گروه جهان|
سازمان ملل متحد اعلام کرده میزان گرمای کره زمین در دهه ۲۰۱۹-۲۰۱۰ میلادی استثنایی بوده است. طبق اعلام سازمان ملل، ۲۰۱۹ که با آتش‌سوزی‌های جنگلی، خشکسالی، موج گرما و توفان‌های دریایی زیادی همراه بود یکی از گرمترین سه سالی است که کره‌زمین از سال ۱۸۵۰ تاکنون تجربه کرده است. سازمان اکسفام هم به مناسبت برگزاری کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل در مادرید پایتخت اسپانیا، اعلام کرده شمار کسانی که به علت فجایع طبیعی ناگزیر به ترک خانه و زادگاه خود می‌شوند همه ساله ۲۰میلیون نفر افزایش می‌یابد. به‌گزارش دویچه‌وله، سازمان جهانی هواشناسی وابسته به سازمان ملل سه‌شنبه در گزارش خود آورده: «سال ۲۰۱۹ پایان بخش یک دهه گرمای استثنایی، آب شدن یخ‌ها، افزایش بی‌سابقه سطح آب دریاها در سطح جهان به‌دلیل تولید گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های انسانی بود. سال ۲۰۱۹ احتمالا در جایگاه دوم یا سوم فهرست گرمترین سال‌هایی که تاکنون به ثبت رسیده‌اند قرار خواهد گرفت.»
سازمان جهانی هواشناسی همچنین از ۲۰۱۶ به عنوان گرمترین سالی که تاکنون در کره‌زمین به ثبت رسیده یاد کرده است. این نهاد بین‌المللی تاکید کرده، گرمایش کره‌زمین با پدیده‌های آب‌وهوایی کم‌سابقه از جمله وقوع سیل در ایران، خشکسالی در استرالیا و امریکای مرکزی، موج گرما در اروپا و استرالیا، آتش‌سوزی جنگلی در سیبری، اندونزی و امریکای جنوبی همراه بوده است. به‌گفته سازمان جهانی هواشناسی از دهه ۱۹۸۰ تاکنون هر دهه از دهه پیش گرم‌تر بوده است. این سازمان هشدار داده دمای هوا تا پایان قرن ممکن است چهار تا پنج درجه سانتیگراد افزایش یابد.
بیش از ۱۰میلیون نفر در نیمه اول سال جاری میلادی مجبور به مهاجرت در داخل کشورشان شده‌اند که از این تعداد دلیل جابه‌جایی هفت میلیون نفر فجایع آب‌وهوایی بوده است. جاری شدن سیل، توفان و خشکسالی دلایل اصلی جابه‌جایی این افراد در کشور خودشان بوده است. سازمان جهانی هواشناسی هشدار داده شمار آوارگان به‌دلیل پدیده‌های آب‌وهوایی در داخل کشورها ممکن است تا پایان ۲۰۱۹ به ۲۲ میلیون نفر برسد.
افزایش آوارگان فجایع طبیعی
سازمان امدادرسانی آکسفام هم به مناسبت نشست مادرید گزارشی تکان‌دهنده درباره نقش فجایع طبیعی در افزایش شمار آوارگان در جهان منتشر کرده است. در این گزارش با عنوان «ناگزیر به ترک خانه» آمده، شمار کسانی که به علت فجایع طبیعی ناگزیر به ترک خانه و زادگاه خود می‌شوند، همه ساله ۲۰ میلیون نفر افزایش می‌یابد. بازه زمانی مورد پژوهش این سازمان امدادرسانی سال‌های پس از ۲۰۱۲ را در بر می‌گیرد. در این گزارش به فجایع طبیعی که منجر به پدیده آوارگی می‌شوند نیز اشاره شده است. بر اساس این گزارش گردبادها، سیل و همچنین آتش‌سوِزی در مناطق جنگلی در شمار اصلی‌ترین فجایع طبیعی هستند که باعث آوارگی انسان‌ها در جهان می‌شوند. میزان آوارگی پدید آمده از طریق فجایع یاد شده هفت برابر بیشتر از آوارگی در اثر زمین‌لرزه و فوران آتش‌فشانی و سه برابر بیش از درگیری‌ها و مناقشات محلی است. در سال ۲۰۱۲ در سطح جهانی ۱۸۸ فاجعه طبیعی ثبت شده که باعث آوارگی انسان‌ها از خانه و کاشانه خود شده‌اند. این در حالی است که شمار فجایع طبیعی در سال گذشته میلادی بالغ بر ۱۵۱۸ مورد اعلام شده است.
آسیا به مثابه کانون فجایع طبیعی
بیشترین میزان آوارگی ناشی از فجایع طبیعی متعلق به قاره آسیا است. بر اساس گزارش آکسفام، ۸۰ درصد کل آوارگان ناشی از فجایع طبیعی جهان از قاره آسیا می‌آیند. به عنوان نمونه تندباد فانی در ماه مه سال جاری در بنگلادش و هند عملا باعث آوارگی سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر شد. این در حالی است که خطر گردبادها به ویژه خانه و زندگی مردم در کوبا، جمهوری دومینیکن و جزیره تووالو در اقیانوس آرام را به‌طور جدی تهدید می‌کند. در این منطقه، گردبادها در بازه‌های زمانی 10ساله منجر به آن شده‌اند که حدود پنج درصد جمعیت این کشورها آواره شوند. تیم گور کارشناس مسائل اقلیمی، گفته آنچه کارشناسان درباره گرمایش زمین هشدار داده بودند به واقعیت تبدیل شده و جهان گرم شده است. آمیزش دو عامل موثر در آوارگی انسان‌ها، یعنی فجایع طبیعی و درگیری‌ها و مناقشات بومی به‌ویژه در شاخ آفریقا مشاهده می‌شود. در سال ۲۰۱۸ حدود سه میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در کشورهای اتیوپی، سومالی، سودان جنوبی و سودان به علت مناقشات و درگیری‌های نظامی ناگزیر تن به آوارگی دادند. بنا بر ارزیابی آکسفام، همه ساله فجایع طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی معادل 2درصد تولید ناخالص ملی کل جهان زیان اقتصادی به بار می‌آورد.
انتخاب میان «امید» و «تسلیم»
افزایش نگرانی‌های محیط‌زیستی که با تغییرات بی‌سابقه آب‌وهوایی در جهان همراه شده، به قدری جدی است که دبیرکل سازمان ملل متحد در نشست افتتاحیه مادرید از آن به عنوان «تسلیم» یاد کرده و آن را در مقابل «امید» به آینده‌ای بهتر قرار داده است. به‌گزارش خبرگزاری آلمان، آنتونیو گوترش تاکید کرده بشریت باید در تقابل با تغییرات آب‌وهوایی میان تلاش برای دستیابی به امید به دنیایی بهتر یا تسلیم یکی را انتخاب کند. به‌گفته دبیرکل سازمان ملل متحد، راه نخست یعنی تسلیم و تن دادن به وضع کنونی، جهان را به نقطه‌ای رهنمون می‌کند که ضمن مسدود کردن راه بازگشت سلامت و امنیت، کلیه ساکنان کره زمین را با خطر جدی مواجه خواهد کرد. گوترش که در حضور نمایندگان 200 کشور امضاءکننده توافق پاریس هشدار درباره تغییرات اقلیمی و تبعات سنگین آن را با این پرسش برجسته‌تر کرد: «واقعا می‌خواهیم که در تاریخ از ما به عنوان نسلی یاد شود که همچون شترمرغ برای نادیده گرفتن حقایق سر در سوراخ کرده و نسبت به سوختن و از بین رفتن جهان بی‌تفاوت بوده است؟» گوترش در ادامه امید را دیگر گزینه پیش‌رو برای مقابله با بحران موجود معرفی کرده و گفته: «برای آنکه به این گزینه متوسل شویم باید از سوخت‌های فسیلی دست بکشیم و به انرژی‌های تجدیدپذیر رو آوریم.»
