گروه جهان| طلا تسلیمی|
بازار سهام وال‌استریت از دوشنبه تاکنون در پی نگرانی‌ها از اینکه فدرال رزرو در جلسه دو روزه خود به افزایش نرخ بهره تصمیم می‌گیرد یا خیر، نوساناتی شدید را تجربه کرده است. افزایش نرخ بهره بطور سنتی بر بازارهای سهام تاثیر منفی می‌گذارد و باتوجه به شواهد حاکی از کند شدن سرعت رشد اقتصادی در هفته‌های اخیر، نگرانی سرمایه‌گذاران از این مساله بیشتر هم شده است. در واکنش به این نگرانی‌ها، ارزش شاخص‌های سهام در بازار وال‌استریت در معاملات عصر دوشنبه به‌شدت کاهش یافت و ارزش دلار هم در برابر معاملات صبح سه شنبه بازارهای آسیایی پایین آمد. دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا بار دیگر در توئیتی از برنامه جرومی پاول رییس فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره انتقاد کرد و این مرتبه با حمایت سرمایه‌گذاران و خرده‌فروشان امریکایی مواجه شد.
انتقادهای ترامپ پیش‌تر به مثابه پایان استقلال بانک مرکزی امریکا تلقی و با واکنش شدید بازارها مواجه شده بود؛ اما به نظر می‌رسد این مرتبه سرمایه‌گذاران و خرده‌فروشان امریکایی در خصوص وضعیت رشد اقتصادی این کشور و مساعد نبودن شرایط برای افزایش بیشتر نرخ بهره، با رییس‌جمهوری هم‌عقیده هستند. به نوشته بلومبرگ، نتایج نظرسنجی صورت گرفته توسط «ولز فارگو و شرکا» نشان می‌دهد که بیشتر سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی ایالات متحده معتقدند فدرال رزرو بایستی از افزایش نرخ بهره دست بردارد.
در این نظرسنجی که در اواسط ماه نوامبر با همکاری موسسه «گالوپ» انجام شد، تقریبا نیمی از شرکت‌کنندگان گفتند که افزایش نرخ بهره تاثیرات خوبی بر اقتصاد نخواهد داشت. بانک «ولز فارگو و شرکا» روز دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد 61 درصد سرمایه‌گذاران از افزایش بیشتر نرخ بهره حمایت نمی‌کنند و این در حالی است که در ماه مه تنها 46 درصد سرمایه‌گذاران با افزایش بیشتر نرخ بهره مخالف بودند. این سرمایه‌گذاران از انتقادهای توئیتری دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا از افزایش نرخ بهره و مطرح کردن این بحث که سیاست انقباضی بانک مرکزی دستاوردهای عملکرد قدرتمند اقتصادی را به خطر می‌اندازد، حمایت می‌کنند. جفری گاندلاک سرمایه‌گذار عمده در اوراق قرضه و استن داکنمیلر سرمایه‌گذار میلیاردر از دیگر معترضان اصلی به سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو به دلیل نگرانی‌ها درباره رشد اقتصادی به شمار می‌روند.
طبق اعلام «ولز فارگو و شرکا»، تنها 11 درصد از سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی اقتصاد ایالات متحده را «پررونق» توصیف کرده‌اند. 50 درصد اقتصاد را با ثبات دانسته‌اند و 39 درصد آن را متزلزل یا ضعیف خوانده‌اند. برای نظرسنجی با 1000 فرد بزرگسال امریکایی گفت‌وگو شده که دست‌کم 10 هزار دلار در بازار سهام، اوراق قرضه یا صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری کرده‌اند. با این حال، اکثریت مطلق شرکت‌کنندگان در نظرسنجی (53 درصد) گفتند که به این مساله که بانک مرکزی درست‌ترین تصمیم را درباره نرخ بهره اتخاذ خواهد کرد، اطمینان دارند. کمیته بازار آزاد فدرال جلسه دو روزه خود را سه‌شنبه (دیروز) در واشنگتن آغاز کرده است.
نگرانی درباره استقلال فدرال رزرو
تحلیلگران احتمال تصمیم فدرال رزرو به افزایش نرخ بهره برای چهارمین مرتبه در سال جاری میلادی را بیش از 60 درصد توصیف کرده و برخی گفته‌اند حمله آخر ترامپ متوقف کردن سیاست‌های انقباضی در جلسه کنونی را برای پاول دشوار کرده است، چراکه این مساله نگرانی‌ها را درباره استقلال بانک مرکزی افزایش می‌دهد و تاثیر بدتری از افزایش نرخ بهره بر بازارها خواهد داشت.
با افزایش نگرانی‌های سرمایه‌گذاران درباره شرایط اقتصادی پس از تصمیم مهم فدرال رزرو درباره نرخ بهره، ارزش سهام در وال‌استریت در روز دوشنبه به یکی از پایین‌ترین سطوح در سال جاری میلادی رسید. سرمایه‌گذاران هفته‌های پایانی سال 2018 را با نگرانی درباره موضوعات متعدد گذرانده‌اند: از زمان به اوج رسیدن ارزش سهام در ماه سپتامبر، مسائل و نگرانی‌هایی همچون نشانه‌های حاکی از سایه انداختن جنگ تجاری چین و امریکا بر رشد اقتصادی جهانی و همچنین تاثیر نرخ بالای بهره بر کاهش سود شرکت‌ها بر عملکرد بازارها تاثیر منفی داشتند.
روز دوشنبه روز خوبی برای بازارها نبود: بهای نفت کاهش یافت؛ ارزش اوراق قرضه شرکت‌ها پایین آمده و سهام بیشتر شرکت‌ها افت داشته است. بیشترین کاهش ارزش سهام هم مربوط به شرکت‌های فناوری، خدمات درمانی و شرکت‌های کوچک بود. ارزش شاخص سهام «اس‌اند‌پی 500» در پایان معاملات عصر دوشنبه 2.1 درصد کاهش یافت. اگر وضعیت بازارها در چند روز باقی مانده از سال 2018 بهبود نیابد، 2018 به بدترین سال وال‌استریت از زمان بحران مالی 2008 تاکنون تبدیل می‌شود.
عامل اصلی این کاهش ارزش سهام مشاهده نشانه‌هایی مبنی بر کاهش سرعت رشد اقتصادی امریکا بود. شاخص تولیدات کارخانه‌ای «امپایر استیت» که معیاری نسبی برای بررسی احساسات تولیدکنندگان در ایالت نیویورک محسوب می‌شود، به‌شدت افت داشته است. نتایج یک نظرسنجی از فعالان در حوزه مسکن نیز نشان‌دهنده کاهش احساسات مثبت به وضعیت اقتصادی در نتیجه افزایش اجاره‌ها و کاهش توان مردم و در نتیجه کاهش فروش بود. ایلیا فیگین مدیرعامل موسسه کارگزاری والاش‌بث گفت: «همه بخش‌ها در بازار به‌گونه‌ای اقدام می‌کنند که انگاری همه‌چیز با سرعت بسیار پایین‌تری پیش می‌رود. همه جا حتی بازار، همان حرف را می‌زند.»
شرایط بازار در بخش عمده‌ای از یک سال گذشته دشوار بوده است و اکنون، تصمیم فدرال رزرو می‌تواند به مثابه آخرین تیر عمل کند. اگر بازار از تصمیم فدرال رزرو ناامید شود، احتمالا سهام سقوط بیشتری خواهند داشت. اما همچنان مساله کوتاه آمدن پاول از افزایش نرخ بهره و مساله زیر سوال رفتن استقلال بانک مرکزی هم وجود دارد که احتمالا آن هم تاثیر خوبی بر بازار نخواهد گذاشت.
