گروه جهان| طلا تسلیمی|
ترزا می چهارشنبه برای نخستین مرتبه از آغاز فعالیت به عنوان نخست‌وزیر بریتانیا به ژاپن سفر کرد و اگرچه در اظهارات اولیه خود در زمان ورود به مساله تهدید کره‌شمالی و لزوم اعمال فشار چین بر این کشور پرداخت، اما به‌وضوح در این سفر هدف دستیابی به توافقی تجاری برای دوران جدایی از اتحادیه اروپا را دنبال می‌کند چرا که لیام فاکس، وزیر بازرگانی بین‌المللی بریتانیا و هیاتی از مدیران تجاری وی را در این سفر همراهی می‌کنند. اصرار اتحادیه اروپا بر لزوم حل‌و‌فصل مساله حقوق شهروندان این بلوک در بریتانیا و همچنین مساله هزینه جدایی پیش از هرگونه مذاکره‌یی بر سر مسائل تجاری از یک‌سو و مناقشات داخلی از سوی دیگر دولت بریتانیا را تحت فشار گذاشته است. ترزا می که در پی تصمیم نادرست برگزاری انتخابات زودهنگام اکثریت پارلمانی را از دست داد، مجبور شده از لفاظی‌ها در مورد «برگزیت سخت» و تهدید به ترک اتحادیه اروپا بدون دستیابی به توافق دست بکشد. همچنین از آنجایی که کمیسیون اروپایی در خصوص امکان مذاکرات مستقیم با امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، آب پاکی را بر دست ترزا می ریخته، اکنون وی گزینه دیگری غیر از تلاش برای کسب اطمینان از همکاری‌های تجاری در خارج از اتحادیه اروپا ندارد. اما خبر خوب برای خانم نخست‌وزیر این است که جنجال‌ها در میان حزب و در کابینه اندکی فروکش کرده و محافظه‌کاران بر سر لزوم در نظر گرفتن دوره انتقالی برگزیت به توافق رسیده‌اند.
برنامه محکوم به شکست
طرف اروپایی همواره بر این مساله تاکید داشته که گفت‌وگوها را در یک توالی مشخص پیش می‌برد و پیش از مشخص شدن شرایط زندگی و اقامت شهروندان اروپایی ساکن اتحادیه اروپا و برطرف شدن اختلاف‌ها بر سر هزینه جدایی، در مورد روابط آتی بروکسل و لندن مذاکره نخواهد کرد. به گزارش ایندیپندنت، این مساله دولت ترزا می را بر آن داشت تا به فکر کنار گذاشتن گروه مذاکره‌کننده اروپایی و گفت‌وگوهای مستقیم با رهبران جهانی بیفتد. لندن بر این باور است که در زمینه تجارت می‌توان در گفت‌وگوهای رو در رو موفق‌تر عمل کند؛ اما به گفته مقامات بروکسل، کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله فرانسه و آلمان توافقنامه‌یی را امضا کرده‌اند که آنها را از انجام مذاکرات جانبی جداگانه با بریتانیا باز می‌دارد. طبق برنامه مذاکراتی شورای اروپایی، گفت‌وگوها به صورت یک بسته واحد صورت می‌گیرد و موارد جداگانه حل‌و‌فصل نمی‌شوند. همچنین برای جلوگیری از تضعیف موضع مذاکراتی اتحادیه، هیچ گفت‌وگوی تکی بین اعضای بلوک اروپایی و بریتانیا بر سر مسائل مرتبط با خروج اتفاق نخواهد افتاد. دولت فرانسه نیز اعلام کرده است کاملا از شیوه کار میشل بارنیه، مذاکره‌کننده ارشد اروپایی، حمایت می‌کنند. بدین‌ترتیب به نظر می‌رسد که تلاش‌های ترزا می برای کنار گذاشتن بارنیه و مذاکره مستقیم با ماکرون از ابتدای امر محکوم به شکست بوده است.
شرکای تجاری غیراروپایی
ترزا می درست یک روز پس از آزمایش موشکی جنجالی کره‌شمالی به ژاپن سفر کرده است. مسائل دفاع و امنیت اهداف برنامه‌ریزی شده این سفر محسوب می‌شوند؛ اما با توجه به اینکه لیام فاکس و هیاتی متشکل از 15مدیر قدر تجاری وی را در این سفر همراهی می‌کنند، به نظر می‌رسد که نخست‌وزیر بریتانیا بیشتر به دنبال یافتن شریکی تجاری برای دوران رهایی از اتحادیه اروپاست. به گزارش گاردین، ترزا می در زمان ورود به ژاپن اعلام کرد که می‌خواهد از فرصت دیدار با شینزو آبه برای پیشبرد نمونه اولیه توافق ژاپن و اتحادیه اروپا استفاده کند. نخست‌وزیر بریتانیا افزود: «ما فکر می‌کنیم که این توافق برای اتحادیه اروپا مهم است و بله، زمانی که اتحادیه را ترک کنیم، به وضوح به دنبال همان توافق‌های تجاری هستیم که اتحادیه اروپا اکنون با دیگر کشورها دارد. »
پیش از نخستین دور گفت‌وگوهای ترزا می و شینزو آبه، مشاور ارشد نخست‌وزیر ژاپن گفت در جامعه تجاری این کشور نگرانی‌هایی در مورد برگزیت وجود دارد. توموهیکو تانیگوچی در عین حال تاکید کرد که تجار ژاپنی ترجیح می‌دهند به جای نتیجه‌گیری زودهنگام منتظر بمانند و ببینند شرایط چگونه پیش می‌رود. وی افزود اگرچه تا پیش از پایان مذاکرات برگزیت امکان مذاکره وجود ندارد، اما صنایع ژاپنی بالفطره به تجارت در بریتانیا علاقه‌مند هستند.
توافق غیرمنتظره محافظه‌کاران
در میان درگیری‌های ترزا می برای یافتن بارقه‌های امید برای دوران پس از خروج از اتحادیه اروپا، به‌نظر می‌رسد محافظه‌کاران حزب نخست‌وزیر در نهایت بر سر برنامه دوره انتقالی برگزیت به توافق رسیده‌اند. به گزارش فایننشال تایمز، پیشنهاد در نظر گرفتن دوره انتقالی برای خروج از اتحادیه اروپا برای کاهش تاثیرات منفی این اتفاق بر اقتصاد اوایل تابستان از سوی فیلیپ هاموند، وزیر دارایی، مطرح و البته با مناقشات گسترده در داخل دولت همراه شد. اما در نهایت، ترزا می زمانی که در حال گذراندن تعطیلات تابستانه در کوه‌های آلپ بود، پذیرفت که بریتانیا به دوره انتقالی نیاز دارد.
سیاستمدارانی همچون هاموند معتقدند که فاجعه انتخاباتی ماه ژوئن در حقیقت رای منفی به رویکرد «برگزیت سخت» نخست وزیر بوده و اکنون ترزا می مجبور است برای نزدیکی بیشتر با مقامات دولت خود، به برگزیتی نرم‌تر روی آورد. این در حالی است که دیوید دیویس، وزیر برگزیت اتحادی قدرتمند و غیرمنتظره با هاموند تشکیل داده تا روند دستیابی به برگزیتی را تسریع کند که به فروپاشی اقتصاد منجر نشود. این در حالی است که قانونگذاران حزب کارگر نیز هفته گذشته با تغییر موضع و اعلام اینکه بریتانیا دست‌کم برای 4 سال باید در بازار واحد و اتحادیه گمرکی اروپا بماند، بر فشارها بر ترزا می افزوده‌اند. موضع هاموند به عنوان حامی ماندن در اتحادیه اروپا حتی پیش از شروع مذاکرات مشخص بود و انتظار می‌رفت که از قدرتش برای تغییر رویکرد برگزیتی دولت استفاده کند؛ اما آنچه قابل توجه است، همگام شدن افرادی همچون دیوید دیویس و لیام فاکس با دوره انتقالی است. فاکس با کنایه در مورد اینکه 43 سال منتظر خروج از اتحادیه اروپا مانده و می‌تواند اندکی بیشتر صبر کند، حمایت خود را از دوره انتقالی برگزیت اعلام کرد. بوریس جانسون، وزیر خارجه نیز در همگام شدن با فاکس اجرای دوره کوتاه‌مدت دوره انتقالی را (بین یک تا سه‌سال) خواستار شده است.
حتی به نظر می‌رسد که محافظه‌کاران مخالف اروپا نیز در شرایط کنونی دوره انتقالی را پذیرفته‌اند، چرا که تاکنون هیچ اعتراضی از آنها شنیده نشده است. به نظر می‌رسد آنها بیشتر دنبال نتیجه کار در سال 2019 هستند و در شرایط کنونی که دولت ترزا می در نتیجه انتخابات تضعیف شده، ترجیح می‌دهند به مناقشات دامن نزنند و بر بحران نیفزایند و تنها بر «روز استقلال» متمرکز شوند! با این اوصاف ترزا می دست‌کم برای زمانی اگر خود را با برنامه‌های هاموند و دیویس همگام کند، از انتقادها اندکی به دور خواهد بود و می‌تواند بدون نگرانی از کودتای درون حزبی یا مخالفت‌های حزب کارگر دوره نخست‌وزیری خود را با آرامش بیشتری بگذراند.
