گروه جهان|
در پی سقوط هواپیمای بوئینگ «737 مکس 8» در اتیوپی که دومین حادثه رخ داده برای این مدل هواپیما در 5 ماه اخیر بود، بسیاری از کشورها عملیات همه هواپیماهای بوئینگ از این مدل را متوقف کردند. بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی جهان از جمله در کشورهای اتیوپی، چین، استرالیا، کره‌جنوبی، اندونزی، سنگاپور، تایلند، مغولستان، آفریقای‌جنوبی، مراکش، مکزیک، برزیل، آرژانتین و منطقه کاراییب از زمین‌گیر شدن همه هواپیماهای بوئینگ از این مدل خبر دادند. در آخرین خبر هم اعلام شد که انگلستان هم به کشورهایی پیوست که این نوع بوئینگ را زمین‌گیر کرده است . این اقدام به افت چند میلیارد دلاری ارزش بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده هوپیما در بازارها انجامید. ایالات متحده، کشور سازنده این هواپیما، تاکنون تصمیمی برای زمین‌گیر کردن آن نگرفته اما شرکت بوئینگ را موظف به اصلاح هواپیمای مدل ۷۳۷ مکس۸ و ۷۳۷ مکس۹ کرده است.
به نوشته رویترز، 371 هواپیمای بوئینگ 737 مکس در شرکت‌های هواپیمایی سراسر جهان مشغول به کار بودند که طبق اعلام «فلایت گلوبال» تاکنون بیش از 40درصد آنها از حمله 97 جت در چین زمین‌گیر شده‌اند. نگرانی عمومی ایجاد شده درباره هواپیماهای بوئینگ 737 مکس پس سقوط اخیر یک فروند از آن، میلیاردها دلار از ارزش این شرکت در بازار کاسته شد. ارزش سهام شرکت بوئینگ که در پایان معاملات دوشنبه 5درصد کاهش یافت. ایالات متحده همچنان اصرار دارد که این هواپیماها ایمن هستند.
اما بیانیه منتشر شده توسط اداره هوانوردی غیرنظامی سنگاپور حاکی از شک و تردیدهایی درباره این هواپیما بود که امکان نادیده گرفتن آنها وجود ندارد. این نهاد نظارتی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «در زمان تعلیق موقت عملیات این هواپیماها اداره هوانوردی غیرنظامی سنگاپور در جهت جمع‌آوری اطلاعات بیشتر و بررسی مخاطرات امنیتی ادامه استفاده از هواپیمای بوئینگ 737 مکس در داخل و خارج از سنگاپور اقدام خواهد کرد.» هوانوردی سنگاپور اولین نهاد نظارتی بود که چنین اقدامی کرد، اما نگرانی در میان مسافران شرکت‌های هواپیمایی نیز مشهود است. بسیاری از مسافران درصدد کسب اطلاع از این مساله برآمده‌اند که پروازهای رزرو شده آنها با این مدل بوئینگ است یا خیر. هواپیمای شرکت «لایِن ایر» که در ماه اکتبر در اندونزی سقوط کرد و 189 کشته بر جا گذاشت نیز از همین مدل بود.
ساعاتی بعد از سنگاپور، نهاد امنیت هوانوردی غیرنظامی استرالیا نیز از لغو موقت عملیات این مدل از بوئینگ به منظور بررسی مجدد امنیت آن خبر داد. اتحادیه خلبانان شرکت‌های هواپیمایی آرژانتین نیز اعلام کرده خلبانان این کشور تا زمانی که اطلاعات کافی درباره این هواپیما و امنیت آن نداشته باشند و تضمین‌های لازم به آنها داده نشود، حاضر به پرواز با این مدل از هواپیما نخواهند بود. در برخی کشورها همچون هند نیز مقامات تصمیم گرفته‌اند اقدامات امنیتی مضاعفی را در فرودگاه‌ها و در رابطه با این مدل هواپیما به اجرا بگذارند.
حادثه سقوط هواپیمای بوئینگ مدل ۷۳۷ مکس ۸ که یکشنبه ۱۰ مارس در اتیوپی روی داد، ۱۵۷ کشته برجا گذاشت. علت سقوط هواپیمای اتیوپی هنوز روشن نشده است، اما بازرسان موفق شده‌اند هر دو جعبه سیاه این هواپیما را پیدا کنند. اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده ساعات پایانی روز دوشنبه از بوئینگ خواست حداکثر تا ماه آوریل تغییرات لازم را در نرم‌افزارها و همچنین سیستم کنترل این مدل هواپیما ایجاد کند. بوئینگ همچنین موظف شده دستورالعمل‌های آموزش خلبانان را به روز کند. بوئینگ اگرچه گفته دلیلی نمی‌بیند که پرواز این مدل از هواپیماهای خود را متوقف کند، اعلام کرده در پاسخ به درخواست اداره هوانوردی فدرال نرم‌افزارهای هواپیماهای خود را «در هفته‌های پیش‌‌رو» به روز خواهد کرد. در همین حال، ایلین چائو وزیر ترابری امریکا گفت که اگر هوانوردی فدرال در این هواپیما نقصی پیدا کند، فورا اقدام مناسب را در پیش خواهد گرفت. اما پال هادسون مدیر سایت «حقوق پروازکنندگان» و عضو کمیته مشورتی تعیین مقررات هوانوردی زمین‌گیر شدن این هواپیما را خواستار شد و نوشت: «این نگرش هوانوردی فدرال که بیایید صبر کنیم تا ببینیم چه می‌شود، جان مردم را به خطر می‌اندازد و وجهه صنعت هوانوردی امریکا در زمینه ایمنی را مخدودش می‌کند.» مری شیاوو بازرس کل پیشین سازمان ترابری امریکا یکشنبه به سی‌ان‌ان گفت: «مساله کاملا مشکوک است. اینجا صحبت از یک هواپیمای جدید است که ظرف یک سال دو بار سقوط کرده. این زنگ خطر را در صنعت هوانوردی به صدا در می‌آورد چون چنین چیزی نباید اتفاق می‌افتاده است.» دایان فاینشتاین و ریچارد بلومنتال سناتورهای دموکرات هم ممنوعیت فوری پرواز این ناوگان هوایی را خواستار شدند. به گفته بلومنتال، این هواپیماها باید تا زمانی که اداره هوانوردی فدرال سلامت مسافران امریکایی در این هواپیماها را تضمین کند، زمین‌گیر شوند.
نمونه مکس 8 از مدل 737 پرفروش‌ترین هواپیمای مسافربری مدرن جهان محسوب می‌شود و از سال 2017 وارد بازار شده است. شرکت هواپیمایی بوئینگ با بیش از ۱۵۰هزار نیروی کار، از سودآورترین شرکت‌های امریکایی محسوب می‌شود و حتی بخشی از مذاکرات تجاری اخیر چین و پکن نیز به محصولات این شرکت اختصاص داشته است. بنا بر اعلام رسانه‌های امریکایی، واشنگتن در مذاکرات اخیر پکن را که مالک بیش از یک چهارم از کل مدل‌های 737 مکس 8 موجود در بازار است را تحت فشار گذاشته تا برای تعادل در تجارت بین دو اقتصاد بزرگ جهان، محصولات بیشتری از بوئینگ خریداری کند. اما سقوط هواپیما در اتیوپی بر نگرانی سرمایه‌گذاران افزود و سبب شد که ارزش سهام بوئینگ کاهش یابد. در پی 2سقوط هواپیماهای بوئینگ در 6ماه گذشته، ارزش سهام این شرکت ۱۰ درصد پایین آمده است.
