مجید اعزازی|
دبیر گروه راه و شهرسازی|
در شرایطی که انتظار می‌رفت، دیپلماسی شرقی افق روشنی را پیش روی تهران- واشنگتن بگشاید، انفجار دو نفتکش در دریای عمان، موج تازه‌ای از فشارها و تهمت‌ها را علیه ایران ایجاد کرد. همانطور که طی هفته‌های گذشته توسط محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان پیش‌بینی شده بود، دست‌هایی درصدد برآمدند تا ایران را عامل انفجارهای یاد شده معرفی کنند. بر همین مبنا، دیروز علی لاریجانی، رییس مجلس گفت، با توجه به سوابق نظامی امریکا در منطقه که در جنگ جهانی کشتی‌های خود را نزدیک ژاپن مورد هدف قرار دادند تا زمینه جنگ را فراهم کنند، این اقدامات دور از ذهن نیست. حال سوال این است که ایران برای خنثی‌سازی چنین شرایطی چه کارهایی می‌تواند انجام دهد؟ البته پاسخ به این سوال می‌تواند فهرستی بلند بالا از اقدامات باشد، اما به نظر می‌رسد،
3 راهکار روشنگری، تنش‌زدایی با همسایگان جنوب خلیج فارس، و تقویت بنیان‌های اقتصادی کشور در کوتاه‌مدت ثمرات بزرگی را در پی خواهد داشت.
1- حدود یک ماه پیش، وزیر خارجه ایران با حضور در امریکا و مصاحبه با شبکه تلویزیونی مورد علاقه دونالد ترامپ، پرده تازه‌ای از دیپلماسی ایرانی را به نمایش گذاشت و توانست با روشنگری درباره رویکرد خصمانه «تیم ب» میان این تیم و ترامپ فاصله‌گذاری کند. او همچنین از روش‌های جنگ طلبانه این تیم در مواردی همچون جنگ امریکا علیه عراق سخن به میان آورد و اذهان عمومی جهانی را به سمت حربه‌های این تیم جنگ طلب سوق داد و برای به‌کارگیری دوباره این حربه‌ها در قبال ایران هشدار داد. این روشنگری بر افکار عمومی جهانی بسیار موثر واقع شد و حتی به اختلاف‌ها در داخل دولت ترامپ نیز دامن زد. بی‌گمان در شرایطی که برخی دست‌ها در منطقه تلاش می‌کنند تا فضا را علیه ایران غبارآلود کنند، تداوم چنین روشنگری‌ها و تقویت دیپلماسی عمومی می‌تواند فضای ابهام‌آلود را تلطیف کند.
2- خارج از دیپلماسی عمومی اما، در روزهای نخست خردادماه وزیر خارجه ایران در جریان سفر به عراق، امضای پیمان منطقه‌ای عدم تجاوز با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس را پیشنهاد کرد و از سوی برخی از همسایگان از جمله روسیه مورد استقبال قرار گرفت. پیمانی که می‌تواند مبنایی برای کاهش تنش‌های منطقه‌ای به شمار آید. پیگیری این پیشنهاد و گشایش باب گفت‌وگو با همسایگان جنوبی بر سر این مساله، اگر چه در شرایط کنونی بسیار سخت می‌نماید، اما غیرممکن نیست.
3- «اقتصاد» آن‌گونه که همه مسوولان و مردم اتفاق نظر دارند، مهم‌ترین مساله حال حاضر کشور به شمار می‌رود. شاخص‌های اقتصادی وضعیت مناسبی از معیشت خانوار و وضعیت بنگاه‌های تولیدی و صنعتی روایت نمی‌کنند. مهم‌تر از شاخص‌های اقتصادی، تنگنای اقتصادی و افزایش قیمت برخی کالاها از جمله مسکن برای مردم و برخی از مسوولان شرایطی را ایجاد کرده است که ادامه کار و زندگی را برای آنها سخت کرده است. به عنوان نمونه، مسعود پزشکیان، نایب‌رییس مجلس چند روز پیش خبر داد که گرانی مسکن دامان نمایندگان شهرستانی مجلس را هم گرفته است و آنها از تامین مالی تمدید قرارداد اجاره مسکن خود ناتوان هستند. در این حال، دغدغه مدیریت امور اقتصادی و اجتماعی کشور با هزینه‌های کمتر از طریق اصلاح سیاست‌های کلان اقتصادی، مبارزه ریشه‌ای با عوامل موجده فساد و رانت همواره مطرح بوده و همچنان مطرح هست و انتظار می‌رود، - در شرایطی که دولت ترامپ تلاش می‌کند اقتصاد ایران را از کار بیندازد تروریسم و جنگ اقتصادی را علیه ایران سامان داده است - مسوولان کشور با هدف حداکثرسازی منافع ملی، و استفاده از آموزه‌های علم اقتصاد، زمینه‌های بهبود معیشت مردم، رونق تولید و اقتصاد کشور را فراهم آورند.
