مهدیس پرپنچی |
از نیمه اسفند ۹۸ با ورود و ظهور بیماری همه‌گیر کرونا در کشور، اکثر مشاغل یک‌باره دستخوش رکود شدند، اوج تعطیلی کسب و کارها فروردین ۹۹ و با اجرای کامل قرنطینه بود، در این میان رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، سالن‌های زیبایی و ورزشی، آژانس‌های مسافرتی، مراکز فرهنگی و مراکز خرید شاید بیشترین سهم را از کسادی اقتصادی داشتند. گرچه تعداد مشاغل آسیب‌دیده از بحران کرونا بسیار بیشتر از مشاغل به وجود آمده در این دوران است اما مانند تمام بحران‌ها، آن دسته از صاحبان مشاغل که شرایط را به سرعت پذیرفته و خود را با تغییرات محیطی تطبیق داده و در جهت تبدیل تهدید به فرصت عمل کرده‌اند، نجات پیدا کرده و چه بسا در همین شرایط بحرانی هم مجددا رونق را به کسب و کارهای خویش آورده‌اند، از جمله مشاغل به وجود آمده در این دوران، دوخت ماسک در خانه، فروش لباس به صورت آنلاین از طریق سایت یا شبکه‌های اجتماعی، فروش اینترنتی محصولات هنری و دست‌سازها، ارایه تورهای گردشگری خصوصی، ارسال آرایشگر و مربی ورزشی به منازل، آموزش و مشاوره آنلاین، تهیه غذای خانگی نیمه‌آماده، طراحی و تولید زیورآلات و گل‌های زینتی، خدمات مشاوره پزشکی آنلاین و مشاغل دیگری که بحران اشتغال به ویژه در مشاغل خانگی را تبدیل به رونق کرد. از جمله مزایای مشاغل خانگی، حذف بسیاری از هزینه‌های جاری، اجاره، مالیات، قبوض مصرفی، هزینه ایاب و ذهاب و استفاده از تخصص اعضای خانواده به جای جذب نیرو است. حتی کسانی که مشمول تعدیل نیرو و یا کار به صورت پاره‌وقت شدند، به مشاغل حاصل از ظهور و بروز کرونا روی آورده‌اند، از هنرهای دستی گرفته تا تدریس خصوصی زبان و سایر مهارت‌ها و یا پیوستن به کسب و کارهای آنلاین که که بازارشان این روزها به‌شدت قوت گرفته است. از آنجایی که زنان در بازار رسمی اشتغال جایگاه حداقلی دارند، و بیشترین سهم را در مشاغل خانگی و غیررسمی دارا هستند، به نظر می‌رسد بسیاری از آنها از این شرایط، با تدبیر و پشتکار بیشترین بهره‌برداری را کرده‌اند و البته ناگفته نماند آن تعداد که منتظر روزهای بدون کرونا و برگشتن به وضعیت قبل مانده‌اند، کماکان در بحران اقتصادی به سر می‌برند و اگر به فکر تغییر مدل کسب و کار خود نباشند، در این بازار کرونایی دوام نخواهند آورد. از آنجا که بسیاری از این کسب و کارها با آگاهی و آموزش هنوز قابل احیا شدن هستند، دولت، سازمان‌های مردم‌نهاد، سازمان‌های عمومی غیردولتی (شهرداری‌ها) با ارایه رایگان مشاوره کسب و کار و تامین سرمایه اولیه می‌توانند به حمایت از آنها پرداخته و مانع از تعطیلی‌شان شوند.
