است که دلار زیر ۲۰ هزارتومان برسد و این دو در تضاد است. شما نمی‌توانید بگویید که دلار به زیر ۲۰ هزارتومان برسد ولی بورس رشد کند چراکه این دو رابطه مستقیم و متقابلی دارند. به واسطه وعده‌ای که برای نرخ دلار پایین داده می‌شود انتظارات تورمی بازار کاهش می‌یابد. زمانی که انتظارات تورمی کاهش می‌یابد میزان P/E بازار نیز اصلاح می‌شود و روز به روز کاهش می‌یابد. به نظر می‌رسد گزارش‌های ۹ماهه، گزارش‌های بسیار مثبتی باشد و پیشنهاد می‌کنم سرمایه‌گذاران در خصوص چیدمان پرتفوی‌های خود، به سودآوری و کسب سود تقسیمی و حضور در مجامع دقت بیشتری داشته باشند و به این منظور به هر صنعت یا شرکتی وارد می‌شوند به پی/ای آتی برای سال ۱۴۰۰ توجه بیشتری داشته باشند. اعداد ۵ تا ۷ برای پی/ای این شرکت‌ها بسیار مناسب است و انتخاب این سهم‌ها برای سهامداری بسیار سودآور خواهد بود. با توجه به اینکه سود مورد محاسبه و تقسیمی این شرکت‌ها نزدیک به سود بانکی است و به این ترتیب، هم از یک سو نزدیک به سود بدون ریسک ۱۸ درصدی بانکی برخوردار می‌شوند و هم با توجه به اینکه محصولاتی که شرکت‌های پذیرفته شده در بورس عرضه می‌کنند، می‌توانند منتفع شوند، بنابراین به نوعی می‌توانند سپر تورمی باشند. به سهامداران توصیه می‌کنم حتما با توجه به فاکتورهای متناسب خرید، معامله و در نهایت سهامداری کنند و در میان‌مدت و بلندمدت از بازار سرمایه کسب انتفاع کرده و از بازارهای موازی دیگر، پیشی بگیرند.
