گروه جهان| طلا تسلیمی|
بسیاری از رهبران جهان در چند روز آینده برای شرکت در مجمع جهانی اقتصاد در داووس راهی سوییس می‌شوند. در همین حال، مجمع اقتصاد جهانی گزارشی را درباره مخاطرات پیش روی جهان منتشر و به این مساله اشاره کرده که تهدیدهای آبوهوایی (چه از نظر احتمال وقوع و چه در ارتباط با عواقب آنها) برای سومین سال متوالی خواب از چشم رهبران جهان ربوده‌اند. این مجمع در گزارشی که برمبنای نظرسنجی از رهبران تجاری، دولتی و جامعه مدنی درباره مخاطرات پیش روی جهان تهیه کرده، آورده است: «در میان همه تهدیدهای موجود، تهدیدهای مرتبط با تغییرات اقلیمی بزرگ‌ترین فاجعه پیش روی جهان به شمار می‌رود.»
مجمع جهانی اقتصاد در این گزارش چشم‌اندازی بی‌سابقه از تهدیدهای پیش روی جهان ارائه کرده و نه‌تنها به تهدیدها با بیشترین احتمال وقوع پرداخته، بلکه آنهایی که بیشترین تاثیرگذاری را دارند نیز مورد بررسی قرار داده است. در این گزارش مواردی وجود دارد که در هر دو فهرست تهدیدها با بیشترین احتمال وقوع و با بیشترین تاثیرگذاری، مشترک دیده می‌شوند. نگرانی‌های مرتبط با تغییرات اقلیمی و محیط‌زیست سه مورد از پنج تهدید محتمل و چهار مورد از تهدیدها با بیشترین عواقب را تشکیل می‌دهند.
پس از وقوع موج‌های شدید گرما، طوفان‌ها و سیل‌ها در 2018 در سراسر جهان، اتفاقات شدید آبوهوایی به صدر فهرست تهدیدهای محتمل و سومین تهدید با بیشترین عواقب تبدیل شد. واکنش نشان ندادن مناسب به تهدیدهای ناشی از تغییرات اقلیمی و خودداری از اقدامات لازم برای کاهش گازهای گلخانه‌ای در هر دو فهرست در رتبه دوم اهمیت قرار دارند که بازتابی از افزایش نگرانی‌ها درباره شکست سیاست‌های محیط‌زیستی هستند. در این گزارش پیش‌بینی شده که اگر وضعیت کنونی ادامه پیدا کند، تا پایان قرن جاری میلادی دمای کره زمین تا 5درجه بیشتر خواهد شد. این افزایش دما به ذوب شدن یخ‌های قطبی، افزایش سطح آب دریا و ناپدید شدن شهرهای ساحلی منجر خواهد شد و بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری زمین را نابود خواهد کرد. این تغییرات همچنین می‌تواند پیامدهایی جدی برای امنیت غذایی و اقتصادی جهان در پی داشته باشد. به نوشته دویچه‌وله، در گزارش مجمع جهانی اقتصاد که در آستانه نشست قریب‌الوقوع آن منتشر شده، آمده است که به‌‌رغم هشدار سیاستمداران و کارشناسان اقتصادی، عزم جهانی برای یافتن راهکاری موثر در رابطه با تهدیدهای آبوهوایی کاهش یافته است. افزایش افسردگی، ترس از آینده وکاهش توانایی‌های فردی و اجتماعی از جمله مخاطراتی هستند که می‌توانند به‌عنوان پیامدهای تغییرات آبوهوایی در نظر گرفته شوند.
مخاطرات ناشی از افزایش وابستگی به فناوری و همچنین مخاطرات برای اقتصاد جهانی و مخاطرات اجتماعی و ژئوپلیتیک از دیگر نگرانی‌های اصلی شرکت‌کنندگان در نظرسنجی هستند. تهدیدهای حملات سایبری هم در میان 10 مورد برتر در هر دو فهرست دیده می‌شوند. اکثریت شرکت‌کنندگان (82درصد) باور داشتند که حملات سایبری در سال 2019 به دزدی پول و اطلاعات می‌انجامد و این مساله بازتابی از چگونگی بروز بی‌ثباتی‌های جدید در همه جنبه‌های زندگی ناشی از افزایش وابستگی عمومی به فناوری‌های دیجیتال است.
در ارتباط با مخاطرات اجتماعی، بحران آب با تعریف کاهش کیفی و کمی منابع آب آشامیدنی یکی از مخاطرات اصلی در هر دو فهرست به شمار می‌رود که می‌تواند عواقب بشری فاجعه‌بار داشته باشد و بر فعالیت‌های اقتصادی نیز تاثیر بگذارد.
شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی همچنین بدبینی خود را به آینده اقتصاد جهانی ابراز داشتند و 9 نفر از هر 10 شرکت‌کننده گفته پیش‌بینی می‌کند وضعیت اقتصادی جهان بدتر می‌شود و تنش میان قدرت‌های اقتصادی بزرگ افزایش می‌یابد. در این گزارش درباره مخاطرات اقتصاد کلان در سال 2019 نیز هشدار داده شده است. بیشتر شرکت‌کنندگان در نظرسنجی افزایش مخاطرات اقتصاد کلان در سال جاری میلادی را پیش‌بینی کرده‌اند که به‌نوعی با مواجهه اقتصادی قدرت‌های بزرگ و از بین رفتن قوانین و توافقنامه‌های تجاری چندجانبه در ارتباط هستند. نویسندگان این گزارش به نوسانات بازارهای مالی و کاهش سرعت رشد اقتصادی در سال 2018 نیز به‌عنوان دیگر پیش‌زمینه‌های مخاطرات اقتصاد کلان اشاره کردند.
اما هیچیک از مخاطرات مطرح شده از یکدیگر جدا نیستند و به‌نوعی بایکدیگر ارتباط دارند یا حتی بر هم تاثیر می‌گذارند. برای نمونه، از بین رفتن تنوع گونه‌های زیستی بر زنجیره غذایی تاثیر می‌گذارد و این مساله به نوبه خود بر سلامت و توسعه اقتصاد اجتماعی تاثیر خواهد داشت. در ادامه 10مخاطره اصلی پیش روی جهان که در هر دو فهرست مخاطرات محتمل‌تر و با عواقب شدیدتر دیده می‌شوند و با یکدیگر در ارتباط هستند را مشاهده می‌کنید:
اتفاقات شدید آبوهوایی + ناتوانی در تعدیل و رسیدگی به تغییرات اقلیمی
حملات گسترده سایبری + در هم شکستن شبکه‌ها و زیرساخت‌های اطلاعات حساس
بیکاری گسترده ساختاری و کار در سطح پایین تر از توانایی + ناتوانی در رسیدگی به عواقب پیشرفت فناوری
بیکاری گسترده ساختاری و کار در سطح پایین تر از توانایی + بی‌ثباتی اجتماعی
موارد عمده جعل و دزدی اطلاعاتی + حملات سایبری گسترده
شکست در هدایت و حکومت منطقه‌ای یا جهانی + درگیری‌ها بین کشورها با عواقب منطقه‌ای
اتفاقات شدید آبوهوایی + بحران غذا
شکست مکانیسم یا نهادهای مطرح مالی + حباب دارایی در اقتصادهای بزرگ
مهاجرت‌های ناخواسته گسترده + درگیری‌ها بین کشورها با عواقب منطقه‌ای
عواقب شدید پیشرفت فناوری + حملات سایبری گسترده
