گروه جهان|
وزارت دفاع ترکیه جمعه بطور رسمی اعلام کرد که اولین بخش از سامانه موشکی اس۴۰۰ را از روسیه دریافت کرده است. روسیه نیز خبر شروع تحویل اجزای تشکیل‌دهنده این سامانه‌ها را تایید کرده است. امریکا پیش از این تهدید کرده بود که ترکیه نباید سامانه اس۴۰۰ را از روسیه تحویل بگیرد، در غیر این صورت فروش جنگنده‌های اف35 به آنکارا را لغو کرده و تحریم‌هایی را علیه این کشور وضع خواهد کرد.
به‌گزارش خبرگزاری فرانسه، رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه، کمتر از دو هفته پیش خبر داده بود که نخستین بخش از سامانه پدافند هوایی روسی اس۴۰۰ به‌زودی تحویل داده می‌شود. حال وزارت دفاع ترکیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده تحویل نخستین محموله از قطعات سامانه دفاع موشکی دوربرد اس۴۰۰ به پایگاه هوایی مورتد در آنکارا جمعه آغاز شده است.
موضوع قرارداد خرید و سپس پافشاری ترکیه بر دریافت سامانه پدافندی اس۴۰۰ روسیه، یکی از دلایل اصلی تنش‌های اخیر آنکارا و متحدانش در ناتو و بطور مشخص ایالات متحده بوده است. ناتو و امریکا می‌گویند این سامانه جنگی از سوی یک کشور رقیب پیمان ناتو، در یک کشور عضو این پیمان، تهدیدی برای جنگنده‌های فوق‌پیشرفته «اف ۳۵» است که ترکیه نیز در ساخت آن مشارکت دارد. آنکارا این اتهام را رد کرده و می‌گوید اگر چنین بود باید تاکنون و در جریان عملیات نظامی در جاهایی مانند سوریه این تهدید برملا می‌شد.
طبق قرارداد امضا شده بین آنکارا و مسکو چهار سامانه موشکی اس۴۰۰ دربرابر ۲.۵ میلیارد دلار تحویل ترکیه داده می‌شود. قرار شده ترکیه یک بخش از پول این قرارداد را بپردازد و بخش دیگر را از طریق وامی که از روسیه می‌گیرد، پرداخت کند.
ترکیه چرا اس400 می‌خرد؟
صالح ییلماز از دانشگاه ییلدریم بایزید آنکارا و رییس انستیتوی تحقیقات روسیه، درباره دلایل آنکارا برای خرید سامانه اس400 روسیه گفته: «نیاز ترکیه به سیستم‌های دفاع هوایی مساله‌ای جدید نیست. ترکیه بیش از 10 سال است که برای رفع این نیاز تلاش می‌کند.
حال چرا ترکیه برای خرید سیستم دفاعی اس400 احساس نیاز کرد؟ از آنجایی که همپیمان ترکیه در ناتو یعنی امریکا به درخواست ترکیه در زمینه خریداری سیستم دفاع موشکی پاتریوت پاسخ مثبت نداد، ترکیه در جست‌وجوی گزینه‌های جدید با پیشنهاد جذاب روسیه مبنی بر خرید اس400 روبرو شد و تصمیم گرفت این سیستم را خریداری کند. اما در روند فعلی، امریکا این سامانه را از یک مساله نظامی خارج و آن را به یک مساله سیاسی تبدیل کرده است.»
ییلماز در ادامه به شبکه تی‌آرتی ترکیه گفته: «امریکا تهدید کرده تحریم‌هایی را علیه ترکیه وضع خواهد کرد. این در حالی است که ترکیه اس400 را به عنوان سلاح تهاجمی نمی‌خرد چرا که این سامانه سلاحی دفاعی است.
لذا کشورهایی که قصد حمله به ترکیه را ندارند نباید از خرید آن توسط آنکارا ناراحت شوند. امریکا مدعی است که این موشک‌ها می‌توانند سیستم‌های هواپیماهای اف35 را در اختیار بگیرند. از سوی دیگر امریکا مدعی است که موشک‌های اس400 روسی با ناتو سازگار نیست. در چنین شرایطی ترکیه پیشنهاد تشکیل کمیسیون مشترک و بررسی موضوع را داد و پذیرفت که در صورت صحت چنین چیزی از خرید این موشک‌ها صرف‌نظر خواهد کرد. اما امریکا این پیشنهاد را نیز نپذیرفت و به نوعی عدم صحت ادعاهای خود را قبول کرد. در چنین شرایطی اگر قانون «اعمال تحریم‌ها علیه دشمنان امریکا» که سال گذشته در کنگره امریکا تصویب شد علیه ترکیه اعمال شود می‌تواند علاوه بر عواقب سوء برای امریکا، شرایط منطقه‌ای را نیز پیچیده‌تر کند؛ چرا که سیاست‌های ناتو و اروپا، به‌خصوص در دریای سیاه، دریای مدیترانه، اروپای شرقی، بالکان، خاورمیانه و غیره، بدون حضور ترکیه می‌تواند بسیار پرهزینه و بی‌فایده باشد.»
صالح ییلماز در ادامه تاکید کرده: «دولت فعلی امریکا با تهدید تمام جهان، قوانین بین‌المللی را نادیده می‌گیرد. امریکا در شرایطی از حقوق همپیمانی می‌گوید که تنها منافع خود را در نظر می‌گیرد. به همین ترتیب، هنگامی که امریکا به آلمان می‌گوید که «نمی‌توانید خط‌لوله گاز نورث‌استریم 2 را احداث کنید» یا به اروپا هشدار می‌دهد که بدون اجازه ما قادر به تشکیل ارتش اروپایی نیستید یا اینکه قوانین سازمان تجارت جهانی را نادیده می‌گیرید هرگز به روح همپیمانی نمی‌اندیشد. بر این اساس می‌توانیم بگوییم که وجود تهدیدهای بلندمدت امنیتی علیه ترکیه و بی‌اعتنایی ناتو به این تهدیدها، ترکیه را مجبور کرد تا سامانه دفاعی اس400 روسیه را خریداری کند... بر این اساس تصمیم آنکارا درباره خرید موشک‌های اس400 باید به‌شکلی مرتبط با اصول و أساس حق حاکمیت ترکیه تعبیر و تفسیر شود. ترکیه ترجیح داده تا نیازهای خود به سیستم‌های دفاع هوایی را به شکلی مناسب که متناسب با منافع ملی این کشور است، برآورد کند. ترکیه به‌علت عدم فروش موشک‌های پاتریوت از سوی دولت ایالات متحده بطور طبیعی راه‌های تامین این نیاز را جست‌وجو کرده است.»
این کارشناس سیاسی ترکیه‌ای در ادامه با اشاره به تحریم‌های احتمالی واشنگتن علیه آنکارا در پی خرید سامانه روسی گفته: «دولت امریکا با استناد به قانون کاتسا می‌تواند علیه ترکیه تحریم‌های سیاسی و نظامی را به اجرا بگذارد که البته چنین تحریم‌هایی نتایج اقتصادی نیز در پی خواهند داشت. ولی نباید فراموش کرد که این تحریم‌ها در میان‌مدت و بلندمدت موجب تغییرات مورد انتظار امریکا در ترکیه نخواهد شد. اگر امریکایی‌ها تصور می‌کنند که با مجازات ترکیه می‌توانید آنکارا را مطیع خود کنند، با تاثیر معکوس آن مواجه خواهند شد.»
