علی‌اکبر نیکواقبال
اگر در دهه‌های گذشته، بسیاری از اقتصادها و دولت‌های مجری در آنها با استفاده از سیاست‌های داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در هر کشور، نسبت به برنامه‌ریزی برای رشد اقتصادی، برطرف کردن نیازها و بالا بردن درآمد سرانه اقدام می‌کردند، با رشد سریع فناوری در سال‌های گذشته، این تئوری‌ها عملا دیگر امکان پیگیری ندارد.
امروز آنچه رشد اقتصادی کشورها را تضمین می‌کند و به نیازهای مردم هر جامعه پاسخ می‌دهد، ارتباط با فضای بین‌المللی و همکاری و تجارت مشترک با تمامی نقاط دنیا است. رسیدن به این هدف جدای از مسائل کلان سیاسی و دیپلماسی، نیاز به توسعه زیرساخت‌ها دارد.
دستیابی به اهداف در نظر گرفته شده در این حوزه، نیاز به انجام پیگیری‌های لازم در دو بخش دارد. نخست بهبود زیرساخت‌های کلان اقتصادی در هر کشور است. امروز رقابت میان دولت‌ها در رسیدن به توافقات تجاری مشترک نقشی کلیدی در دست یابی به اهداف اقتصادی هر کشور دارد و پیروزی در این رقابت، منوط به میزان توسعه شکل گرفته در زیرساخت‌ها دارد. اینکه یک کشور در حوزه‌هایی مانند ظرفیت‌های تولید، زیرساخت‌های صنعتی، زیرساخت‌های حمل و نقل و فضاهای جدید برای سرمایه‌گذاری تا چه میزان پیشرفت داشته و چه قدر مقدمات لازم را فراهم کرده است، در آمارهای سال‌های آینده از میزان تجارت و عدد رشد اقتصادی اهمیت فراوانی دارد.
در دیگر سو، استفاده از فناوری‌های نوین و کاهش فرایندهای طولانی و زمان بر نیز نقشی کلیدی در این زمینه ایفا می‌کند. سرمایه‌گذاران جدید، در کنار زیرساخت، نیاز به فضایی دارند که از سویی سرمایه آنها را تضمین کند و از سوی دیگر در کوتاه‌ترین زمان ممکن، فرایند سرمایه‌گذاری را کلید زده و سود موردنظر را به آنها بازگرداند. وقتی یک سرمایه‌گذار در فضای بروکراسی ما اسیر شده و برای ماه‌های طولانی امکان ثبت شرکت یا آغاز تولید خود را پیدا نمی‌کند، نه تنها طرف‌های خارجی که حتی سرمایه‌گذاران داخلی نیز سرمایه خود را از بازار اقتصاد ایران خارج می‌کنند. استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای کاهش بروکراسی و سرعت دادن به نقل و انتقال داده با هدف بهبود فضای کسب و کار می‌تواند گره‌ای مهم از شرایط اقتصادی امروز ایران باز کند.
متاسفانه ما هنوز در سال‌های گذشته نتوانسته‌ایم شرایط را چه در حوزه زیرساختی و چه در حوزه فناوری‌های مجازی به درستی فراهم کنیم و همین امر به فرار سرمایه و پس از آن رشد منفی اقتصادی منجر شده است. در شرایطی که اقتصاد ایران با تحریم‌های امریکا مواجه است و در این حوزه دشواری‌های جدی را تحمل می‌کند، قطعا استفاده از این ظرفیت‌های مغفول مانده و کاهش مشکلات داخلی، توان گره‌گشایی جدی خواهد داشت.
