محسن عباسی
حالا می‌توانیم بگوییم ادبیات سرمایه‌گذاری در کشور دیگر تغییر کرده است. بورس در تمامی قشرها نفوذ کرده است و مردم حالا بخشی از سرمایه‌شان را به بورس سپرده‌اند. بانک و سپرده‌های بانکی حالا دیگر فقط برای افراد بسیار ریسک گریز جذابیت دارد و مردم به جهت آشنایی با بورس تمایل بیشتری برای حضور در بورس دارند و دیگر بورس برایشان یک «جعبه سیاه خیلی پیچیده» نیست. توده سرمایه‌گذار هنوز کم‌تجربه است و در میان این افت و خیزها با تجربه می‌شود، بورس دیگر یک کودک خردسال نیست و در حال بلوغ و کسب تجربه است. ماجرای بورس را صرفا در عددِ شاخص، خلاصه نکنیم. بورس در حال تشکیل یک فرهنگ جدید اقتصادی است. بورس در حال هدایت نقدینگی به ریشه‌های اقتصاد است. به مرور که قوانین بورس هم اصلاح شود بازار از این هم بزرگ‌تر خواهد شد. بزرگ شدن بازار از چند بخش در حال رخ دادن است.
در واقع بورس، هم افقی رشد می‌کند و هم عمقی، درگیری بخش زیادی از جامعه با بورس و حضور عموم مردم باعث افزایش ضریب بورس می‌شود و توسعه افقی را به دنبال دارد. بعد از طی چند دوره از رشد و رکود، بسیاری از معامله‌گران باتجربه‌تر می‌شوند و بورس به بلوغ بیشتری می‌رسد. توزیع ریسک در بازارها شکل بهتری پیدا می‌کند. سپرده‌های بانکی مختص افراد خیلی خیلی ریسک‌گریز خواهد شد و نرخ بهره هم پایین نگه داشته خواهد شد. نرخ بهره پایین مانع از ورود پول به سپرده‌ها و خلق نقدینگی خواهد شد. مسکن تنها شکل مصرفی پیدا خواهد کرد و جایگاه خود به عنوان یک بازار سنتی بدون ریسک را از دست خواهد داد، ابزارهای مالیاتی کنترل سفته‌بازی در مسکن را به عهده خواهند گرفت. طلا وضعیتی بینابینی خواهد داشت. ارز و بورس به عنوان دو گزینه پرریسک و البته پربازده باقی خواهند ماند با این وجود، ارز همچنان ریسک سرقت دارد و نگهداری مبالغ بالا در ارز غیرقانونی تلقی می‌شود. اما بورس اگرچه به ذات پر ریسک است اما در دل خود ابزارهای متنوعی را دارد از کم‌ریسک تا پرریسک. هر چه بورس بالغ‌تر شود ابزارها و نهاها متنوع‌تر خواهند شد و قشر بیشتری درگیر بورس می‌شوند. از منظر توسعه عمودی و عمق بخشیدن به بازار کارهای خوبی انجام شده و فرصت‌های بی‌شماری پیش روی بازار است. فعلا با سهام بزرگ و دولتی شروع کرده‌ایم اما به مرور باید بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط، پروژه‌ها و طرح‌های عمرانی هم به بورس بیایند. بورس تبدیل به یک مارکت بسیار بزرگ خواهد شد و برای همیشه یکی از بازارهای تاثیرگذار در اقتصاد و سیاست کشور خواهد بود. با بزرگ شدن بورس پول بیشتری در بورس رسوب می‌کند و ارزش معاملات افزایش خواهد یافت، به نظر من از اینجا به بعد باید آموزش را توسعه داد و فرهنگ‌سازی را جدی‌تر شروع کرد .همان‌طور که چند ماه پیش عنوان کردم بورس معادلات سیاسی را تغییر خواهد داد و صحبت‌های بیشتری از بورس خواهیم شنید مطمئن باشید یکی از برنامه‌های کاندیداهای ریاست‌جمهوری برنامه توسعه بورس خواهد بود و خدا را شکر دیگر امکان فریب مردم با وعده‌های توخالی و افزایش یارانه و.... میسر نخواهد بود. بورس به خوبی توانسته است نگاه به داخل را تقویت کند و بهترین زمان برای اعتماد‌سازی در بورس و اقتصاد داخلی فراهم شده است. دیگر بازار را با مترهای قدیمی اندازه نگیرید دوران سنجش ارزندگی بر مبنای پی برای شش و هفت تمام شده است.
برای علت هجوم نقدینگی بهتر است خودِ شاخص بورس را به عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری (مانند یک سهم) در بورس در نظر بگیرید. فرض کنید شاخص هم قابل خرید و فروش بود درست مانند یک سهم بورسی . بازاری که رو به رشد است و مرتبا در حال توسعه است. اخبار خوبی از تغییر قوانین و ورود نقدینگی به آن می‌رسد. مشارکت‌کنندگان در آن مرتبا افزایش می‌یاید و چشم‌انداز مثبتی دارد در این صورت حاضرید مبلغ بیشتری بابت آن بپردازید درست مانند سهامی که p.e بالاتری می‌گیرد بورس هم در حال توسعه خود است و مردم حاضرند بهای بیشتری برای آن بپردازند. در این فضای رو به رشد، می‌توان زمینه را برای ارزشگذاری دارایی‌های معنوی، امتیازات، اختراعات و استارت‌آپ‌ها مهیا کرد. می‌توان ارزش آفرینی در اقتصاد را فراگیر کرد و توجه مردم را به تولید کالا و ارایه خدمات در کشور جلب کرد. در حالی که همه ما سرگرم عدد شاخص هستیم بورس در حال دوانیدن ریشه‌های خود در فرهنگ سرمایه‌گذاری و پس انداز و تامین مالی ایرانیان است و روز به روز در حال بزرگ شدن است. آینده بازار رو به رشد است بورس در جاده‌ای یک‌طرفه به سمت رشد و بازدهی حرکت می‌کند و راه برگشتی هم ندارد اگرچه که دست اندازها و چاله‌هایی نیز پیش رو وجود داشته و خواهد داشت.
