گروه جهان|
در شرایطی که موج انتقادها از سخنان رییس‌جمهوری امریکا در کنفرانس خبری هلسینکی، دونالد ترامپ را به عقب‌نشینی وادار کرده است، باراک اوباما در یکی از مهم‌ترین سخنرانی‌های پس از پایان ریاست‌جمهوری‌اش از سیاستمداران جهان خواسته تا در برابر بدبینی حاصل از ظهور ایده انسان قوی‌تر بایستند و از دموکراسی دفاع کنند.
باراک اوباما در مراسم بزرگداشت یکصدمین سالگرد تولد نلسون ماندلا در آفریقای جنوبی با اشاره آشکار به ظهور رهبران عوام‌گرا در بسیاری از کشورهای جهان گفت: «مردم در دهه ۹۰ میلادی از پیروزی دموکراسی حرف می‌زدند اما حالا از پیروزی قبیله‌گرایی و انسان قوی‌تر حرف می‌زنند. ما باید در برابر این بدبینی بایستیم. ما فقط به یک رهبر نیاز نداریم... چیزی که شدیدا به آن نیاز داریم آن روحیه جمعی است.» نلسون ماندلا در سال ۲۰۱۳ در سن ۹۵ سالگی درگذشت. باراک اوباما هم مثل ماندلا نخستین سیاهپوستی بود که رییس‌جمهور کشورش شد.
به گزارش یورونیوز، گرچه باراک اوباما در این مراسم بطور مستقیم از دونالد ترامپ نام نبرده اما سخنرانی سیاسی خود را پس از پایان دوران ریاست‌جمهوری‌اش با نقد تلویحی عملکرد جانشین خود در کاخ سفید ایراد کرد. اوباما با اشاره به اینکه دوره فعلی دوره‌یی نامطمئن و عجیب است که در آن هر روز اخبار تکان‌دهنده‌یی به گوش می‌رسد، گفت: «شمار بسیار زیادی از سیاستمداران امروز انگار خودِ مفهوم واقعیت عینی را انکار می‌کنند. از پیش خود چیزهایی سر هم می‌کنند. اینها را در رشد دستگاه‌های تبلیغاتی دولتی، در جعلیات دست‌پروده اینترنت و در محو شدن مرز میان اخبار و سرگرمی می‌توان دید. شاهد بی‌حیایی مطلق رهبران سیاسی هستیم، وقتی مچ‌شان را در دروغ گفتن می‌گیرند آنها دو چندان بدتر می‌کنند و بیشتر دروغ می‌گویند. این در حالی است که نمی‌شود حقایق را نادیده گرفت. بدون حقایق هیچ مبنایی برای همکاری وجود نخواهد داشت. اگر من بگویم که این تریبون است و شما بگویید که این یک فیل است، به راحتی نخواهیم توانست با هم همکاری کنیم.»
اوباما درباره تغییرات اقلیمی نیز گفت: «نمی‌توانم با کسی که می‌گوید تغییرات اقلیمی حقیقت ندارد درحالی که تقریبا همه دانشمندان می‌گویند واقعیت دارد زمینه مشترک همکاری پیدا کنم. اگر با این حرف شروع کنید که این یک داستان ساختگی است، اصلا همکاری رقم نمی‌خورد.» ترامپ گفته تصور می‌کند تغییرات آب و هوایی وجود خارجی ندارد و خروج امریکا را از توافق بین‌المللی موسوم به پاریس اعلام کرده است.
رییس‌جمهور سابق امریکا خطاب به هزاران تن در ژوهانسبورگ با تاکید بر اینکه برخی راستگرایان در غرب به قدرت رسیده و سیاست مرزهای بسته را در پیش گرفته‌اند، یادآور شد که امروز نوعی نژادپرستی ملی‌گرایانه آشکار نیز به چشم می‌خورد. باراک اوباما در بخشی از سخنانش درباره برابری نژادی به تیم ملی فرانسه اشاره کرد و گفت: «درباره تیم فرانسه که به تازگی قهرمان جام جهانی شد... من بین این بچه‌ها گل‌های (سفیدپوستان فرانسوی‌تبار از نژاد گل) زیادی نمی‌بینم. اما آنها فرانسوی هستند!»
باراک اوباما از زمانی که دوران ریاست‌جمهوری خود را به پایان رسانده از ورود جدی به حوزه سیاست پرهیز کرده است. گرچه بسیاری از
هم حزبی‌های سابق او خواستار این هستند که وی نقشی جدی‌تر در این زمینه بازی کند.
عقب‌نشینی ترامپ
در همین حال دونالد ترامپ که پس از نشست خبری با پوتین در هلسینکی فنلاند با انتقادات شدیدی مواجه شد، گفته طی اظهاراتش در این نشست درباره مداخله نکردن روسیه در انتخابات امریکا اشتباه کرده است. به گزارش رویترز، رییس‌جمهور امریکا در بیانیه‌یی از پیش تنظیم شده اعلام کرده: «بیاناتم را با تاکید بر ایمان و حمایتم از نهادهای اطلاعاتی امریکا شروع می‌کنم. من کاملا به آژانس‌های اطلاعاتی کشورمان باور دارم.»
ترامپ مدعی شده، پس از مرور کنفرانس خبری مشترکش با پوتین متوجه شده در یک جمله کلیدی به جای فعلی منفی، از حالت مثبت آن فعل استفاده کرده است. او با اشاره به پاسخش به پرسش یکی از خبرنگاران حاضر دراین کنفرانس مبنی بر احتمال تلاش روسیه برای مداخله در انتخابات امریکا گفت: «من به جای استفاده از کلمه «wouldn’t» (گونه منفی فعل) از «would» (گونه مثبت فعل) استفاده کرده‌ام.»
رییس‌جمهور امریکا در این کنفرانس خبری گفته بود: «مردم نزد من آمدند و گفتند که فکر می‌کنند روسیه در انتخابات مداخله کرده است. من دلیلی نمی‌بینم که روسیه چنین کاری را انجام داده باشد.» این اظهارات اعتراض‌های شدیدی را حتی از سوی هم‌حزبی‌های ترامپ در پی داشت. حال ترامپ در خصوص اتهامات مطرح شده از سوی وزارت دادگستری امریکا علیه بیش از ۲۰ شهروند روس به‌دلیل مداخله در انتخابات امریکا گفته: «نتیجه‌گیری جامعه اطلاعاتی را مبنی بر مداخله روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ قبول دارم. البته افراد دیگری هم می‌توانند در این اقدام سهیم بوده باشند، افراد بسیاری.»
ترامپ در ادامه سخنانش بار دیگر تاکید کرد که کمپین انتخاباتی او با روسیه تبانی نکرده است. او گفت: «همانطور که پیش‌تر گفته شده و در گذشته نیز اعلام کرده‌ایم، تبانی‌ای صورت نگرفته است.» اما این فقط اظهارات ترامپ نبوده که انتقادهای داخلی گسترده‌یی را در پی داشت. در آغوش گرفتن پوتین از سوی ترامپ نیز قانونگذارانی از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه امریکا را خشمگین کرد و سناتور جان مک‌کین از حزب جمهوری‌خواه در بیانیه‌یی، کنفرانس خبری هلسینکی را ننگین‌ترین عملکرد یک ریس جمهور امریکایی در تاریخ دانست.
