گروه جهان
کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در حال بررسی طرحی هستند تا به تحریم‌های قطر که به رهبری عربستان‌سعودی به اجرا گذاشته شده، پایان دهند. بریتانیا و ایالات‌متحده امریکا نیز از ریاض خواسته‌اند به این تحریم‌ها پایان دهد.
به گزارش یورونیوز، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس قصد دارند ریاض و دوحه را تحت‌فشار بگذارند تا به‌عنوان نخستین گام، محدودیت‌ها در بخش‌های غیرنظامی را کاهش دهند. آنها در راستای پایان دادن به این تحریم ۹ ماهه، از دو طرف اختلاف خواسته‌اند برای نشان دادن حسن نیت خود، به شهروندان یکدیگر اجازه سفر آزادانه و ورود به خاک یکدیگر را بدهند. همسایگان قطر همچنین خواستار پایان دادن به تحریم هوایی دوحه شده‌اند، این تحریم هوایی مانع از آن می‌شود که هواپیماهای قطر از حریم هوایی این کشورها استفاده کنند یا در خاک این کشورها فرود آیند. این محدودیت‌های هوایی، زمینی و دریایی برای ده‌ها هزار ساکن حاشیه خلیج‌فارس مشکلات بسیاری ایجاد کرده است.
تحریم‌هایی که بی‌اثر می‌شوند
کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در شرایطی به‌دنبال پایان دادن تحریم‌های قطر هستند که صندوق بین‌المللی پول نیز اعلام کرده تاثیر مالی و اقتصادی مستقیم تحریم‌های دوحه قطر در حال کمرنگ شدن است. رویترز به نقل از صندوق بین‌المللی پول نوشته، سیستم بانکداری قطر از جریان‌های خروج سرمایه که در اوایل بحران رخ داد، نجات پیدا کرده و پیش‌بینی می‌شود امسال رشد اقتصادی این کشور ۲.۶درصد شود. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده کسری مالی قطر از 2/9درصد تولید ناخالص ملی در سال ۲۰۱۶ به حدود ۶درصد در سال ۲۰۱۷ کاهش یابد.
پنجم ژوئن ۲۰۱۷ عربستان‌سعودی، امارات‌متحده عربی، بحرین و مصر با اتهام حمایت قطر از تروریسم، روابط دیپلماتیک و راه‌های ارتباطی خود با این کشور را قطع کردند و باعث شدند در واردات قطر اختلال
به وجود آید و میلیاردها دلار سرمایه از بانک‌های این کشور بیرون کشیده شود. این تحریم به تولید ناخالص ملی قطر در سه ماهه دوم سال آسیب زد ولی این کشور که بزرگ‌ترین صادرکننده ال‌ان‌جی جهان است با بازگشایی راه‌های جدید تجاری، تزریق پول دولتی به بانک‌ها و کمک به شرکت‌های داخلی برای ایجاد تولیدات داخلی برخی کالاها، با شرایط مقابله کرد.
تلاش برای دور کردن قطر از ایران
گفته شده، لندن و واشنگتن نیز از ریاض خواسته‌اند به این تحریم‌ها که تنها باعث آسیب رسیدن به اقتصاد کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شده و تغییری در خط‌مشی سیاسی قطر ایجاد نکرده است، پایان دهد. بر همین اساس بحران قطر یکی از موضوعات اصلی گفت‌وگوها میان محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان و ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا، در دیدار چهارشنبه آنها بوده است. همچنین در دیدار آینده محمد بن‌سلمان با دونالد ترامپ، این موضوع بررسی خواهد شد و رییس‌جمهوری امریکا تلاش خواهد کرد از شدت موضع‌گیری ریاض نسبت به دوحه بکاهد.
روزنامه گاردین در این باره نوشته: طرح کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شامل کاهش محدودیت‌های اعمال شده بر رفت‌وآمد غیرنظامیان به‌عنوان نخستین گام برای دستیابی به توافقی گسترده‌تر است. این طرح ابتدا خواستار آزادی شهروندان این کشورها در رفت‌وآمد و سفر در منطقه شده و این امر نیازمند آن است که کشورهای همسایه قطر ممنوعیت اعمال شده بر پروازهای دوحه را پایان دهند. بر اثر این ممنوعیت حدود ۱۰ هزار شهروند کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس در قطر و کشورهای همسایه آن با مشکلات عدیده‌یی مواجه شده‌اند. در این طرح از عربستان و امارات خواسته شده با بحران یاد شده نه به‌عنوان یک اختلاف خانوادگی میان کشورهای منطقه بلکه به‌عنوان موضوعی جدید در رابطه با ادعای حمایت دوحه از گروه‌های افراطی در خاورمیانه مانند اخوان‌المسلمین بنگرند. دوحه قاطعانه اتهامات مطرح شده علیه خود را رد کرده و ائتلاف عربی ضدیمن به رهبری عربستان را به تلاش برای نقض حاکمیت خود متهم کرده است. قطر تاکید کرده، واکنش آرام دوحه به محاصره باعث شده این کشور به شریکی نظامی و دیپلماتیک برای غرب تبدیل شود.
نشریه گاردین نوشته: «اکنون امریکا می‌خواهد بحران پایان یابد تا قطر بیش از این به ایران نزدیک نشود. واشنگتن به‌دنبال یک جبهه یکپارچه در منطقه خلیج‌فارس برای مقابله با برنامه‌های هسته‌یی ایران و نفوذ دیپلماتیک این کشور است. قطر نیز میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی امریکا در خاورمیانه بوده و به همین علت رکس تیلرسون وزیر خارجه امریکا، برای تغییر موضع‌گیری کاخ سفید نسبت به مساله تحریم قطر تلاش کرد.»
چنگ و دندان رقبا
گاردین در شرایطی از فشارها بر ریاض و قطر به‌منظور پایان دادن به بحرانی 9 ماهه نوشته که محمد بن سلمان در سفر اخیرش به مصر گفته «انتظار می‌رود بن‌بست با دوحه برای مدت طولانی‌تری ادامه پیدا کند.» در همین حال «جوعان بن حمد آل‌ثانی» برادر امیر قطر و رییس کمیته ملی المپیک این کشور، در پاسخ به اهانت ولیعهد عربستان به مردم قطر، وی را به ابوجهل تشبیه کرده است. گفته شده، بن سلمان در حاشیه سفرش به قاهره با اعلام اینکه بحران قطر مساله بسیار کوچکی است، گفته: «شمار ساکنان قطر به اندازه ساکنان یک خیابان مصر هم نیست و هر وزیری در دولت سعودی قادر است بحران قطر را حل و فصل کند. عربستان به‌زودی نشست شورای همکاری خلیج‌فارس را ترتیب خواهد داد و مساله مشارکت قطر و غیاب این کشور در نشست کشورهای حاشیه خلیج‌فارس برای ما اهمیتی نخواهد داشت.»
این در حالی است که پادشاه بحرین در دیدار با دو فرستاده وزارت خارجه امریکا برای حل بحران منطقه خلیج‌فارس تاکید کرده راه‌حل این بحران در ریاض است. گفته شده، حمد بن عیسی آل‌خلیفه پادشاه بحرین، در دیدار با آنتونی زینی فرستاده وزارت خارجه امریکا و تیم لیندرکینگ جانشین معاون وزیر خارجه امریکا در امور منطقه خلیج‌فارس، تاکید کرده این بحران باید در ریاض حل و فصل شود.
