گروه جهان|
دونالد ترامپ متخاصم یا متحد؟ این پرسشی است که رهبران اروپایی در نشست دو روزه پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) که چهارشنبه در بروکسل آغاز شد با آن روبه‌رو هستند. گفته شده، بسیاری از رهبران کشورهای اروپایی عضو ناتو نگرانند دونالد ترامپ بیشتر به‌عنوان یک متخاصم تا یک متحد با آنان سر یک میز بنشیند.
به گزارش دویچه‌وله، نشست دو روزه ناتو که بزرگ‌ترین پیمان نظامی جهان است و ۲۸ عضو دارد چهارشنبه آغاز شده است. این نشست در شرایطی آغاز شده که ترامپ بار دیگر از اعضای ناتو خواسته بودجه دفاعی خود را تا ۲ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهند. این موضوع اما سبب انتقاد هم پیمانان اروپایی امریکا شده است به‌طوری که دونالد تاسک رییس شورای اروپا، ضمن انتقاد از سیاست‌های ترامپ گفته اروپا در زمینه دفاعی بیشتر از روسیه حتی به اندازه چین هزینه می‌کند. دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا پس از این نشست با ولادیمیر پوتین همتای روسی خود در هلسینکی فنلاند دیدار خواهد کرد.
ایالات متحده بیش از دوسوم مخارج فعالیت‌های ناتو را تامین می‌کند. به گفته ناتو این مبلغ در سال ۲۰۱۷ حدود ۶۸۶ میلیارد دلار بوده و حالا ترامپ از اعضای ناتو می‌خواهد سهم بیشتری را در تامین هزینه‌های این پیمان نظامی متقبل شوند.
دیدار نگران‌کننده با پوتین
گذشته از فشار امریکا برای افزایش سهم دفاعی کشورهای اروپایی و جنگ تجاری که کاخ سفید نه تنها علیه چین بلکه متحدان اروپایی امریکا آغاز کرده، دیدار ترامپ با همتای روسی خود پوتین، هم اروپایی‌ها را نگران کرده است. به‌نظر می‌رسد اظهارات ترامپ هم به این نگرانی‌ها دامن زده است. او در آستانه سفر به اروپا گفته دیدار با ولادیمیر پوتین به مراتب راحت‌تر از حضور در نشست ناتو یا سفر به بریتانیاست.
رییس شورای اروپا اما در پاسخ گفته ترامپ در هلسینکی به یاد داشته باشد که شریک استراتریک امریکا کیست و با چه کسی مشکل دارد. دونالد تاسک با لحنی کنایه‌آمیز گفته: «امریکای عزیز، قدر متحدانت را بدان که زیاد هم نیستند.» تاسک پیش‌تر نیز به رهبران اتحادیه اروپا هشدار داده بود که با ریاست‌جمهوری ترامپ باید خود را برای بدترین حالات ممکن آماده کنند. برخی ناظران بر این باورند اینکه قرار است ترامپ پس از نشست سران ناتو به دیدار همتای روس خود برود اساسا برای اجلاس ناتو مخرب است.
مایکل جنویز تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به تنش‌های متحدان غربی می‌گوید: «مسبب بحران کنونی ناتو و دوری امریکا از متحدانش ترامپ است. رییس‌جمهوری امریکا انتقاد از دوستان و متحدان را برگزیده تا بهانه و دلیلی برای نزدیک شدن به پوتین و روسیه داشته باشد.»
در ماه‌های گذشته دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا بر واردات کالاهای اروپایی به این کشور تعرفه گمرکی بیشتری وضع کرده و همچنین با این استدلال که اروپا به اندازه ایالات‌متحده در ناتو هزینه نمی‌کند تهدید کرده بود که حفاظت نیروهای امریکایی از بخش‌هایی از اروپا را لغو خواهد کرد. وی همچنین تاکید کرده بود اروپایی‌ها باید بیش از اینها برای دفاع از خودشان هزینه کنند.
دونالد ترامپ با همین رویکرد در آغاز مذاکراتش در بروکسل در دیدار با ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو، گفته: «به خاطر من اعضای ناتو ۴۰ میلیارد دلار کمک بیشتر به ناتو ارائه کردند اما کافی نبوده چون امریکا هزینه بسیار بیشتری پرداخت می‌کند و دیگر کشورها به خصوص برخی از آنها سهم کافی را نمی‌پردازند. این روند دهه‌هاست که ادامه دارد و این برای مالیات‌دهندگان امریکایی منصفانه نیست و ما آن را عادلانه خواهیم کرد. بنابراین از دبیرکل ناتو می‌خواهم روی این مساله به‌طور جدی‌تری کار کند. فکر می‌کنم دبیرکل مثل من فکر می‌کند و احتمالا تنها کسی است که با من هم عقیده است.» ترامپ همچنین بابت حمایت آلمان از توافق خط لوله گاز دریای بالتیک با روسیه، شدیدا از برلین انتقاد کرده و آنها را اسیر روسیه خوانده است. وزیر دفاع آلمان اما چهارشنبه در واکنش به سخنان ترامپ گفته کشورش زندانی سیاست روسیه نیست. اورسلا فون درلاین گفته: «قطعا مسائل زیادی با روسیه داریم و تردیدی در آن نیست. از طرف دیگر، شما باید خط ارتباطی میان کشورها یا ائتلاف و مخالفان را بی‌‌هیچ شکی حفظ کنید.»
هراس از ناشناخته‌ها
رویترز با اشاره به برگزاری نشست دو روزه ناتو نوشته: «با اینکه ناتو به دلیل برگزاری نخستین نشست دوسالانه‌اش در مقر میلیارد دلاری جدید بروکسل باید احساس پیروزمندانه بیشتری داشته باشد، بسیاری از رهبران حاضر در این نشست به‌دلیل رویارویی با ترامپ مضطرب و نگران هستند؛ چرا که رییس‌جمهوری امریکا تاکنون با چشم‌پوشی از رعایت ادب، هر چه در ذهن داشته بیان کرده و به متحدان ناتو هشدار داده که مبلغ هنگفتی را بدهکارند و باید برای توقف تروریسم اقدامات بیشتری صورت دهند. هیچ کس دقیقا نمی‌داند که ترامپ در نشست ناتو چه خواهد گفت و دیپلمات‌ها نیز نگران واکنش احتمالی رهبران اروپایی هستند که می‌تواند شرایط متشنج فعلی را وخیم‌تر کند.»
شبکه سی‌ان‌ان نیز با اشاره به اینکه اروپایی‌ها دریافته‌اند امریکا دیگر آن رهبری نیست که مدت‌ها بر آن تکیه داشتند، نوشته: «ناتو به معنای اتحاد توافق‌کنندگان برای دفاع جمعی است اما این نگرانی وجود دارد که نشست چهارشنبه و پنج‌شنبه با هرج و مرجی که ترامپ به وجود می‌آورد، خاتمه یابد یا مصالحه و امتیازگیری در آن صورت دهد. آنچه همه سران کشورهای عضو ناتو را نگران کرده غیرقابل پیش‌بینی بودن ترامپ است مانند آنچه در اجلاس گروه7 در کانادا رخ داد.»
شبکه فرانس24 نیز نوشته: «این یک نشست سخت و تنش‌زاست، زیرا بیشتر اعضا می‌دانند سهم خود را در بودجه ناتو پرداخت نکرده‌اند. واقعیت این است که 24 کشور عضو هنوز به تعهد افزایش 2درصدی تولید ناخالص ملی برای هزینه‌های دفاعی عمل نکرده‌اند و حال مشکل اصلی در دیدار بروکسل این است که امریکا خلاف دیگر اعضای ناتو 3، 5درصد تولید ناخالص داخلی را به این موضوع اختصاص داده، یعنی ترامپ می‌تواند متحدان امریکا را سرزنش و نشست را ترک کند. او فردی خودشیفته است و توجهی ندارد که این نشستی بین‌المللی بوده، بلکه بیشتر متوجه حامیان خود در امریکاست. بزرگ‌ترین هراس اروپایی‌ها در نشست ناتو خودنمایی رییس‌جمهوری امریکاست؛ زیرا ذهن همگان همچنان متوجه نشست گروه 7 در کاناداست، نشستی که ترامپ آن را برهم زد و حالا همه نگرانند این سناریو بار دیگر تکرار شود.»
فرانس 24 در پایان نتیجه گرفته که اعضای ناتو نمیتوانند ترامپ را با خود همراه کنند، بلکه ناگزیرند با وی همراه شوند و در دو سال پیش رو اقدام به افزایش بودجه نظامی خود بر مبنای تولید ناخالص داخلی کنند. پیمان ناتو که در سال ۱۹۴۹ و برای مقابله با تهدید شوروی تشکیل شد، بر مبنای همکاری‌های عمیق با امریکا فعالیت می‌کند که با زرادخانه‌های هسته‌یی و غیرهسته‌یی خود به امنیت اروپا کمک می‌کند. از زمان الحاق کریمه از اوکراین به روسیه در سال ۲۰۱۴، ناتو هدف گذشته خود را تجدید کرد و گردان‌هایی را به بالتیک و لهستان فرستاد تا از هرگونه تهاجم احتمالی از سوی روسیه جلوگیری کنند.
